Dünyada tüm canlılar çoğalıyor, fakat insan dışındaki tüm canlılar ekosistem tarafından kontrol edilebiliyorken, sadece insan ekosistemin ayarının bozuyor! Üstelik insan en az üreyebilen, en yavaş büyüyebilen canlı olmasına rağmen… Tüm bunlar elbette insanlığın hırslı ve aç gözlü olmasına bağlı, dünyayı hızlı bir şekilde yaşlandırıyoruz. Kimse yanlış anlamasın burada insan düşmanlığı yapmıyorum, sorun ekosistemi bozmaya ve o kadar kibirli ki kendini doğaya hakimiyet kuracak kadar güçlü sanması… Nüfus arttıkça bunun etkilerini hepimiz daha çok görebiliyoruz. Aşırı nüfus çözümleri, insan haklarından çevresel etkilere ve iklim değişikliğine kadar çok çeşitli çıkar gruplarının kesiştiği noktada odak noktası haline geldi. İnsan nüfusu küresel olarak artmaya devam ederken, aşırı nüfusun doğal çevre, sınırlı ve yenilenebilir kaynaklar üzerindeki etkilerine ilişkin endişeler artıyor ve çevresel bozulma sürdürülemez seviyelere tırmanıyor. Bu yazıda, aşırı nüfus, sayılar ve gözlemlenebilir eğilimler, aşırı nüfusun doğal çevre üzerindeki etkileri ve aşırı nüfus için bu olumsuz etkileri azaltabilecek bazı çözümleri kısaca sizlerle tartışacağız. 

Aşırı Nüfus Nedir?

Aşırı nüfus, gezegenin sürdürebileceğinden daha fazla insan olduğunda ve ihtiyaçlarımız dünyanın taşıma kapasitesini aştığında meydana gelir. Ekolojide taşıma kapasitesi, belirli bir bölge veya habitatta, gıda, su ve barınak gibi yetersiz kaynaklar nedeniyle can kaybı olmaksızın ve doğal kaynakların geri döndürülemez şekilde bozulması olmadan o bölgede sürdürülebilen birey sayısını ifade eder.

Basit bir ifadeyle, aşırı nüfus, kaynakların kendilerini doğal olarak yenileyebileceklerinden daha hızlı tükendiği bir duruma yol açar, bu da daha az kaynağa ve dolayısıyla sürdürülebilecek yaşam sayısında bir sınırlamaya yol açar. Bu, genellikle aşırı nüfusla el ele giden aşırı tüketimden de kaynaklanabilir. Aşırı tüketim, kaynakların yenilenme kabiliyetini aşan bir oranda kullanılması ve tükenmesi anlamına gelir. Kaynakları nasıl kullandıkları sürdürülebilir değilse, daha küçük nüfuslar bile çok fazla, çok hızlı tüketebilir.

Aşırı Nüfus: Rakamlar

2022'de dünyada 8 milyardan fazla insan yaşıyor. Uzmanlar, bir şey değişmezse 2050'de 9,7 milyar ve 2100'de 11 milyar insan görebileceğimizi düşünüyor. 1800 yılında dünya nüfusunun 1 milyara ulaşması 2 milyon yıldan fazla zaman aldı. Bu sayı 130 yılda ikiye katlanarak 1930'da 2 milyara ulaştı. Bu sayının tekrar ikiye katlanması, 1974'te 4 milyara ulaşması ise sadece 44 yıl sürdü. 2020'de, sayı sadece 46 yılda neredeyse iki katına çıkarak 7,8 milyara ulaştı!

Aşırı Nüfusa Ne Sebep Olur?

Aşırı nüfus, belirli bir alanda çok fazla doğum ve çok az ölüm, düşük göç ve yüksek göçün sonucudur. Küresel olarak aşırı nüfus, tıp ve teknolojideki ilerlemelerin daha az ölüme ve daha uzun yaşam süresine, yoksulluğa, eğitim eksikliğine ve doğum kontrolü ve aile planlamasına kısıtlı erişime yol açan hızlı nüfus artışından kaynaklanmaktadır.

