Çocukların benliklerinden bir parça olan özgüven, davranışlarını şekillendirerek kişiliklerini yansıtmaktadır. Bu özgüven kimi çocukta çok aşırı, kimisinde ise normal seviyelerde mevcuttur. Peki lider çocuk nedir? Özgüven nedir ve nasıl sağlanır? Lider çocuğun özellikleri nelerdir?

Özgüven Nedir?

Özgüven, kısacası duygusal bir gereksinimdir. Bebek, doğduğu andan itibaren kendisiyle bağlantılı olan çevresini tanımaya başlar, bu sayede kendine has bir kimlik oluşturur. Bu kimlik bireye özeldir ve kıyaslanmamalıdır. Her kimliğin olumlu ve olumsuz yanları vardır.

Birçoğumuz zaman zaman kendimize çok güvenir, bazen de her şeye karşı çok güvensiz hissederiz. Elbette bu durum zamana ve mekâna karşı değişiklik gösterebilir. Bilmemiz gereken şey ise özgüvenin değişmeyen, durağan bir durum ya da duygu olmadığı, doğuştan kazanılmış bir kişilik özelliği gibi algılanmaması gerektiğidir. Özgüven geliştirilebilir bir duygudur. Özgüven; her şeyin en iyisini ben yaparım, benden iyisi yoktur, her zaman en iyi benim, duygularını kapsayan bir durum değildir. Gerçek özgüven, kişinin kendisiyle ilgili gerçeklerin farkında olması, yeteneklerinin sınırını bilmesi, kendisinin iyi veya kötü huylarının farkında olabilmesi, her durumda kendini olduğu gibi kabul ederek, kendisi hakkında olumsuz davranışlarını söyleyebilmesi ve bunu düzeltmeye çalışması, kısaca kendinden memnun olmasıdır. Kendini iyi ifade edebilme, duygularını kontrol edebilme ve iletişim konusunda becerili olma ise dış özgüvenin kriterleridir. Ailesiyle iletişimini olumlu yönde sağlayabilen çocuklar, bir zaman sonra çevreye bakış açısını da aynı şekilde sağlayacaktır. Burada asıl önemli olan şey ise zamandır. Aceleci davranmamalısınız, çocuğunuzun buna hazır olması gerekmektedir. Her kişilik birbirinden ayrıdır. Sadece siz istiyorsunuz ve hazırsınız diye çocuğunuza sorumluluk yüklememelisiniz.

Lider Çocuk Nedir?

Özellikle de erken çocukluk döneminde fark edilebilen kişilik türüdür. Çocuk, bu durumda kendisinin ve çevresinin farkındadır. Arkadaşlarıyla kaynaşabilir, kendisini gayet iyi ifade edebilir. Hoşnut olmadığı durumlarla öğretmeniyle iletişim kurabilir. Yaptığı yanlışları kabullenebilir. Oyun oynadığı esnada, oyun kurucusu olup kuralları belirleyebilir. Tartışan ve paylaşamayan arkadaşlarını gördüğü anda, arayı bulmak için çabalayabilir. Evinde kendine ait düzenli bir ortam yaratabilir. Oyuncakları ile oynadıktan sonra, herhangi bir komut almadan toplayabilir. Endişeli ortamlarda nasıl davranması gerektiğini bilir. Çünkü duygularını kontrol edebilir. Tartışmaktan hoşlanmaz, orta yolu bulmak için elinden geleni yapar. Çok çabuk sosyalleşir, bu sayede her koşulda arkadaş edinebilir. Öğretmeninin sözünü dikkatle dinleyip yorumlayabilir. Ancak liderlik kavramının güçlü ve baskılayıcı anlamlar ile mümkün mertebe karıştırılmaması gerekir. Liderlik durumu çok farklıdır. Güç ile bir alakası yoktur. Liderler örnek alınır, fikirleri sorulur, öğüt alınır, öğretmen ona lider gibi davranır, arkadaşları örnek alarak sözlerini yerine getirir. Bu bağlantı, sevgiyle devam eder. Lakin her çocuk lider doğamaz, liderlik gösteremez. Liderlik vasfı taşıyan çocukluk erken çocukluk döneminde kendilerini gösterirler. Hayatları boyunca da bu kişiliğe sahip bir birey olarak yaşamlarını sürdürürler.
 

