Teknolojinin gelişmesine bağlı olarak dizi ve film sektöründe büyük ilerlemeler kaydedildi. Geleneksel olarak televizyonda yayınlanan dizi ve filmler, internetin gelişmesiyle dijital olarak kurulan Netflix, Blutv, Amazon Prime gibi dizi ve film platformlarında da yayınlanmaya başladı. Tiyatro sanatı, bu iki güçlü durum karşısında ciddi zorluklar yaşamaya başladı. Bu zorlukları yaşayan tiyatro sanatını, küresel salgın Covid19’un dünyaya yansıyan olumsuz etkilerinden daha fazla zarar gördü. Hastalığın kapalı alanlarda yayılma nedeniyle tiyatro oyunlarının oynadığı sahneler uzun süre kapalı kaldı. Böylesi zorlu süreçlerden geçen tiyatro, dünyada olduğu gibi ülkemizde de binlerce yıldır olduğu gibi varlığını güçlü şekilde yaşatmaya devam ediyor. 27 Mart Dünya Tiyatro Günü yaklaşırken, bu yazımızda Türk tiyatrosunun gelişmesinde etkili olan insanlardan bahsedeceğiz.

Tiyatro; "insanı-insana, insanla- insanca anlatma sanatıdır" der. Ünlü yazar William Shakespeare

Osman Ferhan Şensoy

26 Şubat 1951 yılında Samsun’un Çarşamba ilçesinde dünyaya gelmiştir. İlkokulu burada tamamlayan Şensoy, Galatasaray Lisesinde okumak için İstanbul’a geldi. Sanatla ilgilendiği için şiir ve öykü yazmaya başladı. 1969 yılında yazdığı ilk öykü ve şiirler Yeni Ufuklar, Soyut dergilerinde yayımlandı. Yayımladığı oyun öyküleri ise 1970 yılında Devekuşu Kabare’de oynanmaya başladı. Liseyi bitirdikten sonra profesyonel tiyatroculuk kariyerine Grup Oyuncuları ile başlayan Şensoy, 1972 yılında tiyatro eğitimi almak için Fransa ve Kanada’ya gitti. Burada Jerome Savary, Andre-Louis Perinetti gibi ünlü isimlerden eğitim alırken, Kanada’da yazdığı Ce Fou De Gogol oyunuyla 1975 yılında ‘’ En İyi Yabancı Oyun Yazarı’’ ödülünü aldı. Ödülü aldığı yılda  “Theatre De Quatre - Sous”da  “Harem Qui Rit” isimli müzikal tiyatroyu hem yönetip hem de oynadı. Kanada’da eğitimi tamamladıktan sonra Türkiye’ye dönen sanatçı, Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu ve Türk Yazarları Tiyatrosu’nda oyunlar yazıp aynı zamanda sahneledi. TRT’ye yazdığı oyun tiyatrolarından olan Bizim Sınıf, "öğretmenlerin manevi şahsiyetini tezyif ettiği" gerekçesiyle ikinci bölümde yasaklandı. Ferhan Şensoy, tiyatro çalışmalarına TRT’ye ve birçok tiyatro sahnesine oyunlar yazarak devam etti. 7 Mart 1987 yılından oynadığı, gündelik olayların anlatıldığı tek kişilik tiyatro gösteri olan “Ferhangi Şeyler”i sahneledi. Ferhangi Şeyler’den etkilenen bazı isimler stand-up sanatını geliştirdi. Ülkemizde ve dünyanın birçok ülkesinde sanatını sergileyen, Şensoy Türkiye Tiyatrosunda çok sayıda başarılara imza atmıştır. 1989 yılında Türk tiyatrosunun simgesi kavuğu Münir Özkul’dan  alan Şensoy, 31 Ağustos 2020 tarihinde İstanbul’da tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi. Ferhan Şensoy’un yazdığı oyunlardan, kitaplardan ve aldığı ödüllerden bazıları şu şekildedir;

