Fiziksel ve Zihinsel Gelişim İçin Oyunlar
Ahmet Polat
Bir beden eğitimi öğretmeni olarak ben eğitsel oyunların zeka, fiziksel ve kişilik gelişimine inanılmaz faydalı olduğunu her zaman söylerim. 
Benim de öğrencilerime oynattığım ve her oyundan sonra onlara oyunların bizlerde neyi geliştireceğini anlattığım bazı oyunları da sizlerle paylaşmaktan mutluluk duyuyorum. Şimdi bu oyunları isimleri ile birlikte anlatalım.
Balık Ağı Oyunu
Sınıf sayısının çokluğuna göre veya kız erkek grupları oluşturarak ebe sayısı öğretmen tarafından belirlenir. Ebelere ayırt edici forma giydirilir. Öğretmenin ilk komutu ile belirlenen oyun alanı içerisinde ebe olmayan oyuncular kaçarlar ikinci komut ile ebeler koşarak diğer oyuncuları yakalamaya çalışırlar. Her ebe yakaladığı kişiyle el ele tutuşarak ağı genişletir ve diğer oyuncuları el ele tutuşarak yakalamaya çalışırlar. Son kalan kişiye süre verilir o süre içinde yakalanmazsa o kişi kazanır. Yakalanırsa ebeler kazanır. Oyun sonunda yine kazanan alkışlanır ve kaybedene küçük çaplı ceza verilebilir.
Kuyruk Kapmaca Oyunu
Bu oyunda ebe yoktur. Her oyuncu ebe ve her oyuncu hedeftir. Her oyuncuya birer adet kuyruk verilir bunlar ayırt edici formalarda olabilir. Bu kuyrukları oyuncular bellerine takarlar küçük bir kısmı düşmeyecek şekilde eşofmanın içine büyük kısmı da dışarıda kalır. Öğretmenin komutu ile herkes kaçmaya ve diğer oyuncularının kuyruklarını kapmaya çalışırlar. Oyun hem kendi kuyruğunu korumayı hem de karşıdakinin kuyruğunu almaya yönelik olduğu için ekstra dikkat gerektirmektedir. Kuyruğunu kaptıran kişi kenara çıkar ve son 2 kişi kalana kadar oyun devam eder. Son iki kişi kaldığında küçük bir alana iki oyuncu yerleştirilir ve komutla birlikte kuyruk kapmaya çalışırlar ilk kapan kazanır.
Mendil Kapmaca Oyunu
Son dönemlerde geleneksel çocuk oyunları adı altında turnuvaları da düzenlenen ve temeli çok eskilere dayanan bu oyun eğitsel oyunlarımızın mihenk taşıdır adeta. Sınıf iki gruba ayrılır ve gruplar sahanın iki ucuna ayrılır. Öğretmen veya oyun görevlisi (bu bir öğrenci de olabilir) elinde mendil ile sahanın tam ortasında olmalıdır. Gruplardan birisi mendil kapan (hücum) takım, diğeri ise mendil kapanı yakalamaya çalışan (savunma) takım olmalıdır. Eğer mendili ilk kim kaparsa o kaçar dersek küçük yaş gruplarında çarpışmaya neden olabiliriz ve kötü sonuçları olabilir. Öğretmenin komutu ile iki gruptan da birer oyuncu koşarak ortaya gelir savunma yapan takımın oyuncusu hücum eden takımın sahasına yerleşir ve mendil kapan oyuncunun kendi alanına koşmasını engellemeye ve onu ebelemeye çalışır. Mendil kapan oyuncunun alanına gitmesi için 30 saniye süresi olur ve bu süre içinde gidemezse yine puanı savunma yapan takım alır. Öğretmenin belirlediği puana ulaşan takım kazanır.
Tabak Kapma Oyunu
Sınıf ikişerli gruplara ayrılır. Her ikili karşı karşıya geçer ve ortalarına bir adet tabak (çanak) koyulur. Oyuncular tabaklara eşit uzaklıkta olmalıdır maksimum bir metre. Öğretmen komut vermeye başlar ve hangi uzvu söylerse öğrenci iki eli ile o uzvunu tutar. Mesela öğretmen ‘diz’ dediğinde dizlerini, ‘ayak’ dediğinde ayaklarını ‘kafa’ dediğinde kafasını tutar öğrenci ancak diz ve ayak dendiğinde öğrenci eğilirken, kafa dendiğinde ve vücudun belden yukarı bir uzvu söylendiğinde dik hale gelmelidir. Kafa, diz, göbek, bel, ayak, kulak gibi komutlar veren öğretmen en son ‘tabak’ dediğinde tabağı ilk kapan öğrenci bir sayı kazanır ve öğretmenin belirlediği puana ulaşan kişi oyunu kazanır. Kazananlar birbirleri ile kaybedenler birbirleri ile eşleştirilerek sonunda oyunun şampiyonu ve kaybedenlerin şampiyonu belirlenerek alkışlatılır.
