Bir zamanlar size neşe ve pozitif duygu getiren şeylerin artık olmadığını hayal edin. En yakın, en güvenilir ilişkilerinizden bile herhangi bir tatmin elde edemediğinizi hayal edin. Hayatta çoğu insana zevk veren basit şeylerin; yemek, doğa, eğlence, seks, sanat, yani kısacası bir zamanlar zevkle yaptığınız şeylere artık herhangi bir tepki vermediğinizi hayal edin. Bu tür bir uyuşukluk ve kopma yaşıyorsanız, yalnız değilsiniz. Anhodoni son yıllarda özellikle kişilerde ciddi şekilde artmış durumda, şunu kendimize soralım: Hangimiz eskisi kadar sosyal yaşayabiliyoruz? Ya da istediklerimizi alabiliyoruz? Evet tahmin ettiğiniz gibi ülkenin %80’i majör depresyonla uğraşırken anhedoniye maruz kalmak kaçınılmaz oluyor. Zevk alamama ile karakterize ve bazen depresyonla ilişkili bir zihinsel sağlık durumu olan anhedoni ile uğraşıyor olabilirsiniz.

Yunanca'da anhedonia doğrudan "zevksiz" anlamına gelir. Anhedonia, şizofreni gibi diğer psikiyatrik hastalıkların bir belirtisidir. Majör depresif bozukluk/anhedonia, kalıcı depresif bozukluk olarak da bilinen distimi ile aynı şey değildir. Tipik olarak, zevkli bir şey yaşadığınızda, “mutlu kimyasal” dopamin beyninizin ödül mekanizmasına hücum eder. Bazı araştırmalar, anhedonik koşulların beyninizin medial prefrontal korteks olarak adlandırılan bir bölgesindeki düşük aktiviteden kaynaklanabileceğini göstermektedir. Anhedoni, yemek yeme, sosyalleşme, dokunma, arkadaşlıklar, ilişkiler, müzik, etkinlikler, sohbetler ve hatta seks gibi bir zamanlar zevkli bulduğunuz etkinliklere ve hobilere ilgi kaybına neden olur. Sanki beynin zevk/tatmin merkezi kısa devre yapıyor veya tamamen kapanıyor.

Anhedonia'ya Ne Sebep Olur?

Araştırmalara göre anhedoni "normalde zevkli olacak deneyimlerden veya faaliyetlerden zevk alamama" ve Anhedoninin genellikle depresif bozuklukla bağlantılı olduğunu, ancak sıklıkla şizofreni gibi diğer akıl sağlığı bozukluklarına da bağlı olduğunu söylüyorlar Anhedonia, madde bağımlılığı sorunları, yeme bozuklukları, depresyon, anksiyete veya travma yaşayan kişilerde de sıklıkla görülür. Ayrıca Parkinson hastalığı, diyabet ve koroner arter hastalığı gibi kronik sağlık sorunlarıyla da bağlantılıdır.

Anhedonia'nın Belirtileri Nelerdir?

Genel olarak iki tür anhedoni semptomu vardır: Fiziksel semptomlar ve sosyal durumlarla ilgili semptomlar. Anhedoni şiddetinin dereceleri olduğunu unutmayın. Günlük yaşamınızın bazı yönlerinde zevk alabilirsiniz, ancak diğerlerinde değil. Ayrıca derecelerde uyuşukluk veya hissizlik yaşayabilirsiniz.

Fiziksel Anhedonia Belirtileri:

Anhedonia'nın fiziksel semptomları şunları içerebilir:
•    Fiziksel duyumlardan olumlu duygu türetememe
•    Yiyeceklerin tadı eskisi kadar güzel olmayabilir; tatsız olabilir
•    Sarılma veya el tutma gibi fiziksel dokunuşlar artık rahatlık getirmeyebilir
•    Seks zevkli gelmeyebilir (cinsel anhedoni)

Sosyal Anhedoni Belirtileri

Artık ilişkilerinizden zevk almadığınızda anhedoninin sosyal belirtileri şunları içerebilir:
•    Yeni ilişkiler kurmaya ilgi eksikliği
•    Önceki ilişkilerden çekilme
•    Sosyalleşmek istememe, sosyal durumlar hakkında artan stres
•    Yakın olmak istememek, duygusal veya cinsel olarak
•    Kendinize veya başkalarına karşı empati veya şefkat duyamama
•    Başkaları ve kendiniz hakkında genel olumsuz duygular
•    İlişkileri sürdürmek, sosyal planlar yapmak veya başkalarıyla etkileşim kurmak için azaltılmış motivasyon
•    Sosyal anksiyete

Anhedonia Örneği Nedir?