Oynadığı Oyunlar

• Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı 1990-1991
• 1980- İstanbul’u Satıyorum
• 1983 Anna’nın 7 Günahı – Bertolt Brecht
• 1986 Muzır Müzikal
• Ferhangi Şeyler 1987 – 2020

Kitapları

• Ferhantoloji
• Hacı Kominüst
• Elveda SSK
• Dündeste

Oynadığı Filmler

• Pardon
• Muhalif Başkan
• Şans Kapıyı Kırınca
• Son Ders: Aşk ve Üniversite
• Parasız Yaşamak Pahalı

Almış Olduğu Ödüller

• 1975 Kanada En İyi Yabancu Yazar, Ce Fou De Gogol oyunu
• 1989 Nasrettin Hoca Mizah Öülü
• 2009 ve 2019 İTÜ En İyileri Seçiyor,En iyi Erkek Oyuncu Ödülü, En iyi Tiyatro Oyunu Ödülü
• Sadri Alışık Tiyatrosu, Sinema Oyuncu Ödülleri Onur Ödülü
• 2006 Mizah Üretenler Derneği, En İyi Senaryo Pardon filmi

Osman Ferhan Şensoy'un sevilen oyunu "Kahraman Bakkal Süper Markete"oyununu izleyebilirsiniz. İyi Seyirler!

Münir Özkul

15 Ağustos 1925 yılında İstanbul Bakırköy’de, Osmanlı torunu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. İlkokulda iken sanata ilgi duyan Özkul, lise eğitimini İstanbul Erkek Lisesinde tamamladıktan sonra ilk tiyatro oyunculuğuna amatör olarak Bakırköy Halkevi’nde başladı. İstanbul Devlet Tiyatrosu, Ankara Devlet Tiyatrosu ve İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda profesyonel oyunculuk yaptıktan sonra bağımsız olarak çalışma için yeterli olduğunu düşünerek özel sektörde çalışmalarını devam ettirdi. Ses Tiyatrosu’nda sahnelenen Aşk Köprüsü oyunuyla Muhsin Ertuğrul tarafından keşfedildikten sonra, Küçük Sahne’de profesyonel tiyatro kariyerine devam etti. Profesyonel tiyatro kariyerine devam eden Özkul, filmlerde de oynamaya başladı. Bugün keyifle izlediğimiz Hababam Sınıfı filminde Kel Mahmut, Neşeli Günler filminde Turşucu Yaşar, Bizim Aile filminde Yaşar Usta rolleri ile film sektöründe adını duyurmuştur. Münir Özkul, Türk Tiyatrosunun simgesi olan Kavuk’u 1968 yılında Dümbüllü’den almıştır. Münir Özkul 5 Ocak 2018 yılında İstanbul’da yaşamını yitirmiştir. Tiyatro ve film sektöründe önemli başarılara imza atan Özkul’ün aldığı ödül, oynadığı film ve dizilerden bazıları şu şekildedir;

Oynadığı Oyunlar

• Aşk Köprüsü
• Soyut Padişah
• Kanlı Nigar
• Fareler ve İnsanlar
• Keşanlı Ali Destanı

Oynadığı Filmler

• Bizim Ali
• Neşeli Günler
• Hababam Sınıfı Serileri
• Oh Olsun
• Aile Şerefi

Almış Olduğu Ödüller

• Altın Kelebek Özel Onur Ödülü
• Altın Portakal Festivali En İyi Erkek Oyuncu
• Dümbüllü Ödülü
• T.C Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
• Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali, Onur Ödülü

Münir Özkul'un en sevilen tiyatro oyununu izleyebilirsiniz. İyi Seyirler!

