Şile bezi, 20 numara kıvrımlı bürümcük ipliklerden elde edilir. İlk aşamada “kelep” denilen ipler, bakır kazanlardaki “çiriş” isimli özel bir hamur karışımına atılır ve kaynatılır. Soğuyan kelepler sırıklar üzerinde kurutulur ve üzerindeki hamur kalıntılarından arındırılır.
Şile bezi özel ahşap dokuma tezgâhlarında dokunur. Bu tezgâhlar yaklaşık olarak bir metre genişliğindedir ve çözgü levendi, masura, tarak, mekik gibi birçok özel parçası bulunur. Şile bezinin hatasız bir şekilde dokunması için bu özel tezgâhların kullanılması şarttır.
Şile bezi üretiminin en ilgi çekici ve karakteristik aşaması, kumaşın deniz suyu ile yıkanması ve Şile kumsallarına serilerek kurutulmasıdır. Kumda bulunan iyot ve kuvars kumaşa özel yapısını verir. Kurutulan Şile bezleri dikilme aşamasına geçer.
Şile bezi tekstil ürünlerine dönüştürülmeden önce işlenerek süslenir. “Hesap işi” adı verilen özel Şile bezi işleme teknikleri kuşaktan kuşağa aktarılmaya devam etmektedir. Şile bezi işlemesinde kullanılan bazı özel motifler arasında, Gazi Sofrası, Sümbüllü Çatlak, Kartopu, Zülüf Tarağı gibi örnekler bulunur.
Şile bezinden yapılan giyim ürünlerinde bu güzel motifler, renkli işlemeler tercih edilirken ev tekstili ürünlerinde ise saçak bağlama ve kenarları tığ ile işleme gibi teknikler tercih edilir. Masa ve sehpa örtüleri, perdeler en çok tercih edilen Şile bezi ev tekstili ürünleridir.
İstanbul’un Şile ilçesine has olan bu özel kumaş ülkemizin önemli kültürel değerlerinden biridir. Her sene Temmuz ayında bu değerimizi tanıtmak amacıyla Şile Bezi Festivali düzenlenir, festivaldeki konser, sergi ve defilelerle Şile bezi yerli yabancı turistlere tanıtılır.
Şile bezi özel üretim süreci ve kumaşın kendine has özellikleri sayesinde moda dünyasının da ilgisini çekmiştir. Günümüzde birçok modacı Şile bezini malzeme olarak kullanır ve batik gibi boyama teknikleriyle değişik kıyafetler üretir.
Not: Halk bankası kültür yayınlarından faydalanılmıştır.
