Patili Dostlarımızı Yakından Tanıyalım: Kedi Cinsleri ve Özellikleri

Kediler her zaman şaşırtıcı ve zeki tavırları ile bizleri etkilemeyi başarıyorlar kabul edelim! Eğer evinizde bir kediniz yoksa bile sokakta yürüdüğünüzde "beni eve at" edasıyla kuyruğunu dikleştirip, miyavlamasıyla ne istediğini zorla anlatmaya çalışan bir kedi gördüğünüzde bile kalbinizin çalındığını tahmin edebiliyorum. Sadece dışarıda da değil elbette evimizin de neşe kaynağı, bu sevimli yaramazlar... E, tabii yıllar geçtikçe kediler de değişime uğradı, günümüzde yerli kedilerin en eski ataları, MÖ 4400 yılları civarında güneybatı Asya’dan Avrupa’ya kadar yayılmıştı. Dünyamızı paylaştığımız kedilerin çok fazla cinsleri ve ırkları bulunmaktadır. En iyi ev kedisi hangisi? Hangi kedi en az tüy döker? En sakin kedi hangisi? Sokak kedisi hangi cins? Birlikte uzun yıllar bir evi paylaşabileceğiniz sevimli dostlarımıza dair merak edilenleri sizler için hazırladım.  İşte dünyanın en popüler ve ilginç kedi cinsleri, türleri ve ırklarına dair bilinmeyen özellikler.

Büyümeyen kedi cinsleri

Bazı kedi cinsleri, diğerlerinden farklı olarak büyüme göstermez ve boyutları daima minik kalır. Meraklıları için büyümeyen kedi cinslerini aşağıda listeledik.

Singapura Kedisi

Asya’da bulunan küçük ve sessiz bir ada olan Singapur adasının yerlisi olarak doğan Singapura kedisi; köken olarak aslında net bir kimlik kazanamamış bir kedi türü. Bunun nedeni ise Singapur adasına başka ülkelerden gelmiş olabileceklerine dair ortaya atılan iddialar. Kesin olan bir şey var ise, o da Singapura kedilerinin “dünyanın en minik kedisi” sınıfında yer almaları. Korunmuş ve oldukça köklü bir tarihe sahip olduğu düşünülse de, bulunduğu adanın ıssız bir yer olması nedeniyle yeterince dünyaya açılamadıkları düşünülüyor. Cat Fanciers Association tarafından 1982 yılında tanınırlık kazanan küçük patiler, bu tarihlerde yeni bir cins olarak kabul edilmiş. Ardından 1988 yılı itibariyle cinsiyle ve davranışlarıyla ilgili birkaç dalda şampiyonluk ve dereceler kazanmış.

Cornish Rex

“Cornish Rex” kedi cinsi büyük ve geniş aynı zamanda da oldukça dik kulaklarıyla ilk gördüğünüzde biraz yabani görünse de aslında olabildiğince nazik ve uysal bir kedi. Oval bir hatta sahip keskin gözleri, geniş ve uzun burnuyla dikkat çeken bir ifadesi bulunuyor. Ufak ağız yapısı ve çenesi ise yüzünün olduğundan daha küçük görünmesini destekliyor. Küçük kedi imajında olsalar da Cornish Rex kedileri aslında 2 ile 4 kilo arasında değişkenlik gösteren bir kütleye sahip. Siyah, beyaz, gri gibi daha çok tek renkli tüylere sahipler ve bu tüyler, oldukça küt ve hafif şekilde kıvırcık. Ya da biraz dik tüylere sahip olarak da tanımlayabiliriz. Orta boy gövdesiyle, bacaklarının yapısı tamamen net. Çünkü yağ ve tüyle çevrili olmayan bedenleri, kas ve kemik büyüklüğünü açıkça gösteriyor. Yalnızlığı sevmeyen ve ilgiden fazlasıyla hoşlanan asabi dostlarımız Cornish Rex kedileri; uzun saatler tek bırakabilecek kedi cinslerinden asla sayılmıyor. Bunu hatırlatalım. Asi ifadelerinin, karakterleriyle alakası bulunmuyor. Ne kadar ilgi meraklısı olsa da iyi anlaşılan bir kedi türü olduğunu söylemek isteriz.

