Voleybol Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey
Ahmet Polat
Voleybol 6 şar kişiden oluşan iki takım ile oynanan bir el topu oyunudur. 
Topa nadiren de olsa ayakla temas edilebilir. Voleybolda amaç topu rakip takımın sahasına temas ettirmektir. Takımlar bu şekilde sayı kazanır. En çok sayı kazanan takım seti, en çok set kazanan takım da maçı kazanır.
Voleybol Saha ve File Ölçüleri
Voleybol, 9 metre eninde 18 metre boyunda bir sahada oynanır. Sahayı tam ortadan ikiye bölen bir file vardır. Yer ile filenin en üst kısmının yüksekliği erkekler için 2.43 metre, kadınlar için 2.24 metredir. Filenin her iki yarı sahaya olan 3 er metrelik uzunluktaki alan serbest bölge alanıdır. Oyuncu bu bölgede topu rakip sahaya atmak için smaç vurabilir. Bu alanın gerisinde sahanın geri kalan 6 metrelik alanında smaç vurmak içinse 3 metre çizgisine basmadan sıçramak gerekir. 6 metrelik alandan gelip 3 metre çizgisine basarak smaç yapılırsa bu bir ihlal olur ve sayı rakip takıma verilir. Sahanın her iki dip çizgisinin gerisinde de 3 metrelik bir servis kullanma alanı vardır. Oyuncu servi kullanmayı bu alandan yapar. Bu alanın dışından yapılan servis atışları hatalı olur ve sayı rakip takıma verilir.
Voleybol Oyun Süresi
Voleybolda belli bir oyun süresi yoktur. Oyunlar puan üzerinde devam eder. Toplamda 5 set oynanır ve bu setlerin 3 ünü kazanan takım maçı kazanır. Maçlar bazen 3 sette de bitebilir. Bir takım 3.0 maçı kazanabilir. 25 sayı kazanan takım seti kazanır, ancak bir takım 25 olduğunda aradaki sayı farkı en az 2 olmalıdır. Yani bir set 25 – 24 olarak sonuçlanamaz. Eğer sonu. 1 farksa oyun devam eder ve bir takım 2 farklı üstünlüğü yakalayana kadar set devam eder.
Set skorları 2 – 2 ye geldiyse ve 5. Set oynanacaksa bu final setidir ve final seti 15 sayıda sona erer. Ancak yine 15 olan takım ile diğer takım arasında en az iki fark olmalıdır aksi taktirde 2 fark yakalanana kadar set devam eder. Setlerde alınan sayılara ve set içinde topun yere düşme sürelerine göre müsabaka saatlerinde değişiklikler olabilir. bir maç 1 saatte de bitebilir 3 saatte de bitebilir.
Hakem Sayıları
Voleybolda, 1 baş hakem, 1 yardımcı hakem, 2 çizgi hakemi ve 3 masa hakemi tarafından yönetilir. Baş hakem sayı kazanan tarafı ilan eder kendi tarafında fileye olan temasları takip eder. Eğer bir ihlal varsa bunu belirler ve gereğini uygular. Yardımcı hakem, oyuncu değişikliklerini, molaları baş hakeme bildirir ve kendi tarafındaki file ve çizgi ihlallerini takip eder ve bir ihlal varsa düdüğünü çalıp baş hakemi uyarır.
Çizgi hakemleri, kendi olduğu tarafa gelen topların dip çizgi ve kendi taraflarındaki yan çizgiye temas edip etmediğini ellerindeki bayrak yardımıyla işaret eder. Masa hakemleri ise maç içindeki sayıların yazımı ve tabelaya yansıtılmasını sağlar, oyuncu değişikliklerini ve sayıları maç kağıdına yazarlar ve gerektiği durumlarda baş hakem ve yardımcı hakeme gerekli uyarıları yaparak yardımcı olurlar.
Takım Oyuncu Sayıları
Voleybol takımları sahaya 12 kişi ile çıkar ancak müsabaka 6 ya 6 başlar. Takımlar listelerine 1 adet libero yazma hakkına sahiptir. Oyuncu değişikliği sınır yoktur ve çıkan oyuncu tekrar oyuna girebilir.
