Sevdiğiniz bir kişi öldüğünde, üzüntü hissetmek, kederi ifade etmek ve arkadaşlarınızdan ve ailenizden anlayış ve rahatlık sağlamasını beklemek doğaldır. Ne yazık ki, bir evcil hayvan öldüğünde bunu her zaman anlayamazsınız. Bazı insanlar hala hayvanların insanların hayatında ne kadar merkezi olabileceğini anlamıyor ve "sadece bir evcil hayvan" için yas tuttuğunuzu anlamayabilir. Çoğu insan için evcil hayvanların ne anlama geldiğini biliyorum, onlar vizim için sadece kedi ya da köpek değil, bir arkadaş, dost, bir evlat demektir. Bu yüzden onları evlat edindiğimiz günlere özel genellikle evcil hayvanlarının doğum günlerini kutlar, karnelerini hatta kimliklerini bile çıkarırız. Hayvanlar, arkadaşlık, kabul, duygusal destek ve koşulsuz sevgi sağlar. Hepimiz hayatımızda varlıkların kayıplarına farklı tepkiler versek de, yaşadığınız keder düzeyi genellikle yaşınız ve kişiliğiniz, evcil hayvanınızın yaşı ve ölüm koşulları gibi faktörlere bağlı olacaktır. Genel olarak, evcil hayvanınız sizin için ne kadar önemliyse, hissedeceğiniz duygusal acı o kadar yoğun olur.
Yas tutmak son derece bireysel bir deneyimdir. Bazı insanlar, bir evcil hayvanın kaybının ardından, inkar, öfke, suçluluk, depresyon ve nihayetinde kabul ve çözüm gibi farklı duyguları deneyimledikleri aşamalarda keder bulurlar. Diğerleri, kederlerinin daha döngüsel olduğunu, dalgalar halinde geldiğini veya bir dizi inişli çıkışlı olduğunu fark eder. Düşüşlerin başlangıçta daha derin ve daha uzun olması muhtemeldir ve daha sonra zaman geçtikçe kademeli olarak daha kısa ve daha az yoğun hale gelir. Yine de, bir kayıptan, bir görüntüden, bir sesten veya özel bir yıldönümünden yıllar sonra bile, güçlü bir keder duygusunu tetikleyen anıları canlandırabilir.
Yas süreci sadece kademeli olarak gerçekleşir. Zorla veya aceleyle yapılamaz ve yas tutmak için “normal” bir zaman çizelgesi yoktur. Bazı kişiler aylar sonra kendini toparlamaya başlar, bazıları içinse yıllar geçmesine rağmen acısı dinmez. Yas süreciniz ne olursa olsun, kendinize karşı sabırlı olmanız ve sürecin doğal olarak geçmesine izin vermelisiniz. Üzgün, şokta veya yalnız hissetmek, sevilen bir evcil hayvanın kaybına verilen normal bir tepkidir. Bu duyguları yaşamanız asla zayıf olduğunuz anlamına gelmez. Acınızı görmezden gelmeye veya yüzeye çıkmasını engellemeye çalışmak, uzun vadede sadece onu daha da kötüleştirecektir. Kederinizi ifade ettiğinizde, iyileşmek için duygularınızı saklamaktan veya “şişelemekten” daha az zamana ihtiyacınız olacaktır. Duygularınız hakkında yazın ve kaybınıza sempati duyan başkalarıyla onlar hakkında konuşun.
Evcil Hayvan Kaybının Yasıyla Başa Çıkmak
Üzüntü ve keder, ölüme verilen normal ve doğal tepkilerdir. Arkadaşlarımız ve sevdiklerimiz için olan keder gibi, hayvan arkadaşlarımız için olan keder de ancak zamanla üstesinden gelinebilir, ancak acıyla başa çıkmanın sağlıklı yolları vardır. İşte bazı öneriler: Kimsenin size akıl vermesine izin vermeyin, çünkü yas süreciniz size aittir ve başka hiç kimse size “devam etme” veya “aşılması” zamanının geldiğini söyleyemez. Utanmadan veya yargılamadan hissettiğiniz her şeyi hissetmenize izin verin. Kızmak, ağlamak ya da ağlamamak sorun değil. Gülmek, mutlu anlar bulmak ve hazır olduğunuzda bırakmak da sorun değil.
Kendi arkadaşlarınız ve aile üyeleriniz evcil hayvan kaybı konusunda anlayışlı değilse, öyle birini bulun. Çoğu zaman, sevilen bir evcil hayvanın kaybını da yaşamış olan başka bir kişi, neler yaşadığınızı daha iyi anlayabilir.
Ritüeller iyileşmeye yardımcı olabilir. Bir cenaze, sizin ve aile üyelerinizin duygularınızı açıkça ifade etmesine yardımcı olabilir. Bir evcil hayvan için cenaze töreni düzenlemenin uygunsuz olduğunu düşünen insanları görmezden gelin ve sizin için doğru olanı yapın.
Bir Miras Yaratın
Bir anma töreni hazırlamak, evcil hayvanınızın anısına bir ağaç dikmek, bir fotoğraf albümü veya not defteri derlemek ya da hoşunuza giden anıları evcil hayvanınızla paylaşmak, hayvan arkadaşınızın hayatını kutlamak için bir miras yaratabilir. Evcil hayvanınızla paylaştığınız eğlenceyi ve sevgiyi hatırlamak, sonunda yolunuza devam etmenize yardımcı olabilir.
Kendinize Dikkat Edin
Bir evcil hayvanı kaybetmenin stresi, enerjinizi ve duygusal rezervlerinizi hızla tüketebilir. Fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarınıza dikkat etmek, bu zor dönemden geçmenize yardımcı olacaktır. Endorfin salgılamak ve ruh halinizi yükseltmek için sizi önemseyen, sağlıklı beslenen, bol uyuyan ve düzenli egzersiz yapan insanlarla yüz yüze zaman geçirin. Başka evcil hayvanlarınız varsa, normal rutininizi sürdürmeye çalışın. Hayatta kalan evcil hayvanlar, bir evcil hayvan öldüğünde de kayıp yaşayabilir veya üzüntünüzden dolayı sıkıntıya girebilirler. Günlük rutinlerini sürdürmek, hatta egzersiz ve oyun sürelerini artırmak, yalnızca hayatta kalan evcil hayvanlara fayda sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda ruh halinizi ve görünümünüzü de yükseltmeye yardımcı olabilir.
İhtiyacınız Olursa Profesyonel Yardım Alın
Kederiniz kalıcıysa ve çalışma yeteneğinizi etkiliyorsa, doktorunuz veya bir ruh sağlığı uzmanı sizi depresyon açısından değerlendirebilir.