Modern Şüpheciliğin babası Michel De Montaigne, Fransız Rönesansının etkili ve kilit isimlerinden biriydi. Tüm zamanların en iyisi olarak kabul edilen denemeleriyle tanınır. Montaigne, denemeyi edebiyatta tanınan bir tür olarak kurmakla da ilişkilidir. Yazılarını tanımlamak için 'deneme' kelimesini kullanan ilk kişiydi. Bugün Montaigne'nin ilk blogger olduğu söylenebilir. Zekice yazılmış denemeleri, ciddi entelektüel düşüncelerin ve mizahi anekdotların zahmetsiz karışımından ötürü hayranlık uyandırıyor. Montaigne'nin devasa hacimli denemeleri olan Essais, Rene Descartes, Isaac Asimov ve William Shakespeare gibi diğer birçok ünlü yazarı etkileyen en iyi deneme koleksiyonu olarak kabul ediliyor. Michel De Montaigne'nin kısa denemelerinden oluşan geniş bir koleksiyon olan Essais, 1580'de yayınlandı. Denemeler, Montaigne'in kişiliğinin, ilgi alanlarının ve öğreniminin bir yansımasıdır. İnsanları, özellikle de Montaigne'in kendisini tanımlarlar. Montaigne, zayıf hafızasını öne çıkarmak, gereksiz duygulara müdahale etmeden meseleleri çözmek, ölüme hazırlanmak için dünyevi taahhütlerden kurtulmaya çalışmak ya da dini çatışmalara olan nefretini açığa vurmak olsun, düşüncelerini yazılarıyla özgürce ifade etti. 

Montaigne Hayatı

Michel De Montaigne, 28 Şubat 1533'te Fransa'nın Chteau de Montaigne kentinde, zengin bir küçük soylu ailede dünyaya geldi. Montaigne'in babası, oğlunun izlemesi için çok düzenli bir eğitim planı hazırladı. Ona mükemmel bir klasik eğitim verildi. Eğitmenleri ve hizmetçilerine, sadece dili öğrenmesi için genç çocukla Latince konuşmaları talimatı verildi. Montaigne, prestijli Collège de Guyenne yatılı okulunda okumak için gönderildi ve Toulouse'da hukuk okumaya devam etti ve ardından hukuk kariyerine başladı. Montaigne, Périgueux Mahkemesi des Aides danışmanı olarak görev yaptı ve daha sonra 1557'de Bordeaux'daki Parlamentonun danışmanı olarak atandı. 1561'den 1563'e kadar Montaigne, Charles IX'un mahkemesinde saraylıydı. Bordeaux Parlamentosu'ndaki yıllarında Montaigne, yakın ve kalıcı bir dostluk kurduğu Étienne de la Boétie ile tanıştı. Boétie'nin ölümü, Montaigne'in hayatında acılı bir boşluk bıraktı. Montaigne'nin arkadaşını kaybetmesiyle baş edebilmek için yazmaya başladığı söylenir. Montaigne, iradesine karşı ve ailesinin baskısı altında olmasına rağmen, Françoise de la Cassaigne ile evlendi. Altı çocukları vardı ve bunlardan sadece biri çocukluktan sonra hayatta kaldı. Bir yazardan çok bir devlet adamı olarak tanınan Montaigne, 1571'de kamu hayatından istifa etti. Zamanının çoğunu efsanevi denemelerini yazmaya başladığı kütüphanesinde geçirerek kendini izole etti. Michel De Montaigne, 13 Eylül 1592'de 59 yaşında öldü. Bordeaux Üniversitesi'nin beşeri bilimler şubesinin adı, Université Michel de Montaigne Bordeaux 3'tür.