Servis Kullanımı ve Dönüşler
Voleybolda ilk servis kullanımı kura ile belirlenir ve diğer setlerde servis kullanımları sırayla yapılır. Eğer oyuncu final setine kaldıysa final setinin servis kullanımı da kura ile belirlenir. Takımlar maç önünde hakemlere diziliş kağıdını verirler ve servis sırasını bu kağıda göre takip etmek zorundadırlar. Eğer servisi kullanan takım sayı kazandıysa takım sırası olduğu gibi kalmaya devam eder ve servisi kullanan kişi servis kullanmaya devam eder. Sayı kaybeden takım ise saat yönüne doğru bir pozisyon döner. 1 numaralı oyuncu 6 numaraya, 2 numaralı oyuncu 1 numaraya şeklinde dönüşler yapılır. Kaybedilen her sayıda dönüş mecburidir.
Servis kullanma, dip çizginin gerisindeki 3 metrelik servis kullanım alanında yapılır ve servisi kullanan oyuncu tek vuruşla topu rakip sahaya geçirmek zorundadır. Fileye çarpıp rakip sahaya geçen top geçerlidir. Ancak fileye takılıp kendi sahasında kalan top rakibe 1 sayı olarak yazılır. Servis kullanılması için baş hakemin düdüğü beklenilmelidir ve bu düdükten itibaren 8 saniye içinde servis kullanılmalıdır.
Oyun Kuralları
Voleybol topu 260 ile 280 gr ağırlığı arasında olmalıdır ve 65 cm genişliğindedir. Oynanan her set sonunda takımlar olduğu yarı sahayı değiştirirler. Oyun sırasında bloğa kalkan oyuncu veya samca yapan oyuncu hiçbir şekilde fileye temas edemez ve rakip takımın sahasına ve orta çizgiye basamaz. Bu temaslardan birinin olması halinde sayı rakip takıma verilir.
Bir takım, top kendi sahasına geldiğinde en fazla 3 pas yapabilir. Yani topa temas 3. Kişi topu rakip sahaya göndermelidir. 4. Kişiye top temas ederse bu bir ihlaldir ve sayı rakip takıma verilir. Bir oyuncu arka arkaya 2 kez topa temas edemez. İlk karşılamadan sonra başka bir arkadaşının pası ile tekrar temas edebilir. Eğer temas arka arkaya olursa sayı rakip takıma verilir. Bir oyuncu top taşıma yapamaz, top elinde yarım saniye dahi durmamalıdır. Gelen topu etkiye tepki mantığı ile hemen elinden çıkarmalıdır. Hakem top taşıma tespit ederse sayı rakip takıma yazılır.
Oyun alanının dışına temas eden oyun dışı kabul edilir. Ve son temas kimdeyse top ondan çıkmış sayılır ve sayı ona göre verilir. Mesela A takımının oyuncusu smaç vurdu ve top B takımın oyuncusuna çarpıp sahanın dışına düştü. Top B takımından çıkmıştır ve sayı A takımınındır. Çizgiler oyun alanına dahildir. Çizgiye düşen top nizami sayılır ve kimin sahasına düştüyse atan takım sayıyı kazanır.
Voleybol Oyun Süresi
Voleybolda belli bir oyun süresi yoktur. Oyunlar puan üzerinde devam eder. Toplamda 5 set oynanır ve bu setlerin 3 ünü kazanan takım maçı kazanır. Maçlar bazen 3 sette de bitebilir. Bir takım 3.0 maçı kazanabilir. 25 sayı kazanan takım seti kazanır, ancak bir takım 25 olduğunda aradaki sayı farkı en az 2 olmalıdır. Yani bir set 25 – 24 olarak sonuçlanamaz. Eğer sonu. 1 farksa oyun devam eder ve bir takım 2 farklı üstünlüğü yakalayana kadar set devam eder.
Set skorları 2 – 2 ye geldiyse ve 5. Set oynanacaksa bu final setidir ve final seti 15 sayıda sona erer. Ancak yine 15 olan takım ile diğer takım arasında en az iki fark olmalıdır aksi taktirde 2 fark yakalanana kadar set devam eder. Setlerde alınan sayılara ve set içinde topun yere düşme sürelerine göre müsabaka saatlerinde değişiklikler olabilir. bir maç 1 saatte de bitebilir 3 saatte de bitebilir.