Daha önce olumlu bir etki yaratan, ancak artık bu duyguları ortaya çıkarmayan bir faaliyete katılmak, anhedoninin bir örneğidir. Her gün işten sonra video oyunları oynamaktan hoşlanıyorsanız, ancak şimdi oyun oynarken hiçbir şey hissetmiyorsanız, bu anhedoninin bir belirtisi olabilir. Her ay bir grup arkadaşla akşam yemeği için buluşmayı seviyorsanız, ancak şimdi bu buluşmalara katılmaya veya aramalara cevap vermeye kayıtsızsanız, bu anhedoninin bir belirtisi olabilir.

Anhedonia Nasıl Teşhis Edilir?

Anhedonik semptomlar yaşıyorsanız, ilk adımınız birinci basamak doktorunuzu ziyaret etmek olabilir. Zevk alamamaya neden olabilecek herhangi bir tıbbi durumu dışlamak önemlidir. Doktorunuz muhtemelen sizi muayene edecek, size bir dizi teşhis sorusu soracak ve hormon ve vitamin seviyelerinizin normal olup olmadığını görmek için laboratuvar testleri yapabilir. Fiziksel olarak iyiyseniz, doktorunuz muhtemelen sizi bir psikiyatriste veya psikoloğa yönlendirecektir. Lisanslı bir ruh sağlığı uzmanı tarafından size anhedonia teşhisi konulursa, rahatlama yaşamak için anhedonik semptomlarınıza neden olan zihinsel sağlık sorununu tedavi etmeniz gerekebilir. Örneğin, depresyon anhedoniye neden oluyorsa, terapistiniz bunu tedavi etmeye çalışacaktır.

Anhedonia'nın Tedavisi Var mı?

Çoğu anhedoni vakası “konuşma terapisi” ile tedavi edilebilir. Hasta olarak kendinizi rahat hissedeceğiniz bir terapist bulmanız önemlidir, böylece mücadele ettiğiniz şeyleri dürüstçe paylaşabilirsiniz. Anhedoni deneyiminizi paylaşmak zor olabilir, bu nedenle şefkatli ve sizi güvende hissettiren bir terapist bulmak istersiniz. Birçok farklı terapi türü mevcuttur. Anhedoni semptomlarınızı tartışmaktan rahatsızlık duyuyorsanız, terapiste başlamak için harika bir yer olabilir, çünkü duygularınızı kendi evinizin mahremiyetinde veya internete bağlanabildiğiniz herhangi bir yerde paylaşabilirsiniz. Bazen anhedoni, depresyon tedavisinde kullanılan bir SSRI gibi bir psikofarmasötik ile tedavi edilir. Bu tedavilerin başarı oranı yüksektir. SSRI'lar yoluyla tedavi ile ilgili yaygın eksiklikler, anhedoni şiddetini artıran hislerin uyuşması gibi yan etkileri bildiren bir hastayı içerir. Bununla birlikte, sizin için en uygun ilaç türünü ve dozunu bulmak için doktorunuz veya psikiyatristinizle birlikte çalışabilirsiniz.

Anhedonia ve Etkilerinin Üstesinden Gelebilirsiniz

Anhedoninin zorluklarından biri, günlük yaşamınızda deneyimlediğiniz şeyin yaygın ve tedavi edilebilir olduğunu ilk başta anlayamayabilirsiniz. Kendinizde kusurlu bir şey olduğunu veya bu semptomların başlamasına neden olacak yanlış bir şey yaptığınızı düşünebilirsiniz. Bir daha asla normal hissetmeyeceğinize veya hak etmediğinize inanabilirsiniz; kendini suçlama ve utanç, anhedoni yaşayanlar arasında yaygındır.

Kesinlikle yanlış bir şey yapmadığını bilmelisiniz. Anhedonia, zihinsel sağlığı veya tıbbi durumu olan birçok insanın yaşadığı bir şeydir, bu sizin hatanız değil ve bunu kendinize getirmediniz. Etkili tedaviler dışarıda, etkili ve mevcut ve iyi olacaksın. Tekrar kendin gibi hissetmeye başladığında seni bekleyen tüm zevkleri ve sevinçleri bir düşün.