Günümüzden tam 2500 yıl öncesine bir yolculuğa çıkmaya ne dersiniz?
Mısır Firavunu Tutankamon’dan sonra dünyada altın süslemelerinin en çok yer aldığı ikinci büyük mezar odasına doğru yöneltiyoruz tulparlarımızı (Türk mitolojisinde uçan at) ve kanatlanıp uçuyoruz buradan çok uzaklara…
MÖ 8./2. Yüzyıllar arasında Altaylardan İdil Nehri’ne kadar uzanan bir coğrafyada hüküm sürmüş Sakaların kağanlarına ait mezar odalarından birinden söz ediyoruz.
İskit, Saka ve Hun Türklerinin önderlerine ait mezarlar da yine kurgan adıyla anılmaktadır.
Mezar odalarına sadece kağanın bedeni defnedilmez yine öteki dünyaya yönelik inanış çerçevesinde kağanların en çok sevdikleri eşyalar, atı ve savaş malzemeleri de gömülür onlarla birlikte.
İşte Altın Elbiseli Adam’a ait mezar odasında da bir kağanın altın işlemeli giysisi bulunmuştur.
Esik Kazıları adı verilen kazılar sonucunda ulaşılan bu değerli eşyalar, bundan binlerce yık öncesine ışık tutuyor. Türklerin milattan önce altını işleyebildiğini göstermesi bakımından Türk milletinin güç, kuvvet, gelişmişlik ve sanat işlerindeki becerilerinin seviyesini görebiliyoruz.
Ahiret inancı, kağana verilen değer, atalar kültü bağlamında da bu mezar odası bize birçok şey öğretebilir. Söz konusu Altın Elbiseli Adam, Tutankamon ile yarışır düzeyde sonuçta.
Peki, böylesi önemli bir buluntu ile ilgili popüler anlamda bir şeyler yapılabilir mi?
Mesela aklıma hemen Star Wars serisi geliyor. Neden mi? Hayranları iyi bilir. R2 D2 adıyla bilinen akıllı bir robot karakteri vardır filmde. Altın sarısı bir renkle kaplı ve oldukça bilgili biridir. Üstelik yanılmıyorsam seride en çok görünen karakter de yine kendisidir.
Türk film/animasyon sektörü maalesef söz konusu tarih ve mitoloji olduğunda zaten yolda kalıyor. Her konuyu mizah unsuru yapıp ortaya berbat yapımlar çıkarmak konusunda üstümüze yok. Ancak bir yerlerde bunun kırılacağına inanıyorum.
Özellikle çocuklar için hazırlanan filmlerde ya da kitaplarda bir karakter olarak Altın Elbiseli Adam’ı görsek ya diye de içimden geçirmiyor değilim. Örneğin adı bile hazır: ALEAD…
Bir karaktere yol gösteren, bilgece bir karakter. Neden olmasın? Türk tarihi ve Türk mitolojisi, bunu zaten hak ediyor. Türk çocukları ise kendi tarih ve mitolojilerini öğrenmeyi ise çoktan hak ettiler bile…
EK -1:
“İskit, Saka ve Hun akraba toplulukları, önderlerine ait mezar alanlarını korunaklı hale getirip yığma toprak tepeler aracılığıyla oluşturdukları mezar odalarına defnetmişler. Hükümdarlara, ölümden sonraki yeni çıkacağı yolculukta eşlik etmek üzere en değerli eşyaları, hizmetkarları ve at koşumları ve silahları eşlik ediyor. Taş lahitlerden veya ahşaptan oluşturulan mezar odaları, ekseriyetle yer altına veya yığma tepeler olan toprak dolguların içerisine yerleştirilmekteydi.” Ankara Üniversitesi Araş. Gör. Serhan Çınar