Rönesans’ın Çocuğu Montaigne

Montaigne, Rönesans'ın bir çocuğuydu ve Montaigne'in zamanında popüler olan antik filozoflar, akıl gücümüzün bize diğer yaratıklardan mahrum bırakılan bir mutluluk ve büyüklük verebileceğine inanmışlardı. Cicero gibi filozoflar, akıl tutkularımızı kontrol etmemize ve bedenlerimizin vahşi taleplerini yumuşatmamıza izin verdi. Akıl, bize dünya ve kendimiz üzerinde hakimiyet sunan sofistike, neredeyse ilahi bir araçtı. Ama insan aklının bu nitelenmesi Montaigne'i öfkelendirdi. Akademisyenler ve filozoflarla takıldıktan sonra, "Pratikte, köylerindeki binlerce küçük kadın [Cicero]'dan daha yumuşak, daha adil ve daha sabit hayatlar yaşadılar" diye yazdı. Demek istediği, insanların hiçbir şekilde akıl yürütemeyecekleri değildi, sadece beyinleri konusunda fazlasıyla kibirli olma eğilimindeydiler. “Hayatımız kısmen delilik, kısmen bilgelikten oluşur” diye yazdı. “Bu konuda sadece saygıyla ve kural olarak yazan kişi, yarısından fazlasını geride bırakır.” Deliliğimizin belki de en bariz örneği insan bedeniyle yaşama mücadelesidir. Vücudumuz kokar, ağrır, sarkar, nabız atar, çarpar ve yaşlanır. Montaigne, dünyanın iktidarsızlık hakkında uzun uzun konuşan ilk ve muhtemelen tek filozofuydu ve bu ona zihinlerimizin ne kadar çılgın ve kırılgan olduğunun en iyi örneği gibi göründü.

Montaigne'in Şüpheciliği

Montaigne, filozoflar arasında belki de en çok şüpheciliğiyle tanınır. Onun şüpheciliğinin tam olarak ne anlama geldiği önemli ölçüde bilimsel tartışmanın konusu olmuştur. Kuşkuculuğu için kuşkusuz eskiler üzerine yaptığı çalışmalardan ilham aldığı gerçeği göz önüne alındığında, bilginlerin onu eski şüpheci geleneklerden birine yerleştirme eğilimi olmuştur. Bazıları onu modern bir Pyrrhonist olarak yorumlarken, diğerleri Akademisyenlerin etkisi olarak gördüklerini vurguladılar. Yine başka bilim adamları, onun düşüncesinde açıkça şüpheci anlar olsa da, Montaigne'i bir şüpheci olarak nitelendirmenin, Montaigne'in felsefi yöneliminin doğasını yakalamakta başarısız olduğunu ileri sürmüşlerdir. Bu okumaların her biri Montaigne'in düşüncesinin bir yönünü yakalar ve her birinin erdemlerinin değerlendirilmesi, sırayla bize, Montaigne'in “şüpheci” olarak tanımlama eğiliminde olduğumuz çeşitli felsefi konumlarla ilişkisi hakkında oldukça kapsamlı bir görüş sağlar. Pyrrhon şüphecileri, Sextus Empiricus'un Outlines of Pyrrhonism'ine göre, karşıt inançlar arasında denklik dedikleri şeyi meydana getirmek için şüpheci argümanlar kullanırlar. Belirli bir inanca karşı ve lehte olan ve birbirini dışlayan iki argümanı kabul ettiklerinde, yargılamayı askıya almaktan başka seçenekleri kalmaz. Bu yargının askıya alınmasını, onların felsefi araştırmalarının amacı olan sükûnet ya da iç huzuru takip ettiğini söylüyorlar.

