Dünyalıların çok büyük bir bölümü, tarihten bugüne kadar hava sıcaklığının genelde 4-20°C arasında olduğu bölgelere yerleşti. Bu bir rastlantı değil elbette; insanlar olarak çoğunlukla soğuktan kaçma eğilimindeyiz. Hava sıcaklığının 4°C’nin altına düştüğü zamanlarda hem fiziki hem de psikolojik uyumsuzluklar yaşayabiliyoruz. Kış yorgunluğu, tıpta mevsime bağlı duygu durumu bozukluğu (SAD-Sessional Affective Disorder) olarak tanımlanan ve ileri safhalarında depresyona dönüşebilen, oldukça yaygın ama kolayca tedavi edilebilir bir tür rahatsızlık. Sağlık uzmanlarına göre güneş ışığı insan biyolojisi ile yakından ilişkili. Melatonin, beynin içinde pineal bez tarafından üretilen bir hormon,  bu hormon, uyku ve uyanıklığı düzenliyor. Güneş ışığı olmadığı zamanlarda, vücudumuz dengesini koruyabilmek için daha fazla melatonin üretiyor. Kış mevsimi genellikle güneşten mahrum kaldığımız bir zaman dilimi olduğu için, bu mevsimde vücudumuz daha fazla melatonin üretmek zorunda kalıyor. İşte içinde bulunduğumuz aşırı yorgunluk ve hâlsizlik hissinin yaşanmasının sebebi de bu. Belirtileri elbette kişiden kişiye farklılık gösterebilir, fakat genellikle Eylül ayında başlıyor ve bazı insanlarda bahara kadar devam edebiliyor; dahası her yıl sürekli tekrar ediyor. Kadınlar erkeklere, gençler yaşlılara oranla kış yorgunluğu ya da kış depresyonuna yakalanmaya daha çok meyilli.

Kış Yorgunluğu Belirtileri

Aslında kış yorgunluğu 3 şekilde kendini belli ediyor, bunlar :

• Sabahları zor ve bazen baş ağrısıyla uyanmak; miskin, bitkin ve nedensiz yere hüzünlü hissetmek ve iştahın artması.
• Uzun saatler boyunca uyuma isteği, depresif bir ruh hali, keyifsizlik, hayattan haz alamamaya bağlı olarak karbonhidratlı yiyeceklere eğilim gösterme, konsantre olmakta zorluk ve çalışma verimliliğinin düşmesi diğer belirtiler arasında.

Peki, kendinizi daha enerjik hissetmeniz için ne yapmanız gerekiyor?

Bol Işıktan Yararlanın

• Güneş ışığının az olması melatonin hormonunun daha çok üretilmesine neden oluyor.
• Öğle aralarında yürüyüş yapmak, ofisinizde sarı ışık kullanmak, fırsat buldukça temiz hava alabileceğiniz kısa yürüyüşler organize etmek iyi gelecektir.

Oksijen Alın

• Hava yağmurlu veya bulutlu da olsa kendinizi kapatmayın! Günde yarım saati ev veya ofis dışında, açık havada yürüyerek geçirmelisiniz.
• Çünkü gün ışığı azalmış dahi olsa insan bedenini olumlu yönde etkilemeye devam ediyor.
• Ayrıca kapalı mekânlarda uzun zaman geçirmek, taze hava almanızı engelleyerek hem psikolojik hem de fizyolojik olumsuz sonuçlar doğuruyor.

Düzenli Egzersiz Yapın

• Egzersiz, karanlık kış akşamlarında hâlsiz hissederken yapmak isteyeceğiniz en son şey olabilir.
• Ancak, her gün çeşitli fiziksel aktiviteye başladıktan sonra ne kadar enerjik hissettiğinizi fark edecek, siz de seveceksiniz.
• Öğleden sonra yapacağınız egzersizler akşam yorgunluğunuzu azaltmaya ve uykunuzu geliştirmeye yardımcı olacaktır.
• Uzmanlar haftada 150 dakikalık egzersizin faydalı olacağını belirtiyor.
• Bu hedefe ulaşmaya çalışarak kendinizi daha dinç hissedebilirsiniz.
• Kış, yeni ve farklı türde etkinlikler denemek için harika bir zaman.
• Kış sporlarını henüz denemediyseniz biraz göz gezdirin. Mutlaka kişisel zevkinize de uyan bir spor bulacaksınız, ayrıca bu şekilde formunuzu da koruyacaksınız.

Doğru Beslenin

• Aşırı kilolu veya az kilolu olmak, enerji seviyenizi etkileyebilir.
• Bu da uzun vadede yorgunluk ve hâlsizlik getirebilir.
• Sağlıklı beslenmek, burada da hayatımızı kurtarıyor.
• Öncelikle yemeklerinize yeterince sebze ve meyvenin eşlik etmesine özen gösterin.
• Kendinizi çeşitli vitaminlerden mahrum bırakmayın.
• Mevsim meyve ve sebzelerini tanıyın, size nasıl faydalar sağladıklarını öğrenin.
• Örneğin havuç, maydanoz gibi sebze ve meyveleri yemeklerinizde kullanın.
• Özellikle bu mevsimde şekerden kaçınmaya çalışın.
• Mümkünse bir diyetisyenle görüşün ve size ve mevsime en uygun beslenme yönteminizi öğrenin.

Daha Verimli Uyku

• Düzenli uyku, bu yorgunluktan kurtulmak için çok önemli.
• O yüzden düzenli uykuyu ihmal etmemelisiniz, ki bu noktada “daha fazla uyumamak” da önemli.
• Kışın bu yorgunluk hissiyle daha fazla uykuya ihtiyacınız varmış gibi hissedebilirsiniz.
• Ancak bu mevsimde yazın uyuduğunuzdan daha fazla uyumanıza gerek yok.
• Çünkü normalden daha fazla uyuduğunuzda da ertesi gün hâlsiz hissedeceksiniz.
• Bu yüzden 8 saat kuralından vazgeçmeyin.
• Yatma saatinizi sabit tutmaya çalışın ve her gün 8 saat uyumaya özen gösterin.
• Bunun için yattığınız odada dikkatinizi dağıtan eşyaları düzenlemeniz size yardımcı olacaktır.
• Uyumadan önce akıllı telefonunuzla vedalaşın ve kolay erişemeyeceğiniz bir yere bırakın.
• Bu şekilde kendinizi dinlendirici bir uykuya hazırlamış olacaksınız.
• Gün içinde tükettiğiniz kafein miktarını azaltmak, geç saatlerde yemek yemeyi kesmek, sigara içmemek de geceleri çok daha rahat uyuyabilmeniz için size yardımcı olacaktır.