Hakem Sayıları
Voleybolda, 1 baş hakem, 1 yardımcı hakem, 2 çizgi hakemi ve 3 masa hakemi tarafından yönetilir. Baş hakem sayı kazanan tarafı ilan eder kendi tarafında fileye olan temasları takip eder. Eğer bir ihlal varsa bunu belirler ve gereğini uygular. Yardımcı hakem, oyuncu değişikliklerini, molaları baş hakeme bildirir ve kendi tarafındaki file ve çizgi ihlallerini takip eder ve bir ihlal varsa düdüğünü çalıp baş hakemi uyarır.
Çizgi hakemleri, kendi olduğu tarafa gelen topların dip çizgi ve kendi taraflarındaki yan çizgiye temas edip etmediğini ellerindeki bayrak yardımıyla işaret eder. Masa hakemleri ise maç içindeki sayıların yazımı ve tabelaya yansıtılmasını sağlar, oyuncu değişikliklerini ve sayıları maç kağıdına yazarlar ve gerektiği durumlarda baş hakem ve yardımcı hakeme gerekli uyarıları yaparak yardımcı olurlar.
Takım Oyuncu Sayıları
Voleybol takımları sahaya 12 kişi ile çıkar ancak müsabaka 6 ya 6 başlar. Takımlar listelerine 1 adet libero yazma hakkına sahiptir. Oyuncu değişikliği sınır yoktur ve çıkan oyuncu tekrar oyuna girebilir.
Servis Kullanımı ve Dönüşler
Voleybolda ilk servis kullanımı kura ile belirlenir ve diğer setlerde servis kullanımları sırayla yapılır. Eğer oyuncu final setine kaldıysa final setinin servis kullanımı da kura ile belirlenir. Takımlar maç önünde hakemlere diziliş kağıdını verirler ve servis sırasını bu kağıda göre takip etmek zorundadırlar. Eğer servisi kullanan takım sayı kazandıysa takım sırası olduğu gibi kalmaya devam eder ve servisi kullanan kişi servis kullanmaya devam eder. Sayı kaybeden takım ise saat yönüne doğru bir pozisyon döner. 1 numaralı oyuncu 6 numaraya, 2 numaralı oyuncu 1 numaraya şeklinde dönüşler yapılır. Kaybedilen her sayıda dönüş mecburidir.
Servis kullanma, dip çizginin gerisindeki 3 metrelik servis kullanım alanında yapılır ve servisi kullanan oyuncu tek vuruşla topu rakip sahaya geçirmek zorundadır. Fileye çarpıp rakip sahaya geçen top geçerlidir. Ancak fileye takılıp kendi sahasında kalan top rakibe 1 sayı olarak yazılır. Servis kullanılması için baş hakemin düdüğü beklenilmelidir ve bu düdükten itibaren 8 saniye içinde servis kullanılmalıdır.
Oyun Kuralları
Voleybol topu 260 ile 280 gr ağırlığı arasında olmalıdır ve 65 cm genişliğindedir. Oynanan her set sonunda takımlar olduğu yarı sahayı değiştirirler. Oyun sırasında bloğa kalkan oyuncu veya samca yapan oyuncu hiçbir şekilde fileye temas edemez ve rakip takımın sahasına ve orta çizgiye basamaz. Bu temaslardan birinin olması halinde sayı rakip takıma verilir.
Bir takım, top kendi sahasına geldiğinde en fazla 3 pas yapabilir. Yani topa temas 3. Kişi topu rakip sahaya göndermelidir. 4. Kişiye top temas ederse bu bir ihlaldir ve sayı rakip takıma verilir. Bir oyuncu arka arkaya 2 kez topa temas edemez. İlk karşılamadan sonra başka bir arkadaşının pası ile tekrar temas edebilir. Eğer temas arka arkaya olursa sayı rakip takıma verilir. Bir oyuncu top taşıma yapamaz, top elinde yarım saniye dahi durmamalıdır. Gelen topu etkiye tepki mantığı ile hemen elinden çıkarmalıdır. Hakem top taşıma tespit ederse sayı rakip takıma yazılır.
Oyun alanının dışına temas eden oyun dışı kabul edilir. Ve son temas kimdeyse top ondan çıkmış sayılır ve sayı ona göre verilir. Mesela A takımının oyuncusu smaç vurdu ve top B takımın oyuncusuna çarpıp sahanın dışına düştü. Top B takımından çıkmıştır ve sayı A takımınındır. Çizgiler oyun alanına dahildir. Çizgiye düşen top nizami sayılır ve kimin sahasına düştüyse atan takım sayıyı kazanır.
Yorum Bırak