Aile bireyleri neler yapmalı?

• Çocuğunuza liderliğin ne olduğunu onların yaşlarına ve gelişimlerine göre örneklendirmeler yaparak anlatabilirsiniz. Lakin mukayese yaparak değil, bu kişiliğe sahip çocukların özelliklerini anlatarak.
• Evinizde çocuklarınızla oyunlar oynayabilirsiniz. Bir lider seçerek ayna oyunu oynayabilirsiniz. Liderin yaptığı hareketleri sırasıyla yapabilir, onun komutlarını yerine getirebilirsiniz. Sosyalleşerek zamanla çevrenizi de genişletip, bu oyunu akrabalarınız ile de oynayabilirsiniz.
• Çocuğunuza empati kurdurmalısınız. Ona kurallar yaratmasına izin vermelisiniz. Kuralları liderlerin kurmamasından kaynaklanan, oyun içerisindeki sorunları gösterebilirsiniz. Bu sayede liderlik vasfının önemini çocuğunuz biraz daha iyi anlayacaktır.
• Evinizde yapacağınız değişimlerde, ailecek karar verilmesi gereken durumlarda çocuğunuzun fikrini alabilirsiniz. Onun, o eve ait olduğunu ve düşüncelerinin sizin hayatınızdaki önemini bu durumla hissettirebilirsiniz.
• Çocuğunuzun sosyalleşmesini sağlamasınız. Arkadaş ortamında öncelikle davranışlarını izlemelisiniz, eksikleri üzerinde planlar ve oyunlar kurup çocuğunuzun davranışlarını olumlu yönde geliştirebilirsiniz.
• Çocuğunuz ile sürekli iletişim halinde olmalısınız. Nasıl ki günün belirli saatleri eşinizi arayıp soruyorsanız, çocuğunuz ile de o şekilde ilgilenmelisiniz. Çocuk ilginin farkında olmalı ve kendisini güvende hissetmelidir.

Bir çocuk sorumluluk aldıkça, kendine güveni artacaktır ve bilinci genişleyecektir. Her konuda çocuğunuzun fikrini sormalısınız. Onun düşüncelerine ve duygularına önem vermelisiniz. Fikirlerini göz ardı etmemelisiniz. Varlığının ailenizdeki değerini, ona gösterebilmelisiniz. Bir olay yaşadığınızda, çocuğunuzun görüş açısını mutlaka sormalısınız. Kendisinin ne tepki verip vermeyeceğini öğrenmelisiniz. Günümüz çocuklarının yarın yetişkin olduklarında oldukça zor şartlarda yaşam mücadelesi vermeleri gerekeceği ve ebeveynleri gibi onları her daim kucaklayıp, destekleyecek yetişkinlerle bir arada olmayacakları düşünüldüğünde, kendi ayakları üzerinde durabilen, zorluklar karşısında mücadele gücü olan, duygusal ve sosyal açıdan güvenli, güçlü ve lider çocuklar yetiştirmenin önemi daha iyi anlaşılacaktır. Lider olan her çocuk, hayatı boyunca bu davranışı devam ettirerek kendisine kişilik tanımlamış olup, hem okulunda hem de ailesinde problem çözme becerilerini geliştirmiştir. Öncelikli olarak kendisine değer vermiş, daha sonra da doğadaki her canlıyı sevmiş ve benimsemiştir. Her şeyin farkındadır ve daha iyi bir dünya için mücadele etmekten kaçınmaz.

Çocuklar sevgiyle büyür, ilgiyle yetişir. Onların tüm eksikliklerini hissetmeli ve üzerinde yoğunlaşmalısınız. Tıpkı Doğa'nın tüm yeşilleri birleştirebilmesi gibi, çocuğunuzun yarım kalan duygularını tamamlamalısınız.