Bilim insanlarının yaptığı araştırmalara göre karbon ayak izimizi şunlar oluşturuyor;
%15 – Doğalgaz, Petro, kömür ve diğer yakıtlar
%14 – Eğlence, gezme, tatil
%12 – Elektrik tüketimi
%12 – Kamusal alandaki faaliyetler
%10 – Bireysel araç kullanımı
%9 – Temel ev eşyaları
%7 – Araç imalatındaki pay
%6 – Tatil ulaşımı
%5 – Yiyecek ve içecek tüketimi
%4 – Giyecek tüketimi
%3 – Toplu taşıma kullanımı
%3 – Finansal hareketler
Birçok açıdan geç kalınmış olsa da hem günümüz dünyası hem de geleceğimizi değiştirmek için hepimizin uygulayabileceği bazı yöntemler mevcut. Bireysel karbon ayak izini düşürmek ve doğal kaynaklara saygılı yaşayabilmek mümkün. Karbon ayak izini azaltarak hem kendinize hem de gelecek nesillere karşı sorumluluğunuzu yerine getirmeniz sandığınız kadar zor değil. Biraz yaşam şeklinizi ve bakış açınızı değiştirmeniz dünyaya ciddi katkı sağlayacaktır.
Karbon Ayak İziniz İçin Neler Yapabilirsiniz?
Yürüyün: Araba kullanmak yerine hem kişisel sağlığınız hem de doğaya verilen zararı azaltmak adına mümkün olduğunca yürümek gerekir.
Bisiklet Kullanın: Bir başka araba kullanım alternatifi olarak bisiklet sürmek, yakıt tüketimine bağlı karbon salınımını ciddi oranda azaltacaktır.
Toplu Taşımayı Tercih Edin: Gideceğiniz yere ulaşmak için eğer yürümek ve bisiklet kullanımı gibi seçenekler mümkün değilse, bireysel araç kullanımından önce toplu taşımayı tercih etmelisiniz. Otobüs veya metro, banliyö treni gibi raylı sistemleri bireysel araçlara tercih etmeniz de kişi başına düşen karbon ayak izi miktarını büyük oranda düşürecektir.
Bireysel Araçlarda Birden Fazla Kişiyle Seyahat Edin: Eğer toplu taşıma yerine bireysel araçları kullanmanız gerekiyorsa, sadece bir kişi yerine birden fazla kişinin seyahat etmesi minimum oranda enerji tüketimini destekleyecek böylece toplam karbon ayak izi de azalacaktır.
Uçak Yolculuklarını Azaltın: Karbon salınımına doğrudan neden olan fosil yakıt tüketiminin günlük yaşamda en çok ortaya çıktığı alanlardan biri ulaşımdır. Ulaşım alışkanlıklarınızı yenileyerek doğaya şaşırtıcı derecede katkı sağlayabilirsiniz. Uçak yolculukları, katedilecek mesafe ve harcanacak yakıta da bağlı olmak üzere, karbon ayak izini en çok artıran ulaşım aracı olma özelliğini taşır. Seyahatlerinizde uçak kullanmamaya özen gösterin.
Hibrit Araç Kullanın: Hem benzinli hem de elektrik motoru arasındaki iletişimi otomatik olarak kontrol edebilen hibrit araçlar, sürdürülebilir gelecek için belki de bir geçiş aşaması. Günümüzde yüksek fiyatlı olmaları nedeniyle henüz az sayıda kullanıcıya hitap edebilse de fosil yakıtlarla çalışan araçlara karşı iyi bir alternatif olmuş durumda. İleride sayılarının artacağı sinyallerini veren hibrit araçlar, karbon ayak izini azaltmanız için oldukça iyi bir seçenek olabilir.
Enerji Kullanımınızı Dengeleyin: Karbon emisyonları doğrudan karbon salınımları ve enerji dolaylı karbon salınımları olarak sınıflandırılır. Enerji dolaylı karbon salınımları kullanılan elektrik, ısıtma, soğutma gibi aktiviteler için yakılan yakıtlardan yayılan sera gazları sonucu oluşur. Enerji kullanımını verimli ve dengeli hale getirerek karbon ayak izinizi düşürmeniz mümkün.
Ev İçerisinde Enerji Verimliliğine Dikkat Edin: Ev içerisinde o sırada kullanılmayan cihazların kapatılması, gerekli olmadığı müddetçe elektriğin kullanılmaması, elektrikli su ısıtıcılarının kullanılmayan zamanlarda kapalı tutulması gibi oldukça basit yollarla karbon ayak izinizi düşürebilirsiniz. Aynı zamanda tasarruflu ampulleri tercih ederek ve yeteri kadar dolmadığı sürece çamaşır ve bulaşık makinelerini kullanmayarak elektrik ve su tasarrufu yapabilirsiniz.
Yeterli Sayıda Elektronik Ürün Kullanın: Günümüzde her bir kişinin ortalama bir akıllı telefonu ve bilgisayarı bulunuyor. Bunun dışında aynı hane içerisinde buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, elektrik süpürgesi, en az bir televizyon, çeşitli kurutucular, ısıtıcılar, şekillendiriciler, mutfak robotları gibi onlarca farklı elektronik ürün de vardır. Hali hazırda birçok farklı ihtiyaç için kullandığınız elektronik ürünleri, temel gereksinimlerinizi karşılayacakları kadar satın almak ve kullanmak, karbon ayak izinizi düşürmek için izleyebileceğiniz etkili yollardan bir başkası.