Ancak bunun nasıl ortaya çıktığı daha karmaşıktır:

1. Aşırı nüfusa yol açan birbiriyle ilişkili birçok faktör var, ancak nüfus artışımızın ölçeğinde ve hızlı hızında çok önemli bir rol oynayan iki ana faktör var: 
2. Tıptaki ilerlemeler, hastalıklardan, özellikle de bir zamanlar çiçek hastalığı ve çocuk felci gibi kısa sürelerde çok sayıda can alan hastalıklardan daha az ölüme yol açmıştır. Sonuç olarak daha az insan ölüyor ama aynı zamanda daha uzun yaşam beklentisi oluyor, bu da yeni nesiller doğarken, önceki nesillerin hala mevcut olduğu ve genel nüfus büyüklüğünün daha hızlı arttığı anlamına geliyor.
3. Teknolojideki, özellikle tarımdaki ilerlemeler, 1960'larda imkânsız olduğu düşünülen nüfus sayılarını beslememize yol açtı. 

Aşırı Nüfusun Çevre Üzerindeki Etkileri

Aşırı nüfus ve aşırı tüketim, olumsuz çevresel sonuçlarla yakından bağlantılıdır. Artık dünyanın insan faaliyetlerinden olumsuz bir şekilde etkilenmeyen hiçbir parçası yoktur. Bu, gezegendeki sürekli büyüyen nüfusumuzun sürekli artan talepleriyle büyütülür. Artan insan nüfusu boyutları ve artan doğal kaynaklar talebi, ciddi olumsuz etkilere yol açmıştır. Aşırı nüfusun çevre üzerindeki etkileri: 

•    Habitat kaybı ve ormansızlaşma
•    Biyoçeşitlilik kaybı ve kitlesel türlerin yok olması
•    Toprak, su ve hava kirliliği
•    Toprak bozulması ve çölleşme
•    Sınırlı kaynakların tükenmesi
•    Sürdürülebilir olmayan oranlarda yenilenebilir kaynakların kullanımı
•    Aşırı sera gazı emisyonları nedeniyle iklim değişikliği
•    Denizlerin asitlenmesi

Aşırı Nüfus Çözümü Mümkün mü? 

Aşırı nüfusun basit (veya en azından basit ve etik) bir çözümü yoktur. Sorunun nasıl çözüleceği konusunda farklı teoriler ve farklı yaklaşımlar veya bakış açıları vardır. Bazıları, nüfusu, ekonomik ve eğitim koşulları iyileştikçe nüfusların daha az çocuğa sahip olma eğiliminde olduğu demografik geçiş nedeniyle yavaş yavaş kendi kendine çözülen bir sorun olarak görüyor ve eğitimdeki ilerlemeler ve kadınların ne zaman ve ne zaman sahip olacaklarını seçmelerine izin veren kadınların ekonomik olarak güçlendirilmesi. 

Diğerleri, aşırı nüfus sorununun çözümünün, daha az çocuk sahibi olmak için ekonomik teşvikler veya aile başına izin verilen çocuk sayısını düzenlemek gibi daha proaktif önlemlerde yattığını düşünüyor. Bu tür önlemler, hızla çözülmesi zor olan sosyal ve etik düşüncelere yol açar. Aşırı nüfusun etkilerini azaltmak, hükümet politikaları gibi şeylerden sorumlu olmayan bireyler için belki de daha basit bir yoldur. Bireysel düzeyde, doğum oranlarındaki düşüşü ve aşırı tüketimden uzaklaşmayı desteklemek için elimizden geleni yapmamız lazım. 

Sonuç olarak, aşırı nüfus ve aşırı tüketim, doğal çevre ve insan yaşamı için büyük endişe kaynağıdır. Biyoçeşitlilik kaybı, habitat tahribatı, kirlilik, yenilenebilir kaynaklar için sürdürülemez tüketim oranları ve sınırlı kaynakların hızla tükenmesi ile ilişkilidirler. Doğrudan iklim değişikliği ve küresel ısınma ile ilgili olabilir. Bilim insanları uzun zamandır bizi, insanlar ve gezegenin kendisi için bildiğimiz gibi yaşamı sona erdirebilecek, yaklaşan bir ekolojik çöküş konusunda uyarıyorlar. Aşırı nüfus çözümleri karmaşık ve çok yönlüdür ancak çözümler vardır ve bireysel düzeyde, varlığımızın çevresel etkisini ve devam eden nüfus artışını azaltmak için yapabileceğimiz çok şey vardır.