Bazı durumlarda, Montaigne dörtlü gözlemlere kendisinin de uyduğu görülmektedir. Örneğin, "Raymond Sebond için Özür"ün bir noktasında, Katolik Kilisesi'ne bağlılığının, Katolik olarak yetiştirilmiş olması ve Katolikliğin ülkesinin geleneksel dini olmasından kaynaklandığını öne sürüyor gibi görünüyor. Başka bir deyişle, davranışının, Sextus'un dörtlü riayetlerine bağlılığının bir sonucu olduğu görülmektedir. Bu, bazı akademisyenlerin, özellikle de Richard Popkin'in, onu, geleneksel inançlarımızı ve uygulamalarımızı terk etmek için hiçbir nedenimiz olmadığı için onlara sadık kalmamız gerektiğini savunan şüpheci bir fideist olarak yorumlamalarına yol açtı. Aslında, Katolikler bu argümanı on altıncı ve on yedinci yüzyılların Karşı Reform hareketinde kullanacaklardı. (Yine de, Denemeler ayrıca 17. yüzyılın sonlarında Katolik Kilisesi'nin Yasaklı Kitaplar Dizini'ne yerleştirilecek ve burada yaklaşık iki yüz yıl kalacaktır.)

O halde pek çok bilim adamı, haklı olarak Montaigne'den şu ya da bu anlamda modern bir şüpheci olarak bahsederken, onun düşüncesinin onu şüpheci gelenekten ayıran yönlerini vurgulayan başkaları da vardır. Bu tür akademisyenler, temelde şüpheci bir filozof olarak Montaigne'in birçok yorumunun, Montaigne'in en şüpheci makalesi olan “Raymond Sebond için Özür”e odaklanma eğiliminde olduğuna işaret ediyor. Denemeler'e bir bütün olarak daha geniş bir açıdan baktığımızda, Montaigne'in şüpheci mecazlar kullanmasının oldukça sınırlı olduğunu ve Montaigne için, onun Denemeler'deki açık hedeflerinden biri olan yargısını güçlendirdiğini görürüz.- inançlarını nasıl ortadan kaldıracağını öğrenmek anlamına gelmez. Onun yargısı üzerinde çalışmak, genellikle birbirine karşı görüşler belirlemeyi içerirken, aynı zamanda bu görüşlerin doğruluğuna ilişkin bir yargıyla da sonuçlanır. Örneğin Ann Hartle, Montaigne'in düşüncesinin en iyi diyalektik olarak anlaşıldığını öne sürmüştür. Benzer bir şekilde, Hugo Friedrich, Montaigne'nin şüpheciliğinin temelde yıkıcı olmadığına işaret etmiştir. Friedrich'e göre, Montaigne, insan görüşlerinin ve pratiklerinin çeşitliliğini kataloglarken inançlarımızı ortadan kaldırmak değil, gerçekliğin bütünlüğünü sergilemek istiyor.

O halde, Montaigne'i bir şüpheci olarak yorumlamak, epeyce vasıf gerektirir. Belli konularda yargıyı askıya alsa ve geleneksel düşünce ve davranış biçimlerini baltalamak için fikirleri ve gelenekleri birbirine düşürse de, şüpheciliği kesinlikle sistematik değildir. Yargıyı evrensel olarak askıya almaya çalışmaz ve haklı çıkaramayacağını bildiği metafizik inançları sürdürmekten çekinmez. Bu nedenle, şüpheciliğinin ruhu, “Yargıyı askıya alıyorum” veya “Hiçbir şey bilinemez” gibi ilkelerle değil, onun sloganı olan “Ne biliyorum?” sorusuyla karakterize edilir. Üstelik, Montaigne'in gösterdiği gibi, sürekli olarak kendini deneme, kişinin yargılarından daha çekingen olmasına yol açar. Montaigne'in sözleri hemen hemen her zaman yanılabilirliklerinin kabul edilmesiyle başlar. Ancak bu, kişiyi modern şüphecilik biçimlerinin karakteristik epistemolojik kaygısına veya umutsuzluğuna götürmez. Cehaletinden umutsuzluğa kapılıp ne pahasına olursa olsun ondan kaçmaya çalışmak yerine, onu merak ediyor ve onu kendi oto portresinin önemli bir parçası olarak görüyor. Denemeler ayrıca, bilgisizliğinin açık görüşlü bir şekilde tanınmasını, insanlık durumuna özgü olduğu varsayımına karşı bir zaferi temsil ettiği ölçüde bir başarı olarak görüyor.