Çocuklarda Duygusal Zeka

Çocuklar hayal dünyalarında yaşamayı, duygularını kontrol ederek düşlerden düşlere dalmayı severler.

En çok sevdikleri bir diğer durum ise, duygularının farkında olmaları ve yönetebilme eğilimleri göstermek istemeleridir. Çocuklar çok hızlı bir şekilde duygu değişimleri yaşamaktadırlar. Çok mutsuz oldukları bir anda, mutlu olacakları bir haberi aldıkları zaman mutsuzluklarından eser kalmamaktadır. Veya endişeli bir durum içerisinde olduklarını düşünecek olursak, bir anda kaygılarından kurtulabilirler ve başka bir olaya doğru odaklanmaya başlayabilirler. Bunun sebebi, tüm bunların kaynağında duygusal zeka bulunmaktadır. Duygusal zekayı geliştirmenin en hızlı yolu, önce çocuğun kendisini mutlu etmesi sonra da çevresindekileri mutlu edebilmesidir. Çocuğunuzun duygu ve düşüncelerinde duygusal zekanın geri planda kaldığını düşünüyor ve bu eksikliği tamamlamak istiyorsanız, birkaç yapabileceğiniz aktiviteler ve davranışları sizlerle paylaşacağım.

Ebeveynler çocukların duygusal zekasını nasıl artırabilir?

Çocuklarınıza duygularının farkında olabilmelerini, dolayısıyla da açık bir dille bu duyguları ifade edebilmeleri konusunda onlara rol-model olmalısınız.
Çocuğunuzun yaşına uygunluğunu göz önünde bulundurarak kurallar ve de sınırlar oluşturmalısınız. Çocuğunuz bu kurallara uymadığı zamanda ise kibar ve anlayacağı bir dilde onu uyarın, lakin asla kızmayın. Oyun oynama süresini kısıtlamak gibi, teknoloji ile arasında mesafe koymak gibi.
Çocuklarınız empati yapmayı önce sizden görmeli ve öğrenmek istemelidir. Bunun önemini, size kazandıracaklarını, en önemlisi de başkalarının duygularının ne kadar önemli olacağını çocuğunuza anlatmaya çalışmalısınız.
Doğruluk ve dürüstlüğün hayatımızdaki öneminden bahsetmelisiniz, lakin bunu yaparken gerçek hayatınızdan örnekler vermeli ve abartıya kaçmamalısınız.
Aile içi yaşadığınız bir sorun veya problemde, çocuğunuzun da fikirlerini merak ettiğinizi açıkça belirtip, onun bir birey olduğunu kabul ettiğinizi hissettirmelisiniz. Bu sebeple çocuğunuzun kendisine karşı özgüveni artacak ve duygularını ifade etmekte zorluk yaşamayacaktır. Çünkü unutmamalısınız ki, çocuk ebeveynlerinin yanında kendisini bir birey olarak hissederse, bu durumu benliğinde kalıplaştırır. Dolayısıyla çocuğunuzun düşüncelerini ifade edebilmesine müsaade etmelisiniz.
Çocuğunuz okulunda, dışarıda, arkadaşlarının yanında veya kardeşiyle oynadığı zamanlarda yaşadığı problemlerle kendi başına üstesinden gelebilmeyi öğrenmelidir. Hayatının her anında yanında olamayacağınızı hissettirebilirsiniz, lakin bunu yapmak yerine çocuğunuzun bakış çerçevesini değiştirebilirsiniz. Çocuğunuz sorun yaşadığı anda, kendisinin çözebilmesini sağlamalısınız. Her istediğinde yardımına koşmamalısınız. Onu desteklemeli, yardım yolunu göstermelisiniz ama mücadele etmesi için de arkasında durmalısınız, yanında değil.
Çocuğunuz ne kadar sosyal bir çocuk olursa, duygusal benliğine bir o kadar hızlı kavuşacaktır. O nedenle kendi başına kalmamasını sağlamalı ve mümkün olduğunca arkadaş ortamlarında bulunmasına zemin oluşturabilirsiniz.

Çocuğunuz hata yapabilir, yanlış bir ödev yapabilir, sizi üzecek bir davranış sergileyebilir. Kızmayın. Tepki göstermeyin. O sizin çocuğunuz, siz de onun bu hayattaki en değerli varlığısınız. Bunun değerini bilmelisiniz. Çocuğunuzu ağlatarak ve ona sürekli hayır diyerek üzmesini artırmamalısınız. Unutmamalısınız ki; bir çocuğun en büyük göz yaşları silahlarıdır. Bir kez bu silahtan vurulursanız, çocuğunuzun hayal gücünün kuklası olursunuz.
Çocuklarınızla zaman geçirin, doğa yürüyüşleri yapın, diğer canlıların varlıklarına saygı duyduğunuzu belirtin, örnekler verin. Gezinizi eğlenceli bir hale getirin. Çocuğunuza sarılın, onu sevdiğinizi söyleyin. Yalnız olmadığını sürekli hissettirin. Siz unutsanız da çocuğunuz asla sevildiğini unutmaz, bir saniye bile. Çocuklar sevgiyi yaşayarak öğrenir, hissettikçe sever ve sevilir.
Çocuklarınız sinirlendiklerinde duyguları ile başa çıkabiliyor mu? Yoksa öfke ve kızgın olduğu durumlarda etrafa saldırmaya mı başlıyor? Bu çok önemlidir. Çocuğunuza yol gösterici olmalısınız, öfkelendiği anlarda nefes almasını, rahatlamasını sağlamalısınız. Bu duyguların normal bir duygu olduğunu çocuğunuza anlatmalısınız.

Çocuklarınızla bol bol oyun oynamalısınız, yaşadığı tüm olayların ve anıların geçici olduğunu ama sevginizin daima kalıcı olacağını ona hissettirmeli ve geçirilen her saniyeyi dolu dolu yaşamalısınız. Çocuğunuz dünyaya bir kez geliyor, sizler de çocuğunuza verdiğiniz değeri gizlememeli ve duygularınızı net olarak ifade edebilmelisiniz. Bu şekilde davranmanız çocuğunuzun duygusal zekasını artıracak ve daha bilinçli bir birey olarak yaşamına devam edeceğinin en büyük göstergesi olacaktır. Çocuğunuzun bu zeka alanının daha da ileride olmasını istiyorsanız da, yukarıda yazmış olduğum maddeleri hep birlikte yaparsanız, çocuğunuz daha da dikkatli ve güçlü bir duygusal benliğe sahip olacaktır. Beraber kitap okumalı, beraber oyun oynamalı ve beraber yaşam alanınızı paylaşmalısınız. Sevgiyle kalmanız dileğimle.