Bir meşe ağacının ömrü boyunca yaklaşık 10 milyon meşe palamudu ürettiğini biliyor muydunuz? Meşeler, bu gezegendeki en eski ve en yaygın ağaçlardan biridir. İnsanlar dünyaya gelmeden çok önce var oldular. Yaprakları ve meşe palamutları ile çeşitli canlıları beslerler. Meşe ağaçlarına insanlık olarak çok şey borçluyuz, tarihteİlk insanlar evlerini inşa ettiler, aletler yaptılar ve meşe ağacından güçlü gemiler yaptılar. Bu ağaçlar, modern zamanımızda hala en önemli hammadde kaynaklarından biridir. Şık mobilyalar, döşeme malzemeleri, kozmetik kremler ve şarap fıçıları meşe ağaçlarından üretilen pek çok üründen bazılarıdır. İşte meşe ağaçları hakkında şaşıracağınız gerçekler!
Genellikle 116 metre uzunluğuna kadar büyüyen kıyı sekoyaları ile karşılaştırıldığında, meşe ağaçları orta boy ağaçlar kategorisinde kalır. Bununla birlikte, sekoyanın aksine, dalları uzunluk olarak geniş bir alana yayılabilir. Bu nedenle çalı olarak da kabul edilirler.
Diğer birçok ağacın aksine, meşe ağaçlarının soyu bu kadar uzun bir süre boyunca yok olmadı. Bunun temel nedeni, tohumlarının sert kabuklarda muhafaza edilmesidir. Ayrıca meşe palamudu ve yapraklar, onlara zarar verebilecek mantar ve böcekleri önleyen tannik asit ile kaplanmıştır.
Meşe ağaçları 1000 yıl boyunca ayakta kalabilir. Ancak 700 yaşına geldiklerinde yaşlı sayılırlar. O yaşa kadar meşe ağaçları büyümeye devam eder ve tohumlarını çoğaltmak için meşe palamudu üretir. Ağaçlar 1000 yılı aştığında büyümeleri yavaşlar ve bazı kısımları ölmeye yani çürümeye başlar.
Her meşe palamudu, sert bir kabuğun içine alınmış yalnızca bir tohum içerir. Tohum olmanın yanı sıra ağaçkakan, ördek ve güvercin gibi birçok kuş için de ana besin kaynağıdırlar. Sincaplar, fareler, sıçanlar ve geyikler, domuzlar ve ayılar gibi daha büyük memeliler de meşe palamudu tüketir. Bununla birlikte, bir köpek veya at sahibiyseniz, meşe palamutlarının hayvanlarınız için zehirli olduğuna dikkat etmelisiniz. Meşe palamudu içinde bulunan tanenik ve gallik asitler hem köpekleri hem de atları zehirleyerek ciddi gastrointestinal ve böbrek hastalıklarına yol açabilir.
Meksika ve Orta Amerika’daki çiftçiler, sığırları için otlak alan oluşturmak istiyor. Bazıları ise kahve yetiştirmek için kendilerine bir alan yaratmaya çalışıyorlar. Bu nedenle de meşe ağaçlarını kesiyorlar. Şu anda, yaklaşık 78 meşe türünün neslinin tükenme tehlikesi altında olduğu düşünülüyor.
Meşe ağaçlarının en fazla popülasyonu Kuzey Amerika'dadır, yaklaşık 160 türün yetiştiği ve 109'unun endemik olduğu Meksika'da karşılanabilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri de 90'dan fazla türe sahiptir. Çin'de ise 100'den fazla türü bulunmaktadır. Aralarında benim favorim kuzey kızıl meşesi (Quercus rubra); yaprakları benzersiz bir kırmızı renge sahiptir. Kızıl meşe aynı zamanda New Jersey eyalet ağacıdır. Görüntüsüne baksanıza ne kadar muhteşem.
Bu meşe ağacı, en büyük meşe ağacı olmasının yanı sıra, tahmini bin 500 yıllık yaşıyla bilinen en eski meşe ağaçlarından biridir. Ağacın sahibi Carole Hendra Doby, ağacı büyüten yedi kız kardeşten biri olduğu için ona “Yedi Kız Kardeş Meşe” adını vermiş.
Büyük eski ahşap şarap fıçıları birçok yerde görmüşsünüzdür. Bunlar, genellikle Amerikan ve Fransız meşeleri olmak üzere elle seçilmiş meşelerden yapılmıştır. Meşe fıçılarda şarabın yıllandırılması, ünlü şarap üreticilerinin tarihi uygulamasıydı. Günümüzde de bu yöntem hala uygulanıyor. Şarap şişelenmeden önce uzun süre fıçılarda bekletiliyor. Meşe, şaraba eşsiz bir tat veriyor. Hatta söylentilere göre, vanilya, hindistancevizi karışımı gibi olan aromatik bir tat katıyor.
Yer mantarlarının meşe ağaçlarının kökleriyle yakın bir ilişkisi var. Çiftliklerde yer mantarı yetiştirmenin neredeyse imkansız olduğunu biliyor muydunuz? Yer mantarı doğal olarak büyür. Gelişim süreçleri gizem ve belirsizlikle doludur. Bu nedenle, trüf mantarı fiyatları diğer mantarlardan çok daha yüksektir. Trüf mantarı çiftçileri trüf mantarı dikmezler, bunun yerine meşe ağaçları dikerler ve yer mantarlarının büyümesini sağlayacak uygun koşullar yaratmayı umarlar.
Genellikle meşe ağaçları 50 yaşına geldiğinde meşe palamudu üretmeye başlar. Olgunluklarında, çoğu hayvanlar tarafından sindirilen ve toprağa döllenen 10 binden fazla meşe palamudu üretebilirler. Tahminlere göre sadece binde biri meşe ağacı olarak büyüyebiliyor. Başka bir deyişle, tam olarak yetişmiş bir meşe ağacı yılda bir meşe doğuruyor.
Meşe ağaçları yoğun ve güçlü ağaçlardır. Bu da onları eski zamanlarda birçok inşaat projesi için elverişli kılıyordu. Vikingler gemilerini yerel meşe kullanarak el işçiliğiyle yaptılar. İngiliz Kraliyet Donanması gemileri de 19. yüzyılın ortalarına kadar meşelerden inşa edildi. Günümüzde meşe, mobilya ve kaplama oluştururken hala marangozlar tarafından tercih ediliyor.
Yüzyıllar boyunca, özellikle Avrupa’nın bazı bölgelerinde, insanlar meşe ağaçlarına taptılar ve onları mitolojik tanrılarla, yani Zeus ve Jüpiter ile ilişkilendirdiler. Druidler, meşe ağaçlarına taparlardı. Yayılan meşe dalları altında evleniyorlardı ve bu uygulamaların kendilerine mutluluk ve sağlık getireceğine inanıyorlardı.