Nejat Uygur

10 Ağustos 1927’de Kilis’te dünyaya gelmiştir. Pilot olmak isteyen Nejat Uygur’un tiyatro yönünü keşfeden kişi Türk Tiyatrosu geleneğinin önemli isimlerinden İsmail Dümbüllü’dür. Güzel Sanatlar Akademisinde Heykel bölümünü kazanmasına rağmen eğitimi tamamlamayan Uygur, Sarıyer Halkevinde oyunculuk kariyerine başladı. Nejat Uygur, Kendi tiyatrosunu kurup 13 yıl boyunca Anadolu’nun farklı yerlerinde oyunculuk yapmaya devam etti. Cibali Karakolu ve Minti Minti tiyatro oyun oyunları ile akıllarda kazınan Nejat Uygur, tiyatrocu olan oğulları Behzat ve Sühely Uygur’a ‘’önce insan olacaksın, sonra tiyatrocu olacaksın’’ öğüdünü vererek tiyatronun önemi vurgulamıştır. Sayısız başarılara imza atan Nejat Uygur’un aldığı ödül ve oynadığı oyun, filmlerden bazıları ise şu şekildedir;

Oynadığı Oyunlar

• Cibali Karakolu
• Minti Minti
• Hastane mi? Kestane mi?
• Zamsalak
• Kaynanatör

Oynadığı Filmler 

• 2007, Beyaz Melek
• 2004,  Vizontele Tuuba
• 1974, Cafer'in Nargilesi
• 1971, Cafer Bey İyi, Fakir ve Kibar
• 1970, Cafer Bey

Almış Olduğu Ödüller

• Altın Kelebek TV Yıldızları Yarışması, Tiyatroya Destek Yılı Özel Ödülü
• Kemal Sunal Kültür Sanat Ödülü, En İyi Tiyatrocu
• 22. Avni Dilligil Tiyatro Ödülleri, Belkıs Dilligil Onur Ödülü

Nejat Uygur'un en sevilen tiyatro oyunu "Cibali Karakolunu" izleyebilirsiniz. İyi Seyirler!

Zeki Alasya ve Metin Akpınar

Türk tiyatrosu ve film sanatı açısında bir araya gelmiş en iyi ikiliden birisi olarak gösterilen Zeki Alasya ve Metin Akpınar’dır. Zeki Alasya 2018 yılında vefat edince Metin Akpınar ‘’ diğer yarımı kaybettim’’ diyerek dostluklarını vurgulamıştır. Zeki Alasya, 18 Nisan 1943 yılında İstanbul Eminönü’nde dünyaya gelmiştir.  Robert Kolejinden mezun olan Alasya, Milli Türk Talebe Birliği’nde tiyatro kariyerine başlamıştır.  Metin Akpınar ise 2 Kasım 1941 yılında İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Yeşil Sahne’de tiyatro kariyerine başlamıştır. Zeki Alasya Haldun Taner, Metin Akpınar ve Ahmet Gülhan ile birlikte Türkiye’nin ilk kabare tiyatrosu olan Devekuşu Kabare Tiyatrosu’nu kurdular. Tiyatro oyunculuğunun yanı sıra Zeki ve Metin ikilisi olarak ilk Mirasyediler filminde yer almaya başladılar. Birlikte büyük işler çıkaran Zeki ve Metin karakterleri bugün bile başarıyla izlenmeye devam ediliyor. Zeki ve Metin ikilisinin yer aldığı tiyatro ve filmlerden bazıları şunlardır;

Oynadıkları Filmler

• Salak Milyoner
• Köyden İndim Şehire
• Mavi Boncuk
• Güler Misin Ağlar Mısın?
• Nasip ile Hasip

Oynadıkları Oyunlar

• Reklamlar
• Deliler
• Aşk Olsun
• Yasaklar

Almış Oldukları Ödüller

• İsmail Dümbüllü- Yaşam Boyu Onur Ödülü
• Antalya Altın Portakal Film Fedtivali- Onur Ödülü
• İstanbul Film Festivali- Onur Ödülü
• Kültür Turizm Bakanlığı- Devlet Sanatçısı

Zeki Alasya ve Metin Akpına'ın en sevilen tiyatro oyunu "Deliler"i izleyebilirsiniz. İyi Seyirler!