Modern hayatın ve insan doğasının birbirine uymamasından dolayı ortaya çıkan beyin sisi pandeminin hayatımıza girdiğinden beri günümüzde oldukça sık görülen bir durumdur. Fikirlerin düşüncelerin belirsizleşmesine neden olan ve zihindeki netliği yok eden beyin sisinin pek çok farklı nedeni olsa da belirtileri genellikle anksiyete ile belirtileri birbirine çok benzer. Günlük hayatınızda bazen aniden duraksadığınız ya da beyninizin yavaş çalıştığını hissettiğiniz zamanlar olabilir. Fakat bu durumu belirli aralıklar yaşayıp rutin hareketsiz bir hayatınızdan kaynaklanıyorsa endişelenecek bir durum yoktur. Çünkü insan beyni öyle bir şey ki, düzenli olarak meşgul edilmediğinde ya da patolojik bir durum nedeniyle işlev kaybına uğradığında beyin, uyarı eksikliğine karşı tuhaf tepkilemeler verebilir. Ancak yaşadığınız beyin sisi semptomları, bazı sağlık sorunlarından da kaynaklanıyor olabilir.

Mesela covid geçiren kişilerde son zamanlarda sıklıkla görülmeye başlanan beyin sisi aslında tıbbi bir rahatsızlık değil, zaten resmi olarak tıp literatüründe yer almamaktadır, sadece hastalık sonrası görülen semptomlardan birisidir. Son yıllarda hayatımızın büyük bir bölümünü etkileyen pandemi sürecinde de yapılan son çalışmalara göre bu pandemi sürecinde artan karantina önlemleri, pek çok kişide beyin sisi olarak adlandırılan odaklanamama, unutkanlık, uyku güçlüğü ve karamsar düşünce gibi problemlere sebep olmaktadır. Fakat çoğunlukla covid atlatan kişilerde daha fazla görülmektedir. Tıp dünyasına beyin sisi olarak giren bu terim peki anksiyete belirtisi olabilir mi? Gelin o zaman detaylara birlikte bakalım...  

Beyin sisi nedir? Belirtileri nelerdir?

Beyin sisi; bilişsel fonksiyonların kısıtlanmasını ve zihinsel bulanıklığı tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu terim genellikle psikolojik belirtileri tarif etmek için kullanılır. Öte yandan beyin sisi, birçok bilişsel bulgu ve belirtiyi tek bir çatı altında toplar. Bu bulgu ve belirtiler şu şekildedir:

• Unutkanlık
• Kelime bulma güçlüğü
• Düşünceleri bir araya getirmede zorluk
• Sosyal çevreden kopma
• Sinirlilik
• Uykuya eğilim
• Karar alma güçlüğü
• Evde ya da ofiste eşyaları kaybetme
• Sorumlulukları unutma
• Odaklanma problemi
• Aynı anda birden fazla görev yapmada zorluk
• Fiziksel ve zihinsel yorgunluk
• Motivasyon ve ilgi eksikliği

Beyin sisi yaşayan kişilerde bu belirtilerin birkaç tanesi ya da tamamı bir arada görülebilir. Semptomalar oldukça yaygın görülse de beyin sisi kendi başına bir hastalık durumu değildir. Fakat endişe ve stres kaynaklı psikolojik sorunların belirtilisi olabilir. Aynı zamanda altta yatan herhangi bir sağlık sorunuyla da ilgili olabilir.

Beyin sisinin kaynağını bulmak oldukça önemli!

Beyin sisi çok farklı nedenlerle ortaya çıkar. Bunlar arasında; kronik yorgunluk sendromu, azalmış sosyal etkileşim, anksiyete, depresyon ve tükenme sendromu en yaygın görülen nedenler arasındadır. Bu semptomların nedenlerini belirlemek, beyin sisini daha etkili bir şekilde ele almanıza yardımcı olur. Örneğin hemen teslim etmeniz gereken büyük bir projede çalışıyorsanız, bu durum geçici bir stres kaynağı olarak beyin yorgunluğuna neden olabilir. Sonuç olarak, geçici bir süre beyin sisi semptomları gösterirsiniz. Ortaya çıkan belirtiler eğer anksiyete ve stres kaynaklıysa, aşağıda belirtilen adımları izleyebilirsiniz.

Daha fazla uyuyun

Uyku eksikliği, anksiyeteyle boğuşuyor olsanız da olmasanız da gün içinde net bir şekilde düşünmenizi zorlaştırır. Sadece bir, iki gece az uyumanın uzun süreli bir etkisi olmaz. Ancak düzenli bir şekilde uykusuz kalıyorsanız kısa bir süre sonra; sinirlilik, odaklanmada zorluk ve kelime bulma güçlüğü gibi olumsuz sonuçları fark etmeye başlayacaksınız. Kafein geçici olarak uyanık kalmanıza yardımcı olsa da iyi ve kalıcı bir çözüm değildir. Her gece en az 7 saat uyumayı hedeflemek iyi bir başlangıçtır. Ancak optimum işlev için 9 saate kadar uykuya ihtiyaç duyabilirsiniz.

