Kadınların korkulu rüyası olan menopoz, kadın hayatının önemli bir dönemidir. Her kadın doğduğunda yaklaşık 400 bin ile 500 bin arasında yumurtaya sahiptir. Yumurtalıklarda yer alan yumurtalar kadınların adet görme dönemine kadar sabit bir sayıda kalır. Ani ateş basmaları, uykusuz geceler, artan kilo artışı, huzursuzluk hissi ve vajinal kuruluk… Bu belirtilerin sebebi olan menopoz, belirli bir yaşa gelince her kadının adet kanamalarının kesilmesi nedeniyle yaşadığı ve vücudunda değişimlere sebep olan oldukça zorlu bir süreçtir. Menopoz hakkında sadece kadınların değil erkeklerin de bilgi sahibi olması gerekmektedir. Eşinizi, kızkardeşinizi, annenizi, kadın arkadaşlarınızı doğrudan etkileyecek bu dönemi bilmeniz gerektiğini düşünüyor ve sizi şöyle aşağıya doğru almak istiyorum.

Menopoz bir yıl boyunca hiç adet kanamasının olmaması olarak tanımlanıyor. Özellikle 40’lı yaşların sonu ve 50’li yaşların ortasındaki kadınları etkiliyor. Kadınlar genellikle 45 ve 55 yaşları arasında adet kanaması yaşamamaya başlıyor. Yumurtalık fonksiyonun azalması bazı kadınlarda yıllar önce başlayabilir, bazı kadınlardaysa adet döngüsü 50’li yaşların ortasına kadar devam edebilir. Erken menopoz olarak adlandırılan süreç ise 40 ve 45 yaş arasındaki kadınları etkileyebiliyor.

Menopoz döneminde kadın bedeninde birçok değişim gerçekleşebiliyor. Bu belirtiler, yumurtalıklarda östrojen ve projesteronun üretiminin azalması sonucu oluyor. Bu belirtiler arasında, ani ateş basmaları, kilo alımı ve vajinal kuruluk gibi sinir bozucu durumlar olabiliyor.

Perimenopoz, menopoz başlamadan hemen önceki zaman dilimini işaret ediyor. Perimenopoz süresince, vücudumuz menopoza geçiş yapmaya başlıyor. Burada şunu anlayabiliriz, perimenopoz dönemi, yumurtalıkların yumurtalarının bitmeye başladığı ve bunun sonucunda çeşitli başka semptomlara yol açabilecek hormon dengesizliklerine yol açan bir dönemdir. Yani perimenopoz, düşük östrojenin çok inişli çıkışlı, kayalık bir yoludur ve ardından hipofiz bezi birkaç yumurtayı ve ardından çok yüksek östrojeni dışarı çıkarmayı başarır.

Kadınların yüzde 75’i menopoz döneminde ani ateş basmalarını yaşıyor. Ateş basmaları gece ya da gündüz fark etmeksizin yaşanabilir. Bazı kadınlar kas ve eklem ağrıları, vajinal kuruluk ve ruh hali değişimleri de yaşayabilir.

Menopoz Belirtileri Nelerdir?

• En sık görülen menopoz semptomu sıcaklık basmasıdır. Özellikle ciltte ani başlayan ve rahatsız eden sıcaklık hissi ile yüz kızarmaları, çarpıntı ve terleme görülür.
• Geceleri oluşan sıcaklık basmaları uyku bölünmelerine de neden olabilir.
• Cinsel organların oluşması ve işlevlerini sürdürebilmesi için önemli olan östrojen hormonun azalması vajinanın iç tabakasını incelmesine ve kurumasına neden olur.
• Vajinada kızarıklık, tahriş, kaşıntı oluşabilir ve bu bölgedeki dokular daha kolay hasara uğrayabilir.
• Menopozun etkileri arasında yer alan vajinal kuruluk nedeniyle virüs ve bakteri üremesine bağlı olarak enfeksiyonlar gelişebilir.
• Menopoz baş ağrısı semptomları ile de kendini belli eder.
• Migrene benzer tek taraflı ağrılar menopozun belirtilerinden biridir. *
• drarını tutamama, idrar torbasını tam boşaltamama ve sık idrara gitme sık görülen menopoz şikâyetleri arasındadır.
• Cildin esnekliğini ve sağlamlığını korumayı sağlayan kollajen ve elastin hormonlarında da menopoz döneminde azalmalar söz konusudur.

