Koronavirüsün yayılma hızını azaltmak için uzmanların bağışıklık sistemimizi güçlendirecek besinler tüketmemiz gerektiğini söylediğini artık hepimiz biliyoruz, ve bu konuda çeşitli araştırmalar da yapıyoruz, pandemi döneminde olmasak bile mevsim geçişlerinde karşılaştığımız ısı değişiklikleri ve ani değişen hava şartları vücudumuzun bağışıklık sistemini zayıflatarak sağlığımızı olumsuz yönde etkilemektedir.Özellikle sonbahar-kış dönemi, solunum yolu rahatsızlıkları, grip,nezle, alerjik hastalıklar, bulaşıcı hastalıklar gibi birçok rahatsızlığı da beraberinde getiriyordu. Hala ülkemizin atlatamadığı ve içerisinde bulunduğumuz bu pandemi döneminde kendimize olduğumuzdan daha dikkat etmeliyiz, bağışıklık sistemimizi yükseltecek besinler tüketmeliyiz, hijyenimize dikkat etmeliyiz, sosyal mesafe kurallarına uymalıyız ve ne olursa olsun o maskeler asla burun altında olmadan takmalıyız, bu süreci atlattıktan sonra hepimizin psikolojik olarak normal bir hayata geçmeleri zor olacak hepimiz farkındayız, gerçi bir çok kişi gayet hayat normalmiş gibi davranmaya devam ediyor, etmeselerdi belki de bu kadar virüs yayılmayacaktı. Neyse efendim bağışıklık sistemini ayakta tutmak için iyi bir beslenme kadar, gıda takviyeleri kullanmak, iyi uyumak ve stresten uzaklaşmak da oldukça önemlidir. Ancak tüm bunlara dikkat ederek bağışıklık sistemimizi koruyabilir ve koronavirüsle mücadele edebiliriz.
Nedir peki bu kara mürver? çoğunuz belki de ilk defa ismini duymuş olabilirsiniz, kendisi bağışıklık sistemini desteklemesinde önemli bir yere sahiptir,kara mürver bağışıklık sistemini güçlendirmekle kalmayıp aynı zamanda grip virüsünü de doğrudan baskılamaktadır, olgunlaşmış kara mürverin uzun yıllardır geleneksel tıpta bronşit, öksürük, diş ağrısı, baş ağrısı, üst solunum yolu enfeksiyonları gibi birçok hastalıktan korunmak için kullanılmıştır ve güçlü antienflamatuar ve antioksidan özellikler içermektedir, fakat belirtmem gerekiyor ki; kara mürver bitkisinin çiğ meyveleri, kabuğu ve yaprakları zehirli ve mide problemlerine yol açabilir.Bu nedenle tüketilebilmesi için ısıl işlemden geçmesi (kaynatılması, pişirilmesi, çayının yapılması yada şurubunun hazırlanması) gerekir. Kara mürver pek çok türü tarih boyunca sağlık ve gıda amaçları için kullanılmıştır,tarihsel olarak çiçek ve yaprakları ağrıları, inflamasyonları, şişkinlikleri geçirmek için kullanılmış ve ayrıca bir idrar söktürücü ve terletici olarak değerlendirilmiş, kabuğu ise; diüretik, laksatif ve kusma başlatıcı olarak görev yapmış.Halk tıbbında kurutulmuş meyveleri veya suyu grip, enfeksiyon, siyatik, baş ağrısı, diş ağrısı, kalp ağrısı, sinir ağrısı ve bunun yanında laksatif ve diüretik olarak kullanmış aynı zamanda, tüm bunlara ek olarak, meyveleri pişirilebilir ve böylece meyve suyu, reçel, şarap gibi çeşitli ürünler yapılabilir. Çiçekleri genelde şekerle pişirilerek tatlı şurup yapılıyor veya çaya ekleniyor ve salatalarda bile kullanılabiliyor.
Kara Mürverin Sağlığa Faydaları
Besin Değeri Yüksek
Kara mürver antioksidanlar ile dolu düşük kalorili bir gıda.
100 gram kara mürverde 73 kalori, 18.4 gram karbonhidrat ve her biri 1 gramdan daha az yağ ve protein bulunuyor. Ayrıca pek çok besin değeri mevcut:
- C vitamini yüksek: Meyvenin 100 gramında 6-35 mg C vitamini bulunuyor ve bu da günlük önerilen miktarın %60’ı kadar.
- Lif bakımından da zengin, çünkü, kara mürverin 100 gramında 7 gram lif bulunuyor ve bu da günlük önerilen miktarın çeyreğinden fazla.
- Fenolik asit kaynağı: Bu bileşenler güçlü antioksidanlardır ve bedende oksidatif stresten kaynaklanan hasarı azaltır.
- İyi bir flavonol kaynağıdır: Kara mürverde quercetin, kaempferol ve isorhamnetin adı verilen antioksidan flavonollar bulununur. Çiçeğinde meyvesinden 10 kat daha fazlası bulunuyor.
- Antosiyaninler bakımından zengin: Bu bileşenler meyveye karakteristik siyah-mor rengini verirler ve anti-inflamatuvar etkilere sahip güçlü antioksidanlardır.
Soğuk Algınlığı ve Grip Belirtilerini İyileştirebilir
- Kara mürver ekstraktı ve çiçeğinin özütünün grip belirtilerinin şiddetini ve uzunluğunu azaltabildiği görülüyor.