Devon Rex

Rex kedi ırkından gelen Devon Rex; 1960 yıllarında, terk edilmiş durumda bir maden ocağının girişinde Beryl Cox adında bir kadın tarafından bulunmuş. İngiltere’nin Devonshire eyaletinde karşılaşılan kedi Mrs. Cox’un yanında yaşamaya başladı. Cox, bu ilginç görünüşlü tatlı kedinin çoğalmasını istiyordu. Kendi imkanları kapsamında çiftleştirme faaliyetlerine başladı ve zaman geçtikçe bunu sürdürdü. 1968 yılına kadar kayda değer gelişmeler olmasa da, Devon Rex, dünya çapında yayılmaya başlamıştı. Enteresan kedi cinsinin ilk durağı Amerika oldu. Rex Amerika’ya gittiği zaman, kısa sürede ilgi çekmeyi başardı. Ancak bu duruma rağmen resmi olarak kedi kuruluşları bünyesinde kayda geçmesi 1979 tarihine kadar sürdü. Bunun sebeplerinden biri; Rex kedilerinin devamı olduğu düşünülen Devon Rex kedisinin yeni bir tür olduğunu netleştirmek için yapılan çalışmaların sonlandırılması idi. Nitekim bilimsel veriler göz önüne alınarak, Devon Rex kedisinin Cornish Rex kedilerinin kuzeni sayılacak gen yakınlıkları olduğu bilgisine ulaşıldı. Sonucunda, Devon Rex’in genel özellik ve yapısal farklılıklar bakımından yeni bir cins olarak tanımlanıp bu şekilde sınıflandırılmasına karar verildi.

Munchkin Kedi

Munchkin, 2. Dünya savaşından sonra sıklıkla görülmeye başlanan kedi grupları arasında yer alıyor. Aslında savaş zamanından önce de görüldükleri biliniyor ama tanınırlık durumları çok daha sonra gerçekleşmiş. 1955 tarihinde Rusya’da popüler bir kedi olma yolunda kararlı adımlarını atmaya başlayan tatlı dostumuz; 1970 yılına gelindiğinde, Amerika’nın da aranan cins kediler listesinde göz çarpıyor. Yani gözde kedi olarak tanınıyor. Geçen süre içerisinde hala yeni bir cins kategorisine dahil edilmeyen Munchkin Kedisi’nin gayri resmi bilindiği son dönemleri geride kalıyor. 2003 yılına kadar bilim insanları tarafından yapılan gen çalışmaları sonucunda sevimli dostumuz, yeni bir kedi sınıflandırmasına dahil olarak bağımsızlığını kazanıyor. Minik kulakları ve etkileyici gözleri ile oldukça dikkat çeken kedi, kendini sevdirmeyi bilen türlerden.

İran Kedisi

İran kökenli bir kedi cinsi olduğu adından anlaşılacağı gibi, İran Kedisi‘ne Fars Kedisi adı da veriliyor. İmparatorluk zamanlarında ortaya çıkan bu sevimli kediler kısa zaman içerisinde İngiltere’ye ve Amerika’ya ithal edilmiş. Kökenlerinin ve ilk ortaya çıkış tarihlerinin belirsizliği ise sürüyor. Fakat Antik Mısır yazıt ve hiyerogliflerindeki kalıntılara göz gezdirecek olunursa, o dönemlerde de epey göz önünde olduklarını düşünebilirsiniz. Yapılan gen araştırmalarına göre, Doğu Avrupa’daki kedilerin ırk incelemeleriyle bağlantılı genotiplere sahip oldukları sonuçlanmış. İran kedilerinin geçmiş yaşantılarına dair bilinen en net ve kesin veri bu şekilde. Uzun ve muhteşem tüyleri ile dikkat çeken İran Kedi’si 20 ile 30 cm aralığında bir boya sahip. Nemli ve parlak gözleri ise insanı adeta büyülüyor. Ancak bu sevimli dostumuzun çokça tüy döktüğünü hatırlatmak isteriz. Ama o kadar sevimliler ki bu durum sizin için sorun olmayacaktır.

