Aslında her kadının hayatının en az 1 kere başına gelmiştir gebelik dışı memeden süt gelmesi, daha doğrusu akıntı. İşte sponten gelişen ve birden bire ortaya çıkan bu olaya galaktore denmektedir. bu konu elbette kadınları endişelendiren bir sorun olduğu için dogaladoğru.com olarak Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Bülent Sarıtaş'ın uzman görüşlerinden yardım aldık. Galaktore bir hastalık değildir, fakat altta yatan başka hastalıkların habercisi olabilir. Hamilelik dışı dönemlerde memeden süt gelmesi fizyolojik, farmakolojik nedenlerden ya da hipofiz adenomlarından kaynaklanır. Biz her ne kadar çoğunlukla kadınlarda görüldüğünü sansak da erkeklerde de memeden süt gelme sorununa rastlanılmaktadır. Kadınlarda adet sorunu bulunuyorsa ve memeden süt geliyorsa başka bir hastalığın habercisi olarak görülmektedir.Herhangi bir kadın memesinden hamilelik dönemi haricinde süt gelme durumu bulunuyorsa, hipofizde anormalliği düşünmelidir. Özellikle bu dönemde adet görememek de kadınlar için bir sorun teşkil ediyor. Normalde düşük olması gereken prolaktin hormonu bu aşamalarda yükselebiliyor ve adetin olmasını engelliyor.
Bunun haricinde galaktore genellikle kullanılan ilaçların yan etkisi olarak ortaya çıkar. Ancak psikolojik etkenler, fizyolojik sorunlar ya da beyindeki hipofiz bezinden kaynaklanan problemler nedeniyle de galaktore oluşabilir. Galaktorenin en sık görülen nedenleri şöyledir:
- Beyin tümörleri: Beyin tümörleri, bazı durumlarda vücuttaki salgıların bozulmasına neden olarak, göğüsten süt gelmesine sebebiyet verebilir.
- Tiroid: Tiroid hormonu bozukluğu olan kişilerde görülen yan etkilerden biri de galaktoredir. Ancak galaktore genellikle tiroid hastalarının kullandığı hormon ilaçlarına bağlı olarak gelişir.
- Böbrek hastalığı: Bazı böbrek hastalıkları, böbreküstü bezlerinin çalışmasını engelleyerek ya da aşırı çalışmasına neden olarak vücutta galaktore gelişmesine yol açabilir.
- Hipofiz bezinde sarkoidoz: Hipofiz bezi bozuklukları galaktorenin sık görülen nedenlerinden biridir. Vücut salgılarını kontrol eden hipofiz bezi tümör ya da ilaç etkileşimlerine bağlı olarak süt bezlerini uyararak süt bezlerinin aşırı çalışmasına neden olabilir.
- Polikistik over: Polikistik over sendromu hormonal düzensizlik oluşturarak aşırı östrojen ve prolaktin salgılanmasına dolayısıyla da göğüslerden süt gelmesine sebep olabilir.
- İlaçların yan etkisi: Depresyon tedavisinde kullanılan ilaçlar, doğum kontrol hapları ya da bazı tansiyon ilaçları prolaktin seviyesini yükselterek galaktoreye neden olabilir.
- Çevresel faktörler: Galaktore fizyolojik ve patalojik etkilere ek olarak, çevresel faktörler nedeniyle de ortaya çıkabilir. Stres, protein odaklı beslenme, meme başının çok sık uyarılması gibi durumlarda ani ya da uzun süreli hormonal değişiklikler ortaya çıkarak galaktore gelişebilir.
Galaktore Belirtileri Nelerdir?
Galaktore belirtileri kadınlarda ve erkeklerde farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Bülent Tıraş'ın verdiği bilgilere göre galaktorenin yaygın görülen belirtileri şöyledir:
- Devamlı veya aralıklı sütlü meme akıntıları
- Birden fazla süt kanalını içeren meme ucu akıntıları
- Rastgele sızan veya elle çıkartılan meme ucu akıntıları
- Bir veya iki memede etkilenme
- Düzensiz veya olmayan adet döngüleri
- Baş ağrıları ve görüş problemleri
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Bülent Tıraş'a göre galaktore tedavisinden önce tanı aşamasında gerekli tetkiklerin doğru yapılması oldukça önemli. Bu yüzden altta yatan sebeplerini de göz ardı etmemeniz gerekmektedir. Galaktorenin muhtemelen sebepleri ise hemen aşağıdaki gibidir:
- İlaçlar, örneğin bazı yatıştırıcılar, antidepresanlar, antisaykotikler ve tansiyon ilaçları
- Opioid kullanımı
- Dereotu, anason veya çemenotu çekirdekleri gibi bitkisel takviyeler
- Doğum kontrol hapları
- Kansersiz hipofiz tümörü veya hipofiz bezi bozuklukları
- Hipotiroid
- Kronik böbrek hastalıkları
- Aşırı meme uyarımı, cinsel ilişkiden, kişinin memelerini sıklıkla incelemesinden veya kıyafetlerin sürtünmesinden kaynaklanabilir
- Göğüz ameliyatları, yanıklar ve diğer göğüs yaralanmalarından dolayı göğüs duvarındaki sinir hasarları
- Omurilik ameliyatları, yaralanmaları veya tümörleri
- Stres
Erkeklerde Galaktore Sebepleri
- Erkeklerde galaktore, testosteron eksikliğinden kaynaklanabilir ancak genelde meme büyümesi veya hassasiyeti ile ortaya çıkar.
- İktidarsızlık ve cinsel istekte azalma da testosteron eksikliği ile bağlantılıdır.
Galaktore Teşhis Ve Tedavisi
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Bülent Tıraş'a göre galaktore tedavisinden önce tanı aşamasında gerekli tetkiklerin doğru yapılması oldukça önemli. Galaktore tanısı, prolaktin seviyesinin ölçülmesi, ve bazı testlerin yapılması gerekmektedir. Kesin teşhis için gerekli kan testleriyle beraber, kişinin kullandığı ilaçların kontrol edilmesi ve süt bezlerinin kontrol edilmesi sonrasında konulur. Ayrıca bilgisayarlı tomografi ve MR filmi de galaktore tanısı için kullanılan laboratuvar tetkikleridir. Altta yatan sebepler ve onların tedavi yöntemleri şöyle:
- İlaç kullanımı: İlacı bırakmak, dozu değiştirmek veya başka ilaca geçmek. İlaç değişimlerini ancak doktorunuz onay verirse yapın.
- Hipotiroid: Yetersiz tiroid bezi hormonu üretimine karşı ilaç almak, tiroid replasman tedavisi.
- Hipofiz tümörü: Tümörü küçültecek ilaç kullanımı veya cerrahi olarak alınması.
- Bilinmeyen sebepler: Prolaktin düzeyini düşürecek ilaçlar denenebilirler. Bu ilaçların yan etkileri arasında genelde bulantı, sersemlik ve baş ağrıları bulunuyor.
