Yağmurdan Sonra Gelen Toprak Kokusunun Sebebi
Yasemin Canlar
Hava kavurucu bir şekilde yanıyor, yürüyüşe çıkmışsınız, tam sıcaktan bunalmışken hava birden grileşmeye, bulutlar gökyüzünü sarıyor ve yağmur damlaları toprağı ıslatmaya başlıyor. İşte o anda içimize huzur kaplatan efsane kokuyu hissediyoruz. Şiirlere, şarkılara konu olan yağmur kokusunu sevmeyenimiz yoktur, peki, hiç bu yağmur kokusunun neden olduğunu hiç merak ettiniz mi? Bilim insanları özellikle ilkbaharda belirginleşen bu kokunun arkasındaki kimyasalın nasıl üretildiğini ortaya koyan bir çalışma yaptı. Çalışmalar sonucunda içimizi huzurla kaplatan bu kokunun "Streptomyces" bakterisi olduğu ortaya çıktı. Peki, nedir bu bakteri?
Fakat Petrikor'un sahip olduğu bu kokuya sebep olan, Petrikor'un içeriğinde bulunan en önemli bileşik Geosmin adı verilen rayihalı bir alkoldür.
Bu alkol öyle şişede durduğu gibi durmayan bir alkol çeşidi değildir. 🙂 Toprakta yaşayan bir bakteri çeşidinin metabolik faaliyetleri sonucunda oluşan ve kolayca buharlaşan bir alkoldür. Bu buharlaşma sonrası oluşan alkol havada çözünerek bir aerosol (Hava çözeltisi) meydana getirir. Oluşan bu Aerosol, yağmur sonrası kokuyu algılamamızı sağlayan temel etkendir.
Toprak mantarları ve en başta actinomycetes. toprak sıcak ve nemliyken, bu mikroorganizma bolca spor denilen üreme parçacığı oluşturur, yağan yağmur topraktan bu parçacıkları yükseltir ve solunumla burna gelen bu parçacıklar, yağmur sonrası hissettiğimiz kokuya sebebiyet verir. Havada yağmur sebebi ile artan nemle birleşen sporlar bir nevi aerosol görevi görür anlayacağınız.
Tuzaklarımız, örümcekler ve akarlar dahil olmak üzere çeşitli toprak organizmalarını yakaladı. Ancak çarpıcı bir şekilde, jeosmin üreten Streptomyces ile beslenen tuzaklar için özel bir tercih gösteren yay kuyruklarıydı .
Bir dahaki sefere yağmurdan sonra bu toprak kokusuyla karşılaştığınızda, ayaklarınızın altındaki yerde gelişen büyüleyici ve son derece değerli minik afacanların hatırlatmasına izin verin. Bakteriler ve onlarla birlikte toprakta yaşayan canlılar arasındaki eski bir iletişim türünü dinliyor olabilirsiniz.
Yorum Bırak