Yapmaktan keyif aldığınız aktivitelerle zaman geçirin

Çok fazla sorumluluğunuz varsa ve hepsini nasıl yöneteceğinizi bilmiyorsanız stresli hissetmeniz çok normal. Böyle durumlarda rahatlamayı ve bir hobinin tadını çıkarmayı zaman kaybı olarak düşünmeyin. Ancak yoğun kaygı ve stres yaşadığınız dönemde beyin sisi semptomları göstermek kaçınılmazdır. Kişisel bakım ya hobilerinizle ilgilenmezseniz, mevcut stresinizi artırmaya devam edersiniz. Video oyunu oynamak, yoga, kitap okumak, sevdiklerinizle vakit geçirmek ya da yemek yapmak gibi sevdiğiniz herhangi bir aktivite için günlük bir saat zaman ayırmayı deneyin. Unutmayın, sevdiğiniz bir şeyler yapmak, beyninizin tekrar şarj olması için muhteşem bir fırsattır.

Meditasyon yapın

Bunaldığınızda ya da odaklanamadığınızda, bir köşeye oturup sadece düşünmeyi saçma bulabilirsiniz. Ancak bu konuda uzmanları dinleyin. Meditasyon; farkındalığınızı artırmanıza ve istenmeyen duygulardan kurtulmanıza yardımcı olur.

Fiziksel ihtiyaçlarınızı ihmal etmeyin

Yeterince yememek ya da yanlış gıdalarla beslenmek odaklanmanızı zorlaştırır. Stresli olduğunuzda, sağlıklı yemekler hazırlamak için kendinizi yorgun hissedebilir ve fast food’a yönelebilirsiniz. Bu gıdalar, dikkatinizi toplamanıza yardımcı olmaz. Aksine, tam tersi bir etkiye sahiptir. Bu da sizi daha yorgun ve uyuşuk hissettirir. Meyveler, yeşil yapraklı sebzeler, kepekli tahıllar, balık ve kümes hayvanları gibi proteinler ve sağlıklı yağlar bilişsel fonksiyonlarınızı geliştirmenize yardımcı olur. Aynı zamanda uzmanlar, gün içinde bol su tüketmenin beyin sisi semptomlarını hafiflettiğini belirtiyor. Dehidrasyonun fiziksel sağlığınızı etkileyebileceğini biliyor olabilirsiniz. Ancak aynı zamanda enerji seviyeniz, konsantrasyonunuz ve hafızanız üzerinde de olumsuz sonuçlar doğurur.

Egzersiz yapın

Fiziksel aktivitenin sayısız faydası vardır. Bu faydalardan biri de bilişsel fonksiyonları geliştirmesidir. Düzenli egzersiz yaparak, beyninize giden kan akışını artırmayı deneyebilirsiniz. Bunun için bir spor salonuna gitmeye ihtiyacınız yok. Açık havada yarım saatlik bir yürüyüş, beyin sisi belirtilerini ortadan kaldırmaya yardımcı olur.

Kısa bir mola verin

Yetiştirmeniz gereken önemli bir ödev/proje var. Gerçekten bu işe çok zaman harcadınız, tekrar tekrar kontrol ediyor ve her şeyin mükemmel olmasını istiyorsunuz. Çalışırken konsantrasyonunuzun azaldığını hissettiğiniz halde durmuyorsunuz. Kendinize, küçük bir molanın zaman kaybı olduğunu söyleyip duruyorsunuz. İşte tam da bu noktada beyin sisi semptomları göstermeye başlayabilirsiniz. Şiddetli bir sağanak yağmur sırasında araba kullandığınızı düşünün. Yolu göremiyorsunuz ve silecekler işlevini yerine getirmiyor. Böyle bir durumda aracı uygun bir yere çekip, yağmurun durmasını beklemek akıllıca olacaktır. Aynı şey beyin sisi semptomları gösterdiğinizde de geçerlidir. Sonuç olarak yaptığınız işe 15 dakika mola vermek beyni rahatlatmaya ve üretkenliğinizi artırmanıza yardımcı olacaktır.

Tıbbi nedenleri göz ardı etmeyin

Beyin sisinin en yaygın nedenlerinden biri anksiyetedir. Ancak diğer nedenleri ekarte etmek için bir uzmana danışmanız gereklidir. Özellikle kaygıyı azaltmak için adım attığınız halde hala zihinsel yorgunluk yaşıyorsanız doktorunuzla görüşmeniz son derece önemlidir. Beyin sisisin diğer potansiyel nedenleri şunlardır: Lupus, anemi, vitamin eksikliği, ilaç yan etkileri, hormon bozukluğu ve covid-19.

Terapistle görüşün

Yukarıda bahsedilen tüm bu stratejiler beyin sisi semptomlarını azaltmaya yardımcı olur. Ancak bunlar kaygınızı yönetmek için uzun vadeli çözümler değildir. Anksiyetenin bilenen bir tedavisi yoktur. Ancak bir terapistle konuşmak, durumu etkili bir şekilde yönetmenizi sağlar. Pek çok insan, herhangi bir şey hakkında aşırı bir şekilde kaygılanmadıkça anksiyete ile mücadele ettiğini fark etmez. Anksiyete belirtileri farklılık gösterir ve genellikle hem duygusal hem de fizikler belirtiler göstermenize neden olur. Bir terapist, açıklayamadığınız semptomların nedenlerini belirlemenize yardımcı olabilir.

Kaynak: 1