Yağ Satarım Bal Satarım Oyunu
Geleneksel çocuk oyunları olarak turnuvaları düzenlenen bir diğer oyunumuz olan yağ satarım bal satarım çocuklar için hem çok eğlenceli hem de zorluk seviyesi biraz daha yüksek bir oyundur. Sınıf iki gruba ayrılır ve gruplar formalar ile belirlenir. Sarı gruba sarı formalar, kırmızı gruba kırmızı formalar giydirilir ve bir sarı bir kırmızı olacak şekilde çember gibi dizilip otururlar. İlk hangi takımın başlayacağına yazı tura atışı ile karar verilir. İlk sarı takımın başlayacağını varsayalım. Sarı takımdan bir oyuncu tekerlemeyi söyleyerek çemberin etrafında koşar. ‘yağ satarım, bal satarım ustam ölmüş ben satarım ustamın kürkü sarıdır, satsam on beş liradır, zambak zumbak dön arkana iyi bak zambak zumbak dön arkana iyi bak’ tekerleme bitene kadar mendil i elinde tutmak zorundadır ve tekerleme bittikten sonra iki tur içinde mendili diğer takımdan bir oyuncunun arkasına bırakıp kaçmaya başlar. İki tur yakalanmadan koşup yerine oturursa yakalayamayan kırmızı takım oyuncusu elenir, yakalanırsa yakalanan elenir. Bu şekilde rakip takım oyuncularını ilk bitiren takım oyunu kazanır.
Balon Sektirme Yarışı
Sınıf iki gruba ayrılır. Her gruba birer tane şişirilmiş balon verilir. İki adet slalom parkuru kurulur. Öğretmenin komutu ile sıranın başındaki oyuncu elindeki balonu kafası ile veya eli ile sektirerek (bunu öğretmen belirler ve kafa ile sektirilecekse her öğrenci kafası ile veya el ile sektirilecekse her öğrenci el ile sektirmek zorundadır) slalomlar arasında gider ve geri gelir balonu sıradaki arkadaşına teslim eder ve sıradaki arkadaşı aynı parkuru yapmaya başlar. Bu şekilde ilk bitiren grup kazanır. Tüm oyuncuların balon ile parkuru tamamladığı grup ilk bitiren gruptur ve oyunu kazanır.
Sevgili arkadaşlar bu şekilde yazmakla bitiremeyeceğimiz daha bir sürü oyunumuz vardır ve öğretmen bu oyunları kendisi de sınıfın uygunluğuna göre çeşitlendirebilir. Bu iki yazımızda da anlattığımız oyunlar bahçe ve ya salon da oynanacak oyunlardı. Diğer yazımızda da sınıfta oynanabilecek oyunlardan bahsedeceğiz. Bir sonraki yazımızda görüşünceye dek oyunla kalın.
Balık Ağı Oyunu
Sınıf sayısının çokluğuna göre veya kız erkek grupları oluşturarak ebe sayısı öğretmen tarafından belirlenir. Ebelere ayırt edici forma giydirilir. Öğretmenin ilk komutu ile belirlenen oyun alanı içerisinde ebe olmayan oyuncular kaçarlar ikinci komut ile ebeler koşarak diğer oyuncuları yakalamaya çalışırlar. Her ebe yakaladığı kişiyle el ele tutuşarak ağı genişletir ve diğer oyuncuları el ele tutuşarak yakalamaya çalışırlar. Son kalan kişiye süre verilir o süre içinde yakalanmazsa o kişi kazanır. Yakalanırsa ebeler kazanır. Oyun sonunda yine kazanan alkışlanır ve kaybedene küçük çaplı ceza verilebilir.
Kuyruk Kapmaca Oyunu
Bu oyunda ebe yoktur. Her oyuncu ebe ve her oyuncu hedeftir. Her oyuncuya birer adet kuyruk verilir bunlar ayırt edici formalarda olabilir. Bu kuyrukları oyuncular bellerine takarlar küçük bir kısmı düşmeyecek şekilde eşofmanın içine büyük kısmı da dışarıda kalır. Öğretmenin komutu ile herkes kaçmaya ve diğer oyuncularının kuyruklarını kapmaya çalışırlar. Oyun hem kendi kuyruğunu korumayı hem de karşıdakinin kuyruğunu almaya yönelik olduğu için ekstra dikkat gerektirmektedir. Kuyruğunu kaptıran kişi kenara çıkar ve son 2 kişi kalana kadar oyun devam eder. Son iki kişi kaldığında küçük bir alana iki oyuncu yerleştirilir ve komutla birlikte kuyruk kapmaya çalışırlar ilk kapan kazanır.
