Balın insan tarafından tüketilmesinin 10.000 yıl öncesine kadar dayandığı düşünülmektedir; çünkü tam olarak tarih verilemese de İspanya Valencia'daki bir mağarada M.Ö. 6000 yılına tarihlendirilen bir duvar resminde bal üreten arılar ve o balı toplayan tarih öncesi bir insan resmedilmiştir. Tabi tüm bal çeşitlerinin arasında öyle bir bal var ki, Sherlock filminde bile isminden söz ettirmiştir. Evet! Deli baldan bahsediyorum. Öyle ki tarihin tozlu raflarına baktığımızda Ormangülleri bitkilerinden elde edilen bu baldan ve zehirlenme belirtilerinden bahsedilmiştir. Bunlardan en eski olanı Socrates'in de öğrencisi olan Ksenofon'un milattan önce 401 yılında On Binler'in Dönüşü'nde (Anabasis) yazdığı sözlerdir; Ksenofon On Binler'in Dönüşü'nde kendisinin başında bulunduğu ordunun Pers ordusunu yendikten sonra Yunanistan'a dönüş yolunda şimdiki Trabzon yakınlarında konakladıklarından, askerlerin bu baldan yediklerinden ve birkaç saat sonra yiyenlerin hepsinin kustuğundan, ishal olduklarından ve ayağa kalkamayacak kadar halsiz olduklarından bahseder... Tabii  böyle söyleyince tamamen zehirli ya da zararlı olduğunu düşünmenizi de istemem açıkçası. Çünkü söylediğimiz gibi, kendisinin hem şifası hem de zararı dev aslında.

Bu arada Ormangülleri familyasına ait her bitki grayanotoksin içermemektedir ve bu yüzden onlardan elde edilen her ürün zehirli değildir. Arıların, ormangülü olarak anılan, genelde mor ve tonlarında renklere sahip olan ama farklı türlerinde sarı ve beyaz renklerin de görülebildiği çiçeklerden elde ettiği bu bal, ülkemizde Karadeniz ikliminin hakim olduğu yerlerde, özellikle Doğu Karadeniz'de çokça üretiliyor. Tadı, bildiğimiz diğer tüm ballara göre acı olduğu için "acı bal" ya da fazlası bünyede olumsuz etkiler yarattığı için "tutan bal" olarak da anılıyor. Piyasada deli bal olarak birçok farklı bal satılsa da, gerçek bir deli bal, tadı dışında renginden de anlaşılabiliyor. Çünkü yine bildiğiniz tüm ballara göre daha koyu renk, hafif kızıla çalan kahverengimsi bir renge sahip bu bal.

Deli Bal Faydaları Nelerdir?

• Soğuk algınlığı, grip, nezle gibi hastalıklarda iyileşme sürecini hızlandırıyor.
• Öksürüğün de hızlıca kesilmesinde büyük rol oynuyor.
• Sadece grip, nezle gibi yaygın ve nispeten basit hastalıklara değil, gastrit, bronşit, faranjit gibi hastalıklara karşı da vücuda destek oluyor.
• Tansiyonu düşürdüğü için hipertansiyon rahatsızlığına iyi geliyor.
• Tıpkı tansiyon gibi kolesterolü de düşürme konusunda büyük rol oynuyor.
• Mide ağrılarının hızlıca dinmesini sağlıyor.
• Doğru miktarda yendiğinde sinir sisteminin düzenli çalışmasına destek oluyor.
• Sinir sisteminin düzenlenmesine olan katkılarıyla sinir bozukluğu, halsizlik, uykusuzluk gibi sorunların da kolayca çözülmesini sağlıyor.
• Çok güçlü antioksidan özellikler gösterdiğinden bağışıklık sistemini güçlendiriyor, vücudu mikroplardan koruyor.
• Ağrı kesici etkileriyle sadece mide ağrılarına değil, baş ağrısı gibi sıkça yaşanan ağrılara da iyi geliyor.
• İçinde kalsiyum, potasyum gibi vücudumuzun ihtiyacı olan maddelerden bolca bulunduğundan dokuların sağlıklı bir şekilde kalmasında vücuda önemli katkılarda bulunuyor.

Deli Bal Zararları Nelerdir?

Deli bal, mutlaka doktora danışarak tüketmeniz gereken ve asla tüketmeniz gereken ölçüyü (genelde bu 1 çay kaşığı olarak önerilir) aşmamanız gereken bir yiyecek. Eğer bilinçsizce ya da fazla tüketirseniz deli balın şu tehlikeleri sizi bulabilir, aman diyelim.

• Boğazda aşırı bir yanma hissi oluşturuyor.
• Cildin ve gözlerin kızarmasına neden oluyor.
• Kalp ritminin düzenini bozuyor.
• Tansiyonda ani düşüşlere neden oluyor.
• Mide bulantısı, hatta kusma gibi durumlarla karşı karşıya bırakıyor.
• Bulanık görmeye neden olabilir, hatta geçici körlüğe bile sebebiyet verebileceği söyleniyor.
• Aynı şekilde baş ağrıları oluşturabiliyor, baş dönmesine neden oluyor.
• Tüm bunların yanı sıra, bağırsakların çalışma düzenini de bozarak ishale neden olabiliyor.

Önemli Hatırlatma!

Kimyasında bulunan grayanotoksin adındaki toksinden dolayı deli bal zehirlenmesi meydana gelmektedir. Yukarıda bahsettiğim gibi ciddi yan etkiler görülüyorsa, çok vakit kaybetmeden en yakın hastaneye gitmeniz gerekli olacaktır. Aman diyeyim! Yanlış ve bilinçsizce tüketilen deli bal söz konusu olduğunda durum, halüsinasyon görmekten tutun da bilinç kaybına kadar gidebiliyor. Böyle durumlar yaşandığında acilen doktora gidilmesi, hastanın deli bal tükettiğinin mutlaka söylenmesi gerekiyor. Çünkü bu durum, aslında ölüme kadar varan ciddi sorunlar doğuran "deli bal zehirlenmesi" ya da "bal tutması" olarak bilinen ciddi bir hastalık.