Maalesef menopoz yaşanması demek daha sonra süreçte belirti olmayacağı anlamına gelmiyor. Profesör John Eden, kadınların yüzde 10 ila 20’sinin post-menopoz olarak adlandırılan menopoz sonrası sürece girmesiyle 10 yıl kadar daha belirtileri hissedebileceğini söylüyor ve ekliyor “kadınların yarısında çok hafif belirtiler oluyor ya da hiç olmuyor. Diğerlerindeyse terleme ve ateş basmaları sonraki 10 yıl boyunca tekrarlanabiliyor”.

Sıcak basması sırasında muhtemelen vücut ısınızın yükseldiğini hissedeceksiniz. Sıcak basmalar vücudunuzun üst yarısını etkiler ve cildinizin rengi kırmızıya dönebilir veya lekelenebilir. Bu ısı akışı terlemeye, kalp çarpıntısına ve baş dönmesine neden olabilir. Sıcak basmadan sonra üşüme hissedebilirsiniz.Ateş basmalarının tetikleyicilerinden kaçınarak bu belirtileri azaltmak mümkün olabilir. Bu tetikleyiciler, alkol ve kafein tüketmek, baharatlı yiyecekler yemek, stres altında kalmak ve sıcak havalar olabilir. Ani ateş basmalarının etkilerini hafifletmek için nefes egzersizleri yapabilirsiniz. Yine de bu süreçte doktorunuza danışarak ilerlemekte fayda var.

Östrojen üretimindeki düşüş, kemiklerinizdeki kalsiyum miktarını etkileyebilir. Bu, kemik yoğunluğunda önemli düşüşlere neden olarak osteoporoz olarak bilinen bir duruma yol açabilir . Ayrıca sizi kalça, omurga ve diğer kemik kırıklarına karşı daha duyarlı hale getirebilir. Birçok kadın, son adet döneminden sonraki ilk birkaç yıl içinde hızlandırılmış kemik kaybı yaşar. Kemiklerimizi sağlıklı tutmak için doktor kontrolünde olmak şartıyla; yeşil yapraklı sebzeler gibi kalsiyum açısından zengin gıdaları tüketmek, D vitamini takviyesi yapmak, düzenli olarak egzersiz yapmak, alkol tüketimini azaltıp sigaradan kaçınmak öneriliyor.

Uzmanlara göre, bu dönemde hormonlarımızdaki değişimler kilo artışına sebep olabiliyor ve bu yüzden dengeli bir beslenme düzeni, düzenli olarak egzersiz yapmak ve kilonuzu kontrol altında tutacak sağlıklı alışkanlıklar edinmek tavsiye ediliyor. Çünkü aşırı kilo, kalp ve şeker hastalıkları gibi hastalıklara karşı riski artırıyor. Menopoz dönemindeki semptomlar aynı ailenin üyeleri olsalar bile her kadında farklılık gösterir. Bu da her kadının menopoz dönemini bireysel olarak yaşayacağı ve annenizde işe yarayan şeylerin belki sizde işe yaramayabileceği anlamına geliyor.

Peri-menopoz döneminde adet döngüsü düzensizleşebiliyor, daha hafif ya da yoğun olabiliyor. Ayrıca uykusuzluk ve ruh hali değişimleri gibi belirtiler de yaşanabiliyor. 40’lı yaşlarındaki pek çok kadın neden böyle hissettiklerini bilemiyor. Bu belirtileri azaltmak için yaşam tarzının daha sağlıklı hale getirilmesi öneriliyor. Özellikle bu belirtilerle ortaya çıkabilen stresi azaltıcı çalışmalar öneriliyor. Kadınlarda ortalama menopoz yaşı 51 olarak belirtiliyor. Menopoza girip girmediğinizi anlamak için son 12 ay boyunca adet görüp görmediğinize bakabilirsiniz. Tüm bu süreçte düzenli olarak doktorunuza giderek sürecinizi doktor kontrolünde atlatmanız büyük önem taşıyor. Bu muayenelerde memeler mutlaka incelenmeli, kadınların kendi memelerini ayda bir kontrol etmeleyi öğrenmesi gereklidir. Uzmanlar, senede bir vajinal smear testi yaptırılmasını öneriyor. Bu da genital organlarla ilişkili kanser riskinin tespiti açısından önem taşıyor. Uzamnlar ayrıca senede bir mammografi çektirmeyi ve kan testleri ile hormon değerlerine bakılması gerektiğini öneriyor. Bu dönemde özellikle stresinizi azaltacak yoga ve meditasyon gibi pratiklerden yararlanmak, güneş ışığından fayfalanmak, daha sağlıklı alışkanlık edinmek ve sosyalleşmek de bu dönemi daha rahat atlatmanızda size yardımcı olabilir.