Çocuğun Kendi İhtiyaçlarını Fark Etmesi
Çocuğumuzun kendi ihtiyaçlarını fark etmesi, bizim ona örnek olmamızdan geçer. Çünkü onlar daha çocuk ve bizim ona uygun gördüğümüz gibi bir başlangıç yapıyorlar hayata. Biz onlara gerekli özgüveni ve gerekli sorgulama yeteneğini kazandırırsak, istediği şeyleri ifade etmeye cesaret eder ve bu ifadeler sonucunda kendi istediği hayatı yaşamaya yavaş yavaş başlar. Ama o zamana kadar en büyük rol modelleri biz anne babalarız. Bu açıklamadan yola çıkarak çocuğumuzun kendi ihtiyaçlarını fark etmesi için;
*Onlara davranışlarımız ile örnek olmalıyız.
*Onlarla geçireceğimiz vakitlerde, kontrolü bazı zamanlarda onlara bırakmalıyız. Onların istediği şeyleri keyifle yapmalıyız. Bu da onların düşüncelerinin önemli olduğunu hissettirir ve kendini daha rahat ifade eder.
*Çocuğumuzun yaşının gerektirdiği uygunluktaki aktiviteleri onlardan istemeliyiz. Yani çocuğumuz daha yürüyemezken onu olimpiyat koşularına sokmamalıyız. Daha basit bir dille anlatacak olursak, çocuğumuz resim çizerken insan resmini çizecek olgunlukta değilse onu bunun için zorlamamalıyız.
*Çocuklarla ilişkimiz, demokratik ve sıcak bir yapıda olmalıdır. Onlarla ilişkimiz iyi niyetli olmalıdır ve onların da düşüncelerinin her zaman önemli olduğunu bilmelerini sağlamalıyız.
*Onların hem çocuk olduklarını hem de bir birey olduklarını unutmamalıyız ve ona göre hareket etmeliyiz.
*Çocuğumuzun istekleri veya fikirleri yapılması uygun olan şeyler değilse bunu ona uygun bir dille açıklamalıyız. Hemen ‘hayır’ diyerek kestirip atmamalıyız.
*Çocuklar doğası gereği kendilerini ön plana çıkarma ihtiyacı duyarlar. Bu bir davranış bozukluğu değil onun yapması normal olan bir davranışıdır. Bu durumda ona kızmak yerine davranışlarına uygun ve yapıcı hareket etmeliyiz.
*Çocuklar sevgiden, özellikle de anne babasının sevgisinden beslenirler. Biz de onlara her ne olursa olsun onları ne kadar çok sevdiğimizi dile getireceğiz ve onların değerli olduklarının farkına varmalarınız sağlayacağız.
Çocuğun Karşısındaki Kişinin İhtiyaçlarını Fark Etmesi
Çocuğumuz, sosyal bir birey olarak yetişecektir. Bunun önüne geçmemiz imkansız çünkü doğamızda bu var. Bu sosyallik pozitif veya negatif şekilde ilerler ve bunu belirlemek bizim elimizdedir.
Çocuğumuz, karşısındaki kişinin ihtiyaçlarını fark ettiği zaman, onları dinleyip anladığı ve onlara saygı gösterdiği zaman sosyal gelişimi olumlu yönde ilerler. Yukarda demiştik ‘çocuklar kendilerini ön plana çıkarmayı sever’ diye. Bu hareketi çocuklar birbirleri arasında da yapar ve bunu karşısındaki çocuğun ailesi bir davranış bozukluğu olarak görebilir. Siz, bu davranışın çocuğun doğasında olan bir şey olduğunu gerekiyorsa o insanlara anlatın ve çocuğunuza da bu doğrultuda yaklaşın.
Çocuğumuzun karşı tarafın ihtiyaçlarını fark etmesi için;
*Onlara diğer çocuklarla oyun oynayabileceği bir ortam hazırlamalıyız.
*Arkadaşlık kurmanın önemini ve ne kadar mutluluk verici bir durum olduğunu öğretmeliyiz.
*Arkadaşlığımızın sağlıklı bir şekilde kurulup devam etmesi için karşısındaki kişinin düşüncelerine ve isteklerine saygılı olmamız gerektiğini anlatmalıyız.
*Arkadaşları ile bir sorun yaşadıysa, bunun neden olduğunu dinleyip, çocuğumuzun arkadaşının düşüncelerine karşı nasıl tepki verdiğini ölçerek doğru veya yanlış yaptığıyla alakalı geri dönüşler vermeliyiz. Eğer yanlış yaptıysa doğrusunu uygun bir şekilde anlatmalıyız.
*Sadece sorun yaşadığında değil, normal bir arkadaş oyunundan döndüğünde de bu konuşmayı yaparak gerekli yerlerde uyarıları yapmalıyız ve doğru davranışları sonucun onu kutlamalıyız.
Biz bu şekilde bir davranış içinde olur ve çocuklarımıza da bu doğrultuda gerekli geri dönütleri verirsek çocuğumuz, karşısındaki kişilerin ihtiyaçlarına ve düşüncelerine saygı duyan bir birey olarak gelişecektir. Bu da sosyal gelişim için bizim üstümüze düşen en önemli sorumluluğu yerine getirmemizi sağlayacaktır.
Bu süreçte, çocuklarımıza bu farkındalıkları kazandırmanın yanı sıra yapacağımız ufak dokunuşlarla onlara sosyal gelişim için fayda sağlayabiliriz. Malumunuz çağımız teknoloji çağı, çocukları telefon, tablet ve televizyon başından kaldırmak oldukça zor. Bu da çocuğun sosyal gelişimini olumsuz etkileyen en önemli durumların başında geliyor. Biz aileler, onları sürekli sosyal alanlara sokmalıyız.
Gün içinde parklara götürebiliriz, eğer imkanımız var ise yaşına uygun bir kreşe gönderebiliriz, onlarla oyunlar oynayarak onlara arkadaşlık edebiliriz. Tüm bunları yapmak onları teknolojinin kölesi olmaktan uzaklaştıracak ve sosyal birer birey olmalarına katkı sağlayacaktır. Kafamızı dinlemek için telefonu verip çocuğumuza saatlerce video izletip oyun oynatırsak çocuğumuzun en büyük düşmanı olmuş oluruz.
Bunun yanı sıra sosyal gelişimin en etkili olduğu yerler spor alanlarıdır. Bir spor kursu, bir spor müsabakası, bir takım oyunu… Bunların hepsi çocuğun sosyal etkileşim içinde olacağı ve sosyal gelişiminin en üst seviyelere gelebileceği ortamlardır. Bu yüzden evde teknolojiye bağlamak yerine çocuğumuzu spora ve oyuna bağlayalım ki sosyal yönden kaliteli bir gelişim göstersin.
