Çocuklara Kitap Okuma Alışkanlığı Nasıl Kazandırılmalıdır?

Her gece yatmadan önce çocuklarınıza kitap okuyor musunuz? Kitap okumanın çocuklar üzerindeki faydaları nelerdir? Kitapların çocukların dil gelişimine faydaları nelerdir? Çocuklarınızla yeterli miktarda ilgilenemediğinizi düşünüyor olabilirsiniz.

Çocuklar doğdukları andan itibaren rutin olayları severler. Her sabah ellerini yüzlerini yıkamayı, dişlerini fırçalamayı, üstlerini değiştirmeyi, duş almayı, oyun oynamayı ve son olarak da yatmadan önce kitap okumayı. Çocuklarınızın hayal gücünü yükseltebilmenin en önemli unsuru, onlara yatmadan önce okuduğunuz kitaplardan kaynaklanmaktadır. Çünkü çocuk, her gece başka bir aleme gider ve zihnini uyku öncesi harekete geçirir. Bu sayede daha sağlıklı uyur ve çocuk uykudan kaçmak istemez. Çocuklarınızı yatırmakta zorlanıyorsanız, ilk olarak bu rutini başlatmakla yola başlayabilirsiniz. Çocuğunuzun ilgi alanlarına göre kitaplar alabilirsiniz. İsterseniz görseli bol yazıları az, isterseniz de sadece görselleri olan renkli bir kitap da bu süreçte kullanabilirsiniz. Çocuğunuzun uyku saati geldiğinde, pijamalarını giydirip dişlerini fırçaladıktan sonra, “haydi bakalım kitap vakti” diyerek çocuğunuzu uykuya hazırlamalısınız. Lakin bu durumda dikkat etmeniz gereken bir diğer olay ise, tekrardan kaçmanız gerektiğidir. Çünkü çocuklar sıradanlıktan sıkılırlar. İlgisini çekebilmek için, detaylı kitapları tercih etmeniz daha iyi olur. Sonrasında ise, çocuğunuz sizi dinlerken, o hayal dünyasında kaybolur ve kendisinden bir parça aramaya çalışır. Her gece bu rutini yaparsanız, çocuğunuz büyüdükçe kendi kitabını kendisi okumak isteyecektir. Erişkin olduktan sonra ise, kitap okumadan uyumayı istemeyecektir.

Kitap okumanın çocuklar üzerindeki faydaları nelerdir?

• Kitap okumanın hem yetişkinlere hem de çocuklara sayısız faydası vardır. Bunlardan en önemlisi ise dil gelişimidir. Çocuk veya yetişkin kitap okudukça kelime haznesini oldukça geliştirir ve kendisini net bir şekilde ifade edebilmeyi öğrenir.
• Çocukların dil gelişimine ve zihinsel gelişimine tıpkı oyun gibi fayda sağlayan bir diğer aktivitedir kitap okumak. Çocuklar yaşıtlarına göre daha hızlı kitap okurlar ve okuma yazmayı daha çabuk öğrenirler. Zihinsel gelişimleri için de çok büyük bir önem taşımaktadır. Çünkü çocuklar kitap okuyarak hayal güçlerini ve yaratıcılıklarını geliştirirler.
• Çocuk okuduğunu anlayabilme ve yorumlayabilme becerisini kazanır. Annesiyle veya babasıyla kitap bittikten sonra, sağlıklı bir kitap yorumlama çocuk için büyük önem taşımaktadır. Bu sayede çocuklar kendilerini ifade ederek, özgüvenlerini artırır.
• Çocuklar dinledikçe veya kendileri kitap okudukça, sosyalleşmeleri artacaktır. Bir süre sonra kendilerini daha iyi ifade edeceklerinden, çevrelerinden olumlu geri dönütler almaya başlayacaktır ve bu davranışları alışkanlığa dönüşecektir.
• Çocuk kitaplarında çocuğun problem çözme ve karar verebilme becerisi gelişir ve sosyal gelişim ile birlikte desteklenir. Çocuklar kitaplardan öğrendikleri ve gördükleriyle arkadaş ilişkileri, aile ilişkileri hakkında olumlu örneklerden faydalanmasıyla çocuk toplum içinde yaşama kurallarını öğrenerek sorumluluk sahibi olmayla beraber sosyal davranışları da daha çabuk öğrenmiş olur.
• Okul öncesi dönemden itibaren çocuk kitaplarının okunması çocuğun duygusal ve psikolojik gelişimine yardımcı olur. Çocuk okuduğunu ve dinlediğini kitabın kahramanlarını ve karakterleri kendi benliği ile özdeşleştirir. Bu durum, çocuğun hayal gücünü geliştirerek yaratıcı bir birey olmasına katkıda bulunur. 

Çocuğun gelişim sürecinin her anında oldukça önemli bir yeri ve faydası olan çocuk kitapları, çocuklar ile erken çocukluk döneminde tanıştırılmalıdır. Çocuk her şeyi kitaplardan öğrenebilmeyi hedefler. Bitkileri kitaplardan tanır ve sever, doğayı kitaplardan tanır ve öğrenir, aynı zamanda çevrenin önemini ve temiz olmanın gerekliliğini de benimser. Bu amaç doğrultusunda her çocuğun içinde kendi kitaplarının yer aldığı, kendine ait bir kitaplığının olması için anne ve babaların özellikle fırsat yaratmaları çok önemli bir gereksinim olduğu unutulmamalıdır. Evde çocuğunuzun bir köşesi olmalı, çocuk orayı benimsemeli ve sorumluluk sahibi olmalıdır.

Kitapların çocukların dil gelişimine faydaları nelerdir?

• Dil gelişimi, çocukların etkili iletişim kurma becerilerinin yapı taşıdır. Özellikle okul öncesi dönemindeki çocuklar için, kitap okunurken ebeveynlerinin kullandığı jest ve mimikler bu hususta büyük önem taşımaktadır. Çünkü çocuk, ebeveynlerini izlerken bir yandan da dinler. Farklı gelişim alanlarını birden harekete geçirmiş olur.
• Konuşma güçlüğü çeken çocuklar için, okuduğunu anlama, anlarken yorumlama ve hayal kurma becerilerini taşır. Eğer çocuğunuz konuşma problemi çekiyorsa, ona bol bol kitap okumalı veya tekerleme söyletmelisiniz. Bu sayede çocuğunuzun dil gelişimi günden güne ilerleyecektir.
• Çocuklar ebeveynlerini izlemeyi severler. İzlerken de onları taklit etmekten hoşlanırlar. Mesela anne, çocuğuna döük bir vaziyette kuzu sesi çıkarıyorsa, çocuk da bir süre sonra aynı sesi çıkarmaya çalışacaktır. Bu da alıcı dil becerisini ortaya çıkarır. Bu sayede çocuk, kendisini daha iyi ifade edecektir.

Görüyoruz ki, özellikle de erken yaşta kitap okuma alışkanlığını kazandırmak, çocukların ileriki yaşamları için çok büyük bir önem arz eder. O nedenle çocukların zihinlerini daha da geliştirmeyi hedeflemelisiniz. Kitaplar ve oyuncaklar çocukların en büyük hayal dünyasıdır. Onları hayallerinden ayırmamalısınız.