İyot Eksikliğini Sağlıklı Besinlerle Giderin

İyot bakımından zengin topraklarda yetişen meyve sebzelerde ve yine iyot bakımından zengin denizlerden çıkan deniz ürünlerinde iyot miktarı daha yüksektir. Yani aslında iyot içeren yiyecekler diye kesin bir gruplandırma yapmak mümkün değildir çünkü bu toprağın ya da denizin iyot miktarına göre değişir. Bizler genellikle her ne kadar tuz da bulunuyor diye bilsek de,  iyot süt ve süt ürünlerinde de bulunur. İyot eksikliğinin yol açtığı hastalıkların en yaygınlarından biri basit guatrdır. Özellikle dağlık bölgelerde ve denizden uzak bölgelerde görülür. Deniz kıyılarında çok ender rastlanır. Eksikliği orta derecedeyse tiroid bezi normal miktarlarda hormon bireşimlemek için daha fazla çalışır; böyle durumlarda guatr oluşmasına karşın bireyin sağlığı bozulmamış olabilir. Öte yandan uzun süren ağır eksiklik durumlarında tiroit hormonlarının yetmezliği ortaya çıkar. Cilt kurur, saçlar dökülür, yüzde şişkinlik, kaslarda gevşeklik ve güçsüzlük, kilo artışı, güçte azalma ve zihinsel tembellik gibi belirtileri olan miksödem görülür. Bu arada sizlere çok önemli bir bilgiyi de burada vermek istiyorum; İyotun uçucu bir madde olduğu unutulmamalısınız. İyotlu tuzlar ışığı maruz bırakılmadan ve kapağı kapalı kaplarda saklanmalı, yemeklere tuzu en son eklemelisiniz ve pişirdiğiniz yemekleri çok beklemeden tüketmeniz gerekmektedir. Bunun yanı sıra günlük olarak yetişkin bir kişinin iyot ihtiyacı ortalama 150 mg. Bu da yaklaşık 1-2 çay kaşığı iyotlu tuz olarak düşünülebilir. Elbette iyot, iyotlu tuz dışında kaynaklardan da alınabildiği için oranlar tüm öğünler düşünülerek ayarlanmalıdır. Hamilelerde ise oran, iyot bebeğin büyümesinde direkt etkili olduğu için 2 katına çıkar. Çocuklarda da ortalama 13 yaşına kadar günde 100 mg iyot alımı gerektiği söylenmektedir. İyot vücut metabolizmasını yani tüm işleyişinin sağlıklı olmasını sağlayan tiroid hormonlarının bir bileşenidir. Ayrıca hamilelerde bebeğin gelişiminde de önemli bir rolü vardır. Şimdi gelelim iyot içeren besinlere yalnız bu bilgileri vermeden önce şunu söylemek istiyorum; İyot içeren gıdalar listesini kesin olarak yapmak çok mümkün değildir. Çünkü iyot coğrafi olarak bölgenin özelliklerine göre bazı tarım alanlarında daha çok olduğu için orada yetişen sebze ve meyvelerde iyot bakımından zengin olur. Denizlerin de bazı bölgeleri daha çok iyotluyken bazı bölgelerinde yoğunluk daha azdır. Bu yüzden de deniz mahsullerinde de iyot oranı değişir. Ama elbette genel bir liste yapılabilir.  Şimdi ilk başta iyodun faydalarına, daha sonra iyotlu tuza ek olarak en yüksek iyot içeren besinler hangileri, gelin o zaman hep beraber nelermiş öğrenelim.

İyot Faydaları Nelerdir?

• Besinlerden enerji elde edilmesini kolaylaştırır ve metabolizma hızını düzenler. Böylece kilo problemi yaşama olasılığı düşer.
• Tiroid bezinin çalışmasını destekleyerek vücut fonksiyonlarının düzenli ilerlemesine ve hormon seviyelerinin normal düzeyde olabilmesine katkı sağlar.
• Hamilelerde bebeğin sinir sisteminin sağlıkla gelişmesine katkısı büyüktür.
• Bağışıklık sistemini güçlendirir ve bizi hastalıklara karşı dirençli hale getirir.
• Uyku kalitesini artırır. Depresif ruh halini pozitife döndürmeye destek olur, enerjiyi yükseltir.
• Fibrokistik yani meme kistleri tedavisinde destekleyici olarak kullanılmaktadır.
• Zihinsel aktiviteleri hızlandırır, berrak ve net düşünmeyi kolaylaştırır.
• Radyasyondan korur.
• Tırnakların, saçların ve cildin sağlıklı ve parlak olmasını destekler.

Deniz Ürünleri

• Özellikle ton balığı, morina balığı ve mezgit balığı gibi okyanus balıklarında iyot miktarı yüksektir.
• Büyük bir mezgit balığı neredeyse günlük iyot ihtiyacınızın hepsini karşılayabilmektedir.
• Balıklar dışında diğer deniz ürünlerinde ve deniz yosunlarında da iyot bulunur. Eğer et tüketmekten yana değilseniz deniz börülcesini de deneyebilirsiniz.

Süt ve Süt Ürünleri

• Süt ve yoğurt, peynir gibi süt ürünlerinde de iyot bulunur.
• Günlük iyot ihtiyacı için ortalama 2 kase yoğurdun, 2-3 bardak sütün yeterli olabileceği söylenmektedir.

Hayvansal Besinler

• İyotlu besinler tüketen hayvanlarda da iyot miktarı doğal olarak yüksek olur ve bu hayvanların etini yediğimizde de iyot ihtiyacımızı karşılayabiliriz.
• Hayvansal başka bir besin olan yumurta da iyot içermektedir. 1 yumurta günlük ihtiyacın yaklaşık %20’sini karşılayabilmektedir.

Meyve ve Sebzeler

• Sebzeler meyvelere göre içerisinde daha çok iyot tutabilmektedir. Meyve kategorisinin başında çilek ve muz gösterilmektedir.
• Sebzeler arasında ıspanak, pazı, kabak, soya fasulyesi, şalgam, kuru fasulye, patates ve sarımsağın iyot oranının yüksek olduğu bilinmektedir.