Son yıllarda doğal türevli ürünlere olan ilginin artmasıyla birlikte CBD yağı (kannabidiol) da sıkça gündeme gelmektedir. Kenevir bitkisinden elde edilen ve psikoaktif etkisi olmayan CBD, gerek beyinde gerekse vücudun periferik sistemlerinde önemli etkiler göstermektedir. Peki, CBD yağının bilimsel olarak beyinde ve periferik sistemdeki rolü nedir ve sağlık üzerindeki etkileri nasıldır?

CBD Yağının Beyin ve Sinir Sistemi Üzerindeki Etkileri

CBD, endokannabinoid sistemi (ECS) üzerinde etkili olan bir bileşiktir. ECS, homeostazı (iç dengeyi) sağlamak için çalışan reseptörlerden (CB1 ve CB2) ve endokannabinoidlerden oluşan bir sistemdir. CB1 reseptörleri yoğun olarak beyinde, CB2 reseptörleri ise bağışıklık sistemi ve periferik dokularda bulunur.

Nöroprotektif etkiler: Yapılan çalışmalar, CBD’nin beyinde antioksidan ve anti-enflamatuvar etkiler gösterdiğini ortaya koymuştur. Bu etkiler, oksidatif stres ve enflamasyonun neden olduğu nörodejeneratif hastalıkların (örneğin Alzheimer ve Parkinson) ilerlemesini yavaşlatabilir.

Anksiyete ve depresyon: CBD’nin serotonin reseptörleri üzerindeki etkisi sayesinde, anksiyolitik ve antidepresan etkiler gösterebileceği düşünülmektedir. 2019 yılında yapılan bir çalışma, CBD’nin sosyal anksiyete bozukluğu olan bireylerde belirgin bir rahatlama sağladığını göstermiştir.

Epilepsi tedavisi: FDA tarafından onaylanan ilk CBD bazlı ilaç olan Epidiolex, dirençli epilepsi türlerinden Lennox-Gastaut ve Dravet sendromunun tedavisinde kullanılmaktadır. CBD’nin sinir hücrelerindeki hiperaktiviteyi azaltarak nöbetleri kontrol altına alabildiği gözlemlenmiştir.

CBD Yağının Periferik Sistem Üzerindeki Etkileri

Periferik sistemde CB2 reseptörleri yoğun olarak bulunur ve bağışıklık sistemi ile iltihap yanıtında kritik rol oynar. CBD, bu reseptörler üzerinden dolaylı olarak etki göstererek ağırı ve enflamasyonu azaltabilir.

Bağışıklık sistemi: CBD’nin bağışıklık yanıtını düzenlediği ve otoimmün hastalıkların (örneğin romatoid artrit) belirtilerini hafifletebildiği gösterilmiştir.

Ağrı kesici etkiler: Kronik ağrı, fibromiyalji ve multipl skleroz gibi hastalıklarda CBD’nin ağrı yönetiminde etkili olabileceği belirtilmiştir. 2020 yılında yapılan bir inceleme, CBD kullanımının ağrıyı azaltmada plaseboya göre daha etkili olduğunu ortaya koymuştur.

Enflamasyon kontrolü: CBD, pro-enflamatuvar sitokinlerin salınımını baskılayarak iltihaplanmayı azaltabilir. Bu yüzden artrit ve inflamatuvar bağırsak hastalığı gibi rahatsızlıkların tedavisinde potansiyel bir destek olarak kullanılmaktadır.

CBD Yağı ve Sağlık Üzerine Bilimsel Çalışmalar

CBD yağının sağlık üzerindeki etkilerini inceleyen pek çok bilimsel çalışma mevcuttur. Bunlardan bazıları şu şekildedir:

Ağrı yönetimi: 2018 yılında yapılan bir çalışma, CBD’nin osteoartrit kaynaklı ağrı ve iltihaplanmayı azalttığını göstermiştir.

Uyku düzeni: 2019 yılında yapılan bir araştırma, CBD kullanımının anksiyete ve uyku bozukluklarına sahip bireylerde uyku kalitesini artırdığını bildirmiştir.

Bağırsak sağlığı: 2021 yılında yapılan bir çalışma, CBD’nin inflamatuvar bağırsak hastalıklarında enflamasyonu azalttığını ve bağırsak bariyer fonksiyonunu desteklediğini ortaya koymuştur.

CBD yağı, beyin ve periferik sistem üzerinde çeşitli etkiler gösteren doğal bir bileşiktir. Anksiyeteden kronik ağrıya, enflamasyondan uyku bozukluklarına kadar farklı sorunlarda destekleyici bir tedavi olarak kullanılmaktadır. Ancak her tür takviye ürünün kullanımında olduğu gibi, CBD yağı kullanmadan önce bir uzmana danışmak önemlidir.
 

• CBD'nin Sosyal Anksiyete Bozukluğu Üzerindeki Etkisi:

  Bergamaschi, M. M., Queiroz, R. H. C., Chagas, M. H. N., de Oliveira, D. C. G., De Martinis, B. S., Kapczinski, F., ... & Crippa, J. A. S. (2011). Cannabidiol reduces the anxiety induced by simulated public speaking in treatment-naïve social phobia patients. Neuropsychopharmacology, 36(6), 1219-1226.

• CBD Kullanımının Ağrı Üzerindeki Etkinliği:

  Johnson, J. R., Burnell-Nugent, M., Lossignol, D., Ganae-Motan, E. D., Potts, R., & Fallon, M. T. (2010). Multicenter, double-blind, randomized, placebo-controlled, parallel-group study of the efficacy, safety, and tolerability of THC:CBD extract in patients with intractable cancer-related pain. The Journal of Pain, 11(2), 119-130.

• CBD'nin Osteoartrit Kaynaklı Ağrı ve İltihaplanma Üzerindeki Etkisi:

  Philpott, H. T., O'Brien, M., & McDougall, J. J. (2017). Attenuation of early phase inflammation by cannabidiol prevents pain and nerve damage in rat osteoarthritis. Pain, 158(12), 2442-2451.

• CBD Kullanımının Anksiyete ve Uyku Bozuklukları Üzerindeki Etkisi:

  Shannon, S., Lewis, N., Lee, H., & Hughes, S. (2019). Cannabidiol in anxiety and sleep: a large case series. The Permanente Journal, 23.

• CBD'nin İnflamatuvar Bağırsak Hastalıklarındaki Etkisi:

  Schicho, R., & Storr, M. (2014). Cannabis finds its way into treatment of Crohn's disease. Pharmacology, 93(1-2), 1-3.