Tüy dökmeyen kedi cinsleri

Tüyü dökülmeyen kedi olarak tanımlanabilecek kedi ırklarını sizin için listeledik. Aslında bu ırkların da tüyleri vardır ancak oldukça az sayıda olması sebebiyle fark edilmeyecek derecede az tüy döktüklerini hatırlatmak isteriz.

Habeş Kedisi

1871 yıllarında ilk kez bir kedi gösterisinde sahneye çıkan ve bu şekilde tanınmış olan Abyssinian Kedi, İngiltere’de popülerlik kazanmış. Köken olarak hala hangi ırka mensup olduğuna dair bilinen net bir bilgi bulunmuyor. Ancak yüksek ihtimal olarak, 19. Yüzyıl zamanlarında Kuzey Afrika’dan getirildikleri düşünülmekte. İlginç bir şekilde Abyssinian savaşında popülerlik kazanmalarından dolayı olacak ki bu ilginç kedilerin isimleri de savaşın mührünü taşıyor hissi veriyor. Aşırı bir biçimde büyük, uzun ve geniş kulakları ile dikkat çeken Habeş Kedisi, yüz ve vücut hatlarının darlığıyla da şaşırtıyor. Üçgen suratında bulunan kocaman parlak yeşil gözleri ve minik burnu ile oldukça şaşkın bir ifadeye bürünüyor. Genelde farklı tonlarda olan tüyleri, çok sık ve küt boyutlarda. Bu da tüylerinin dökülmemesini sağlayan en önemli unsur. Metabolizma sistemlerinden dolayı da tüy dökmeyen cins olduklarını hatırlatalım. Abyssinian Kedisi’nin görüp görecebileğiniz en hiperaktif kedilerden biri olduğunu da hatırlatmadan geçmeyelim.

Burmilla Kedisi

Çok eski bir tarihi olamayan Burmilla kedisiyle insanların tanışması 1980’li tarihlere dayanıyor. Burmese Kedisi ve İran Kedisi’nin çiftleşmesi sonucunda tamamen tesadüfi bir şekilde ortaya çıkmış olan Burmilla kedisi, atalarının çekiciliğini fazlasıyla yansıtıyor. Hatta Burmese kedisiyle olan aşırı benzerliğini nedeniyle uzun bir zaman Burmilla kedisinin yeni bir cins olduğu fikri kabul edilmedi. Ancak 2011 yılında yapılan detaylı gen çalışmalarının sonucunda, farklı bir yeni kedi türü olarak literatürde yerini ve ismini alan güzel kedi sonunda Burmilla kedisi adıyla sistemde netlik kazandı. İri vücutlu ve orta boy bacakları olan Burmilla kedisine, uzun ve hafif içe kıvrılan kuyruğuyla oldukça ilgi çekici bir kedi diyebiliriz. Çekik gözleri ile şahane kedinin tüy yapısı ise sık ancak dökülmeyen yapıda. Oyun oynaya bayılan Burmilla kedisi farklı materyalleri keşfetmekten oldukça keyif alıyor.

British Shorthair

tüy dökmeyen kedi cinsleri arasında yer alan British Shorthair görüp görebileceğiniz en asil ve güzel kedilerden biri. Neredeyse 2000 yılı aşkın hatırı sayılır bir tarihe sahip olan British Shorthair; İngiltere menşeinde değerlendirilmiş ilk kedi türleri arasında yer alıyor. İlk British Shorthair cinsinin, Mısır’da taarruzda bulunan Roma askerleri tarafından getirildiği biliniyor. Gemilerdeki mühimmatı farelerden korumak ve güvenliği temin etmek amacıyla askerler, bu kedi cinsini kendi ülkelerine getirmişler. British Shorthair, İngiltere Kraliyet saraylarında edindiği sağlam konum ve soylular arasında gördüğü itibarla ve özenle kısa sürede favori kedi ırkı olmayı başarmış. Tabi sadece cool görünümü ve tüy dökmesinin oldukça az düzeyde olması bu konuda etken sayılmaz. Bu ırkın karakteristik özellikleri de oldukça etkileyici.