Mendil Kapmaca Oyunu
Son dönemlerde geleneksel çocuk oyunları adı altında turnuvaları da düzenlenen ve temeli çok eskilere dayanan bu oyun eğitsel oyunlarımızın mihenk taşıdır adeta. Sınıf iki gruba ayrılır ve gruplar sahanın iki ucuna ayrılır. Öğretmen veya oyun görevlisi (bu bir öğrenci de olabilir) elinde mendil ile sahanın tam ortasında olmalıdır. Gruplardan birisi mendil kapan (hücum) takım, diğeri ise mendil kapanı yakalamaya çalışan (savunma) takım olmalıdır. Eğer mendili ilk kim kaparsa o kaçar dersek küçük yaş gruplarında çarpışmaya neden olabiliriz ve kötü sonuçları olabilir. Öğretmenin komutu ile iki gruptan da birer oyuncu koşarak ortaya gelir savunma yapan takımın oyuncusu hücum eden takımın sahasına yerleşir ve mendil kapan oyuncunun kendi alanına koşmasını engellemeye ve onu ebelemeye çalışır. Mendil kapan oyuncunun alanına gitmesi için 30 saniye süresi olur ve bu süre içinde gidemezse yine puanı savunma yapan takım alır. Öğretmenin belirlediği puana ulaşan takım kazanır.
Tabak Kapma Oyunu
Sınıf ikişerli gruplara ayrılır. Her ikili karşı karşıya geçer ve ortalarına bir adet tabak (çanak) koyulur. Oyuncular tabaklara eşit uzaklıkta olmalıdır maksimum bir metre. Öğretmen komut vermeye başlar ve hangi uzvu söylerse öğrenci iki eli ile o uzvunu tutar. Mesela öğretmen ‘diz’ dediğinde dizlerini, ‘ayak’ dediğinde ayaklarını ‘kafa’ dediğinde kafasını tutar öğrenci ancak diz ve ayak dendiğinde öğrenci eğilirken, kafa dendiğinde ve vücudun belden yukarı bir uzvu söylendiğinde dik hale gelmelidir. Kafa, diz, göbek, bel, ayak, kulak gibi komutlar veren öğretmen en son ‘tabak’ dediğinde tabağı ilk kapan öğrenci bir sayı kazanır ve öğretmenin belirlediği puana ulaşan kişi oyunu kazanır. Kazananlar birbirleri ile kaybedenler birbirleri ile eşleştirilerek sonunda oyunun şampiyonu ve kaybedenlerin şampiyonu belirlenerek alkışlatılır.
Yağ Satarım Bal Satarım Oyunu
Geleneksel çocuk oyunları olarak turnuvaları düzenlenen bir diğer oyunumuz olan yağ satarım bal satarım çocuklar için hem çok eğlenceli hem de zorluk seviyesi biraz daha yüksek bir oyundur. Sınıf iki gruba ayrılır ve gruplar formalar ile belirlenir. Sarı gruba sarı formalar, kırmızı gruba kırmızı formalar giydirilir ve bir sarı bir kırmızı olacak şekilde çember gibi dizilip otururlar. İlk hangi takımın başlayacağına yazı tura atışı ile karar verilir. İlk sarı takımın başlayacağını varsayalım. Sarı takımdan bir oyuncu tekerlemeyi söyleyerek çemberin etrafında koşar. ‘yağ satarım, bal satarım ustam ölmüş ben satarım ustamın kürkü sarıdır, satsam on beş liradır, zambak zumbak dön arkana iyi bak zambak zumbak dön arkana iyi bak’ tekerleme bitene kadar mendil i elinde tutmak zorundadır ve tekerleme bittikten sonra iki tur içinde mendili diğer takımdan bir oyuncunun arkasına bırakıp kaçmaya başlar. İki tur yakalanmadan koşup yerine oturursa yakalayamayan kırmızı takım oyuncusu elenir, yakalanırsa yakalanan elenir. Bu şekilde rakip takım oyuncularını ilk bitiren takım oyunu kazanır.
Balon Sektirme Yarışı
Sınıf iki gruba ayrılır. Her gruba birer tane şişirilmiş balon verilir. İki adet slalom parkuru kurulur. Öğretmenin komutu ile sıranın başındaki oyuncu elindeki balonu kafası ile veya eli ile sektirerek (bunu öğretmen belirler ve kafa ile sektirilecekse her öğrenci kafası ile veya el ile sektirilecekse her öğrenci el ile sektirmek zorundadır) slalomlar arasında gider ve geri gelir balonu sıradaki arkadaşına teslim eder ve sıradaki arkadaşı aynı parkuru yapmaya başlar. Bu şekilde ilk bitiren grup kazanır. Tüm oyuncuların balon ile parkuru tamamladığı grup ilk bitiren gruptur ve oyunu kazanır.
Sevgili arkadaşlar bu şekilde yazmakla bitiremeyeceğimiz daha bir sürü oyunumuz vardır ve öğretmen bu oyunları kendisi de sınıfın uygunluğuna göre çeşitlendirebilir. Bu iki yazımızda da anlattığımız oyunlar bahçe ve ya salon da oynanacak oyunlardı. Diğer yazımızda da sınıfta oynanabilecek oyunlardan bahsedeceğiz. Bir sonraki yazımızda görüşünceye dek oyunla kalın.
Yorum Bırak