Paleo Diyeti Nedir?
Paleo Diyet: İnsanlık Tarihinden İlham AldıAtalarımızın dünyanın farklı yerlerinde tükettikleri besinler tam olarak tespit etmek mümkün olmasa da işlenmemiş besinler tüketildiği varsayılmaktadır. Taş devri diyeti, ilkel diyet ya da av-avcı diyeti gibi pek çok isimle de adlandırılan paleo diyet, fiziksel olarak aktif bir yaşam rutini benimsenmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Paleo diyet yaklaşımının temel amacı, Paleolitik çağdaki insanların yeme rutinlerini kopyalayarak günümüze adapte edebilmektir. Paleo diyet savunucularına göre, hastalıklardan korunmak ve sağlıklı bir yapıya sahip olmak için ilk insanların-mağara adamının yemediği besinleri modern insanlar da tüketmemelidir.
Paleo Diyet Nasıl Yapılır?
Paleolitik insanların standart bir beslenme rutini olmadığı için kesin yeme rutini oluşturmak imkansızdır. Atalarımız olan ilk insanların bir kısmı hayvansal gıdalar ile düşük karbonhidratlı bir beslenme düzenine sahipken bir kısmı da çok sayıda bitki ile yüksek karbonhidratlı bir beslenme düzenine sahiptir. Dolayısıyla paleo diyeti kendi kişisel ihtiyaç ve tercihlerinize göre şekillendirebilirsiniz. Kişiyi doğaya ve vücuduna gerçekten yararlı olan basit yiyeceklere yönelten ve içten dışa değişime yönelten bir yaşam tarzı olan bu diyette, vücut tarafından kolaylıkla emilimi gerçekleştirilen ve sindirilen yiyeceklerin tüketilmesi gereklidir. Sebze ve meyveler özellikle yabani orman meyveleri, yağsız et ürünleri, balık ve deniz ürünleri, zeytinyağı, ceviz yağı, fındık yağı gibi sağlıklı yağlar, yumurta, tohumlar ve çiğ kuruyemişlerin tüketimi gerçekleştirilir.
Paleo Beslenme Nasıl Olur?
Paleo diyette;
· Tüketilmesi gereken besin ve besin grupları: Et, balık, yumurta, sebzeler, meyveler, kuruyemişler, tohumlar, otsu bitkiler, baharatlar, zeytinyağı, ceviz yağı, fındık yağı gibi faydalı yağlar.
· Tüketilmemesi gereken besin ve besin grupları: İşlenmiş gıdalar, şeker, meşrubatlar, gazlı-asitli içecekler, çoğu süt ürünleri, baklagiller, suni tatlandırıcılar, rafine şeker içeren besinler, bitkisel yağlar, margarin, tereyağı ve trans yağlar’dır.
Paleo Diyetinde Kaçınılması Gereken Gıdalar Nelerdir?
Paleo diyet uygulayanların kaçınması gereken yiyecek ve içecekler:
· Şeker ve yüksek mısır şurubu içeren besinler: Meşrubatlar, işlenmiş meyve suları, rafine şeker, şekerlemeler, hamur işleri, dondurma vb.
· Tahıllar: Makarna, ekmekler, buğday, çavdar, arpa vb.
· Baklagiller: Fasulye, mercimek vb.
· Süt: Çoğu süt ürünü, özellikle yağsız ya da az yağlı olanlar. (paleo diyetinin bazı versiyonlarında tam yağlı süt ve tereyağı gibi tam yağlı besinler bulunur)
· Bazı bitkisel yağlar: Soya fasulyesi yağı, ayçiçek yağı, pamuk yağı, mısır yağı, üzüm çekirdeği yağı, aspir yağı vb.
· Trans yağlar: Margarin ve çeşitli işlenmiş, kızartılmış gıdalar
· Yapay tatlandırıcılar
· İşlenmiş gıdalar: Diyet ya da az yağlı etiketli veya çok sayıda katkı maddesi içeren her şey.
Paleo Diyetin Faydaları Nelerdir?
· Kilo kaybını teşvik eder.
· Yüksek protein içerir.
· Enflamasyonu azaltır.
· Doygunluğu artırır.
· Besin eksikliklerini giderir.
Paleo Diyet Türleri Nelerdir?
· Standart Paleo Diyet: Tahıllar, baklagil grubu besinler ve işlenmiş gıdalar tüketilmez. Bu besinlerin yerine meyve ve sebzeler, kırmızı ve beyaz etler, fındık, ceviz gibi yemişer ve tohumların tüketilmesine odaklanılmaktadır. Standart paleo diyet, klasik paleo diyeti olarak da adlandırılmaktadır.
· Otoimmün Paleo Diyet: AIP diyeti olarak da adlandırılan otoimmün paleo diyet şekli, iltihaplanmayıa sebep olan yiyeceklerin tüketimini keserek, sonrasında hangi gıdayı tolere edebileceğinizi belirlemek amacı ile yavaşça tekrar eklenmesini içerir. Bu diyet, romatoid artrit ya da lupus gibi otoimmün bozuklukları olan kişiler için uygun olan beslenme şeklidir. Besin hassasiyetlerine odaklanan paleo diyet türüdür.
· 80/20 Paleo Diyeti: 80/20 paleo diyeti, tahılları tamamen bırakamayanlar için uygun olan bir diyet türüdür. 80/20 diyetinin, yüzde 80'lik kısmı sıkı bir Paleo diyeti yapmayı, kalan yüzde 20’lik kısımda da Paleo olmayan yiyeceklerin tüketilmesini içerir.
· Pegan Diyeti : Vegan diyet ile Paleo diyetin ilkelerini birleştiren “Pegan diyeti” hayvansal ürünlerin tüketimine izin vermez, bitki kaynaklı gıdaların tüketimine odaklanır.
Paleo Diyetin Esasları Nelerdir?
Paleo diyetin esasları şu şekilde sıralanabilir:
· Karbonhidrat alımınızı sınırlanmalı,
· İşlenmiş besinlerden uzak durulmalı,
· Protein tüketimine dikkat edilmeli,
· Bol bol lif tüketimi yapılmalı,
· İyi yağlar tercih edilmeli,
· Alkol, tütün ürünleri, asitli ve gazlı içecek tüketiminden kaçınılmalı,