Deyimler zaman içerisinde farklı anlamlarla kullanılmaya başlanmıştır, bazen kullandığımız deyimlerin anlamlarını bilsek de bazılarının içerdiği sözcüklerle kullanırız ki aslında kullandığımız deyimlerin anlamlarını bilmek bu konuda çok önemlidir. Bizler genellikle bir konuyu anlamadığımda "anladıysam arap olayım" deriz, hatta bu deyim hakkında kimisi "Türk milleti arapları aşağıladığı için bu deyimi kullanıyor" ya da Türkleri bu deyimi kullandığımız için ırkçı olarak da yaftalamışlardır ?. İşte bu noktada kullandığımız deyimlerin anlamlarını hikayelerini bilmemiz, günümüzde neden bu şekilde kullandığımız oldukça önemlidir.

Bilelim ki bu tarz yanlış yorumlara sebep vermeyelim değil mi? Biz "Hiçbir şey anlamadım" demek isterken, "Anlamadıysam arap olayım" cümlesini kullanırken bir milleti bir ırkı küçümsediğimiz ya da aşağıladığımız yok. Hatta çoğunuz biliyorum ki bu deyimin hikayesini nereden geldiğini bilmeden ama içinizde de bir art niyet olmadığını biliyorum, e ne de olsa küçüklüğümüzden beri bu deyimler anne - babalarımızdan atalarımızdan miras kaldı ?. Bize düşen de kullandığımız kelimelerin - deyimlerin anlamlarını bilip hak ettikleri gibi kullanmak.

Kültür ve ırktan bağımsız bir şekilde oluşmuş olan "anladıysam arap olayım" deyimin hikayesindeki anlamı öğrendikten deyimi kullanmak sizin için daha da kolaylaşacaktır, hatta eminim çevrenizde bu kelimeyi kullanan birine denk geldiğinizde özetle bu hikayeyi anlatacaksınız, iyi de edersiniz, bu konuda çevrenizi bilinçlendirmek beni oldukça sevindirir?. Şimdi gelelim "anladıysam arap olayım" deyiminin aslında hiç alakası olmayan ilginç hikayesine: Günümüze farklı bir anlam ile gelmiş olan bu deyimin aslında söylenişi "Anladıysa a-rab olayım" şeklindedir. Arap olarak farklı bir kalıp halini almıştır. Aslında kültür olarak aynı etnik kökeni kast etse de a-rab sözcüğü ile o zamanki bedevi bir kavim ifade edilir yani kısacası Arabi ismi, yerleşik olarak yaşamayan bu kavim için kullanılır. Yani günümüzde kullanıldığı şeklinde "Arap" ırkları için kullanılan bir kelime değildir... Neden peki A-rab kelimesi küçümseyici şekilde kullanılıyor? derseniz de.

Bu A- rab olarak söylenen kavim yerleşik hayata geçmediği için anlayışsız, kaba bir tip olarak görülürmüş. Onların anlama kabiliyetlerinin düşük olduğu zamanın halkı tarafından dilden dile dolaşmıştır. Konuşmakta zorluk çeken yöre halkı ise "Anladıysam A-rab olayım" sözü ile bu durumu kast etmişlerdir. Bu nedenle deyim "Bu kavim gibi dediğini anlamadım" şeklinde ilk olarak kullanılmıştır. Yani şehir, kasaba veya köylerde yerleşik hâlde yaşayan medenî topluluklara arap dahi olsa “a’râb” denmez.

Hatta Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, “şehirli bir arab’a ‘yâ a’râbî!’ diye hitap edilecek olursa, hakarete uğradığını düşünür ve bu onu hiddetlendirir” dedikten sonra şunları yazıyor: “Bunun aslını bilmeyenler arap ile a’râb lafızlarının söylenişlerini ayırt edemezler de halt ederler yani karıştırırlar: a’râb diyecek yerde arap derler.” demiştir...   Sizlerin de anladığı gibi “a’râb” bir topluluğun özel ismi değil, bir “tip”in adıdır. Çölde yaşamaları, göçebe olmaları ayıplanma sebebi değildir. Bu hayat tarzının tabii olarak inşa ettiği câhil, kaba, inatçı, katı, görgüsüz ve idrâki kıt bir insan tipidir söyleniş sebebi de bu yüzden. Elbette yine de bu tarz bir aşağılama unsurunun olması ne kadar doğru o da sizlerin kanaatinde olan bir şey, fakat şahsım adına kendi iradeleri dışında bir hayat sürdürmeye mecbur bırakılan herhangi bir canlıya zarar vermediği müddetçe böyle bir aşağılama kelimesinin kullanılmasını doğru bulmuyorum. Ama işte zamanındaki insanlar elbette bizimle aynı düşünce yapısına sahip değillermiş demek ki.

İşte böyle zaman içerisinde farklı yörelerde ve toplumda kullanılarak günümüze Arap sözcüğü ile yerleşmiştir. Artık hikayesini de bildiğinize göre "Anladıysam Arap olayım" deyimini kullanırken bir toplumda ırkçılık veya aşağılama gibi bir anlam çıkmaması için A-rab olarak söylersiniz değil mi? Ola ki çevrenizde de kullanan birileri olduğunda şimdiki söyleniş şekli ile bir anlamı veya rivayetini öğretirseniz hatta bu yazımı da çevrenize yayarsanız oldukça mutlu olurum. Biz Türk milletiyiz, dolayısıyla ırkçı bir toplum değiliz bu da zaten bize yakışmaz. Bizler hiçbir toplumu, ırkı aşağılamayan bir millet olduğumuz için yanlış anlaşılmalara sebebiyet vermemek bizlerin boynumuzun borcu. Çünkü bizler de atalarımızdan bunu gördük, bunu öğrendik? .