- Kara mürver ile hazırlanmış ticari preparatlar sıvı, kapsül ve diğer formlarda bulunabiliyor ve soğuk algınlığı tedavisinde de kullanılıyor.
- 60 gripli insan ile yapılan bir çalışmada, günde 15 ml kara mürver şurubu içen katılımcılar 2-4 gün içerisinde belirtilerinde iyileşme görmüşler ve kontrol grubunun iyileşmesi ise 7-8 gün sürmüş.
- Buna ek olarak, 312 hava yolcusuna günde 3 defa 300 mg kara mürver ekstraktı içeren kapsüller verilmiş ve hastalık yaşamış olanların hastalık süresi ve belirtileri azalmış.
- Bu sonuçların onaylanması için daha kapsamlı çalışmalar yapılmalı ve böylece kara mürverin gribi önleme konusunda oynadığı rol tespit edilip onaylanabilir.
- Fakat şunu da söylemeliyim araştırmaların büyük kısmının sadece ticari ürünler ile yapıldığını ve evde hazırlanan ürünlerin güvenliği ve verimliliği hakkında bir fikir vermediğini belirtmek isterim.
Antioksidan Değerleri Yüksektir
- Antioksidanlar gıdalarda bulunan doğal bileşenlerdir ve bu reaktif moleküllerin ortadan kaldırılmasını sağlarlar. Vitamin, fenolik asit ve flavonoidler formunda olabilirler. Araştırmalar yüksek antioksidan değere sahip bir beslenmenin kronik hastalıkları önlemeye yardımcı olduklarını gösteriyorlar.
- Kara mürverin çiçekleri, meyveleri ve yaprakları mükemmel antioksidan kaynaklarıdırlar. Örneğin meyvesinde bulunan antosiyaninlerin antioksidan gücü E vitamininden 3.5 kat daha fazla.
- 15 farklı orman meyvesi türü ile yapılan bir çalışmada ve onların şarapla karşılaştırıldığı başka bir çalışmada kara mürverin en etkili antioksidanlardan birisi olduğu görülüyor.
- Buna ek olarak başka bir çalışmada, 400 ml kara mürver suyu içen bireylerin antioksidan durumlarında sadece bir saat sonra iyileşme meydana geldiği ortaya çıkmış.
Kalp Sağlığı İçin İyi Olabilir
- Kara mürverin en öne çıkan faydalarından birisi de kalp sağlığı ile ilgilidir.
- Özellikle, çalışmalar kara mürverin kalp ve kan damarlarının sağlığı üzerine olumlu etkileri göstermektedir.
- Yine yapılan çalışmalarda kara mürver bitkisinin meyvesi antosiyanin içeriği sayesinde kalp hastalıklarına yakalanma riskini azalttığını önermektedir.
- Antioksidan olarak görev alan bu bileşenler, ana arterlerde kolesterol oluşumunu düşürücü etkisi bulunmaktadır.
- Ek olarak, kan basıncı üzerine de olumlu etkileri vardır.
- Daha fazla çalışma yapılması gerekmesine rağmen, sonuçlar kalp sağlığını destekleyen kullanımını savunmaktadır.
Sağlığa Diğer Faydaları
Kara mürverin pek çok başka faydası olduğu söyleniyor ancak bunlara dair genelde sınırlı bilimsel kanıtlar var.
- Kanserle savaşa yardımcı olur: Hem Avrupa hem de Amerika kökenli kara mürverin test tüpü çalışmalarında kanseri önleyici etkileri olduğu görülüyor.
- Zararlı bakteriler ile savaşır: Kara mürverin Halicobacter pylori gibi bakterilerin gelişimini önleyebildiği ve sinüzit ile bronşit belirtilerini iyileştirebildiği belirtiliyor.
- UV radyasyonuna karşı koruma sağlayabilir: Kara mürver ekstraktı içeren cilt ürünlerinin güneşe karşı 9.88 faktör koruma sağladığı görülmüş.
- İdrarı arttırabilir: Kara mürver çiçeklerinin farelerde idrara çıkma sıklığını ve tuz atımını arttırdığı görülmüş.
- Antidepresan özellikleri olabilir: Bir çalışmada farelere kilo başına 1200 mg denk gelecek şekilde 544 mg kara mürver ekstraktı verilmiş ve bu da performansı ve ruh hali işaretlerini iyileştirmiş.
Kara Mürverin Yan Etkileri
- Bir çok sağlıklı yetişkinde, kara mürver bir problem oluşturmayacağı orta seviyede kabızlık durumu görülür.
- Ancak, kara mürverin fazla tüketimi oldukça önemlidir, içeriğinde bulunan lektin nedeniyle mideyi rahatsız eder.
- Diğer yandan, kara mürver bitkisi siyanojenik glikozid adında bir madde bulundurur, bu madde ufak dozlarda siyanür salınımı sağlar.
- Elbette, 100 g kara mürver kullanımında alınan siyanür dozu insanı öldürebilecek dozun sadece %3’ü kadardır.
- Ek olarak, ticari takviye gıdalar ve pişirilmiş kara mürver siyanür bileşenlerine rastlanmamıştır ve güvenilirdir.
- Taze meyvenin herhangi bir yerini örneğin, meyvesi, yaprakları veya kabuğunu yutmak, bulantı, kusma veya ishale neden olabilir.