Vücudumuz için aslında oldukça önemli bir maddedir homosistein, çok basit bir kan testi ile saptanabilmesine rağmen nedense! bu tetkikin değeri ve önemi bilinmektedir, yazımın başında belirttiğim gibi normal seviyelerde olması faydalıdır ve zararı yoktur ama yükselmesi durumunda ciddi rahatsızlıklara sebebiyet verebiliyor. Bunlar; kalp hastalıkları, beyin damar hastalıkları, alzheimer, felç, bunama, parkinson vb. gibi birçok hastalıklara sebebiyet verebiliyor. Durum bu şekilde olmasına rağmen damar sertliği denildiğinde aklımıza ilk hemen "kolesterol" gelir, oysa ki kolesterol vücudumuz için zararlı bir molekül değildir. Vücudumuza asıl zararı olan kolesterolün oksitlenmesidir. Benim fikrim elbette kolesterolün oksitlenmesine sebep olan faktörleri düzeltmek yerine doğrudan kolesterolün üstünde durmak pek doğru bir yaklaşım değildir. Dolayısıyla burada dikkat etmemiz asıl mesele ise homosisteindir. Homosistein ise kısaca, proteinin en ufak parçası olan amino asit çeşitlerinden biri olan metiyoninin yaptığı bir maddedir. Vücudumuzun kendisi metiyonin isimli aminoasidi üretemediği için ihtiyaç duyduğu kadarını dışarıdan besinlerle alır. Bu amino asit daha çok et, balık, yumurta ve tahıl gibi protein içeriği yüksek gıdalarda bulunmaktadır. Metiyoninin temel görevi ise yağların yakılmasına destek olmaktır.

Genel anlamda kan dolaşımının sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için yardımcı bir madde olan homosistein olması gerekenden düşük ya da yüksek miktarlara ulaşırsa kan dolaşımı ile ilgili birçok problemin ortaya çıkmasını tetikleyebilmektedir. Bu yüzden burada dikkat etmemiz gereken damar tıkanıklığın denildiğinde aklımıza ilk gelen kolestrol değil homosistein olmalı, çünkü yükselmesi durumunda ciddi beyin hasarlarına yola açabiliyor. Fakat homosistein düzeyindeki anormal değişimler hızlı bir şekilde ilerlemesine rağmen, çok net belirtiler vermediği için bizler için anlaşılması pek kolay olmamaktadır. Daha genç yaştaki kişilerde durum kritik olursa kalp krizi bile görülebilirken, yaşlılarda da eğer damar hasarı durumu da varsa inmeye kadar gidecek bir sürece ne yazık ki tetikleyebilmektedir. "Peki, Homosistein seviyesini nasıl ölçtürebilirim?" derseniz eğer, kan testinde bu HPLC isimli bir test ile ölçülebilmektedir. Yetişkinlerde homosistein yoğunluğunun 5-15 Mmol/L aralığında olması normal kabul edilmektedir. Diyelim ki kan testinizde homosistein seviyesi yüksek çıktı, hiç endişe etmeyin! Homosistein yüksekliğinde doktorunuzun verdiği tedaviye ek olarak diyet ve doğal beslenerek ya da olası bir yüksekliğe karşı beslenme düzeni önlem olarak değiştirildiğinde olumsuz sonuçların ortaya çıkması oldukça düşük ihtimaldir.

Homosistein Yüksekliğinde Beslenme Nasıl Olmalı

• Homosistein düşürmek için ne yapmalı sorusuna sağlıklı cevap verebilmek için önce bu maddenin niye yükseldiğine bakmak gerekmektedir.
• İlk neden genetik faktörlerdir. Bazı kişilerde bu madde yükseldiğinde azaltılmasını sağlayacak enzimler bulunmayabilir.
• Kahve ve sigarada homosistein maddesinin sağlıksız şekilde artmasına neden olabilmektedir.
• Fazla kilosu olanlar, yaşlılar, tiroid sorunu yaşayanlar, şeker ve böbrek hastaları risk grubunda olsa da bunlar elbette tek neden değildir. Sadece bu gruptakilerin daha dikkatli olmaları gerekir.
• Homosistein B12 vitamini, B6 vitamini, magnezyum ve folat ile de dolaylı olarak ilgilidir çünkü bu maddeler homosisteinin optimum seviyede kalmasına katkı sağlar. Beslenmesinde eksiklikler olanlar homosistein yüksekliği yaşayabilmektedir.
• Homosistein bitkisel tedavi, yaşam tarzının düzenlenmesi ve dengeli beslenme ile vücutta normal seviyede tutulabilecek bir maddedir. Sadece genetik faktörler ve kişiye özel bazı ilaçlardan dolayı dengesizlikler varsa ekstra tedavi yöntemleri de gerekebilmektedir.

Şimdi homosistein yüksekliğini düşürebilmek için öncelikle beslenme düzeninde neler yapılması ve nelere dikkat edilmesi gerektiğini hep birlikte göz atalım.

Metiyonin Oranını Azaltmak

• Homosistein üretimini sağlayan metiyonin amino asidi olduğuna göre bu amino asidi vücuda daha az alırsanız homosistein yoğunluğunu da azaltırsınız.
• Metiyonin en çok kırmızı et ve süt ürünlerinde bulunmaktadır.

B6, B12 ve Folat Seviyenizi Yükseltin

• Gerekli olduğunda homosistein maddesini etkisizleştirme görevini yerine getiren enzimler B6 vitamini, B12 vitamini ve folattan yararlanırlar.
• Bu yüzden de B6, B12 ve folat desteği ne kadar yüksek olursa homosistein oranı da azalmaktadır.

Bol Zeytin Tüketin

• Zeytin ve zeytinyağı tüketmenin homosistein miktarını azalttığına dair çalışmalar bulunmaktadır.
• Zeytinyağı içerdiği omega-3 ile de kalp dostudur.

Kahve, Alkol ve Sigarayı Azaltın

• Kahve, alkol ve sigara birçok rahatsızlığın nedeni olabildiği gibi yüksek homosistein ile de ilişkisi olabileceği düşünülmektedir.
• Tamamen hayatınızdan çıkaramıyor olsanız bile kahve, alkol ve sigarayı minimuma düşürmek homosistein oranını sağlıklı seviyede tutmak için yardımcı olabilmektedir.

Egzersiz Yapın ve Sağlıklı Beslenin

• Yapılan araştırmalar düzenli egzersizin homosistein oranında düşme sağladığını göstermektedir.
• Egzersiz homosistein yüksekliğini neden olabildiği kalp ve damar sorunlarını da hafifletmektedir.
• Ayrıca aşırı kilo da yüksek homosistein ile ilişkili olabildiğinden bu açıdan da egzersiz faydalı olacaktır.

Tiroid, Şeker, Böbreklerinizi Kontrol Ettirin

• Tiroid, şeker ve böbrek hastalıkları da homosistein oranını sağlıksız şekilde artırabilmektedir.
• Bu tip rahatsızlıklarınız varsa ya da şüpheleniyorsanız mutlaka kontrolleriniz yaptırın.
• Bu rahatsızlıklara uygun verilecek diyet listelerine uymaya çalışın.
• Özellikle şekeri olabildiğince hayatınızdan çıkarın.