Yeşil Enerji Kullanın: Fosil yakıtlara bağlılığı azaltan en iyi yöntemlerden biri yeşil enerji kullanımıdır. Güneş ışığı, rüzgar, yağmur, gelgitler, bitkiler, jeotermal enerji gibi doğal kaynakların kullanımıyla elde edilen yeşil enerji, aynı zamanda yenilenebilir enerji kaynaklarıdır. Evinize güneş enerjisi panelleri kurarak veya güneş enerjisi sistemini kullanan konutlara yönelerek karbon ayak izinizi azaltmada büyük bir adım atabilirsiniz.
Beslenme Alışkanlıklarınızı İyileştirin: Tüketilen her besinin üretim aşamasında doğaya belli miktarlarda karbondioksit salınır. Bu nedenle de üretiminde daha az karbon salınımına neden olan besinleri tercih ederek doğaya katkıda bulunabiliriz. Oxford Üniversitesi’nin yaptığı bir çalışmaya göre tüketilen et %50; rafine yağ, şeker ve alkol gibi ürünler ise %20 oranında düşürülürse, tarım arazileri verimliliği %43 oranında iyileştirilecektir.
Daha Az Et Tüketin: Sığır ve kümes hayvanları üretim süresi boyunca kullanılan doğal kaynaklar ve enerji tüketimi ciddi şekilde karbon salınımına neden olur. Yapılan bazı çalışmalara göre dana eti ve sığır eti, yani kırmızı et, bu salınım nedenlerinin başında geliyor. Teneke ton balığı ve çiftlik somonu ise kırmızı eti takip ediyor. Siz de et tüketimini azaltarak ve sebzeye yönelerek karbon ayak izinizi düşürebilirsiniz.
Yerli Gıda Tercih Edin: Gıdaların uzun mesafeler katederek son tüketiciye ulaşma sürecinde kullanılan enerji ve tüketilen yakıt karbon ayak izini artırır. Bu nedenle yerel gıdaları tercih edebilirsiniz. Markete gittiğiniz zaman satın aldığınız yiyeceklerin hangi ülkeden geldiğine bakın. Dünyanın öteki ucundan gelen bir peyniri satın alırken iki kez düşünün. Daha az yol kat etmiş yerel bir peynir bulun.
Organik Gıda Tercih Edin: Yerli gıda gibi organik gıda da üretim ve ulaştırma sürecinde enerji kazanımı sağlar. Bu da karbon ayak izini doğrudan düşürmede izleyebileceğiniz adımlardan biridir.
İhtiyacınız Kadar Gıda Tüketin: Gıda atıklarının taşınması ve çürümesi sera gazı emisyonlarını artırır. Sadece ihtiyacınız kadar gıda tüketerek bile bu durumun azalmasını sağlayabilirsiniz.
Geri Dönüşüme Dikkat Edin: Geri dönüşüm bilinci kazanmak belki de uygulayabileceğiniz en basit ve etkili yollardan biridir. Kağıt, cam, ambalaj, şişe vb. atıklarınızı ayırarak doğaya sürdürülebilir enerji ve verimlilik adına büyük katkı sağlayabilirsiniz. Eğer geri dönüşüm kutularına erişiminiz yoksa kağıt
Organik Atıklarınızı Toprağa Verin: Geri dönüşüm atıklarını ayırmak gibi, doğaya geri dönebilecek ve zarar vermeden çözünebilecek kimi organik atıkları toprağa geri kazandırmak, karbon ayak izinizi düşürecek adımlardan biridir.
Eşyalarımızı Yeniden Kullanın: Eşyalarınızı mümkün olduğunca uzun süre kullanarak ve gerekli olanları satın alarak tüketim alışkanlıklarınızı iyileştirebilirsiniz.
Yeşil Alanları Koruyun ve Artırın: Çevreye geri kazandırmanın en iyi yollarından biri yeşil alanları korumak ve artırmaktır. Yeşil bitkiler sağladıkları başka binlerce faydanın dışında, CO2’yi emer ve insanlar ve hayvanlar tarafından kullanılan oksijeni serbest bırakır. Genç bir ağacın her sene ortalama 13 kilo karbondioksit emdiği belirlenmiştir.
Çevre Temizliğine Dikkat Edin: Sokakları, caddeleri, şehri, sahili, denizi, kısacası değdiğiniz her yeri eviniz gibi temiz kullanarak bu ortak yaşam alanlarını çok daha sağlıklı ve doğaya zarar vermeyecek alanlar haline getirebilirsiniz.
Bilinçlenin: Bir problemi çözmenin ilk adımı onu anlamak ve kabul etmektir. Bu nedenle karbon ayak izi nedir, nasıl azaltılır konularında kendinizi geliştirmelisiniz.
Ortaklaşa Çalışmalar Yapın: Bireysel bilinçlenme ve uygulamaların büyümesi, doğanın yeniden kazanılması ve sürdürülebilir bir gelecek için başlıca gerekliliklerden biridir. Ortaklaşa çalışmalar yürüterek, bilgiyi yayarak ve bunu daha büyük adımlar atabilecek kurumlara ulaştırarak karbon ayak izinizi azaltabilirsiniz.
İş Yerinde de Dikkat: Masanızda ayrıldığınızda bilgisayarınızın ve monitörünüzün kapalı olduğundan emin olun. Ofisten çıkarken ışıkları mutlaka kapatın. Gereksiz çıktılar almayın. Mümkünse sayfanın her iki tarafına baskı alın.
Kaynaklar: www.semtrio.com www.karbonayakizi.com