Tonkinese Kedisi

Tonkinese, Siyam ile Birman Kedisi’nin çiftleşmesi sonucu ortaya çıkan melez bir kedi. 1800’lü yıllarda ilk kez Amerika’ya getiriliyor ve Tayland’dan getirildiği biliniyor. Atası Siyam Kedisi’nden almış olduğu bir özellik ise; yüzünün orta kısımlarına yayılmış renk tonu çeşitleri. Bu bölgede tüy renginden dolayı “çikolata siyamı” olarak da isimlendirilen Tonkinese, 1984 yılına kadar kimlik kazanamamış. 1984 yılına kadar popüler yarışmalar ve şampiyonluklara katılıp dereceye girse de uzun bir zaman önem gösterilmeyen bir ırk olmuş. Hatta Siyam Kedisi’nin bir alt kategorisinde olduğu dahi düşünülmüş. Ancak 2001 yılında yapılan genetik araştırmaların sonucuna göre; resmi bir konum kazanıp, Tonkinese adını almayı başarmış. Tonkinese Kedisi’nin, geniş ve dik kulaklarının iri bir görünümü bulunuyor. Cam gibi parlayan, etkileyici mavi gözleri sayesinde görenleri büyülemeyi başarıyor. Orta büyüklükte burnu ve öne doğru dolgunlaşan bir çene yapısına sahip. Kısa bacaklarına göre oldukça uzun bir gövdesi bulunan Tonkinese Kedisi, iri görünümlü bir kedi ırkı. Kulak, yüz, sırt, pati ve kuyruğu siyah ya da koyu kahverengi renklere bürünmüş. Diğer bölgedeki tüylerinin rengi ise gri tonlarda olduğu için fazlasıyla dikkat çekiyor. Tonkinese Kedisi; kaliteli ve kısa tüyleriyle tüy dökmeyen kedi cinsleri arasında yerini alıyor. Tüy dökme sorunu yok denecek kadar az olan kedi türlerinden bahsetti. Ancak hatırlatmak da fayda var ki kedide tüy varsa elbette ölü hücreli olanlar zamanı gelince dökülecektir ve bu normal olandır.

Sfenks Kedisi

Kanada’da bir kedi etkinliğinde ilk kez görülen Sfenks Kedi’si ilginç ve aykırı yüz hatlarıyla oldukça ilgi gören bir kedi cinsidir. Aslında Sphynx Kedileri’nin dünyaya gözlerini açtıkları zaman, cansız ve seyrek tüyleri bulunuyor. Ama ortalama 12. haftalarına ulaştıklarında bu cılız tüyleri de aniden dökülüyor ve esas görünümlerini almış olurlar. Genetik bakımdan olağan dışı gelişen bir deformasyon söz konusu olduğu için, elbette bazı hastalıklara yatkınlıkları bulunuyor. Ancak, günümüzde oldukça gelişmiş olan tıp ile çoğu hastalığın tedavisi bulunuyor. Kedi dostlarımızın kontrollerini zamanında yaptırmak gerektiğini de hatırlatalım. Sphynx Kedisi; uzun gövde ve bacaklarıyla oldukça esnek bir beden yapısına sahip. İlginç siması ile iri mavi gözleri muhteşem bir uyum yakalıyor. Tüyleri olmadığından, Sphynx kedilerinde hiçbir şekilde tüy dökme sorunu görülmez. Ancak hatırlatmak isteriz ki; hiç tüyü olmadığı ve derisi de buruşuk bir görünümde olduğu içim Sphynx kedilerinin ciltlerinin sert olduğu kanısı oldukça yanlış. Çünkü oldukça narin ve ince bir deriye sahipler. Güneşten uzak durmaları çok önemli ve cilt bakım rutinlerine de özen göstermek gerekiyor. Sert görünümlerinin aksine oldukça cana yakın olan Sfenks Kedi türü aynı zamanda güçlü refleksleri ile de dikkat çekiyor.   Kaynak: 1, 2, 3