Yemeklerimizin vazgeçilmez tadı baharatlar… Bin bir emekle ailemize sevdiklerimize hazırladığımız yiyeceklerin altın dokunuşudur baharatlar. Yemeğimizin tadı tuzu lezzetidir. Her şeyde olduğu gibi baharatta da doğala kaçabiliriz. Balkonumuzda saksıda kendi baharatlarımızı yetiştirerek, her daim taze baharat kullanmamız mümkün. Ektikten sonra kısa sürede sonuç veren, çok bakım gerektirmeyen, işlevselliğinin dışında evlerinizde dekoratif olarak da harika olan taze baharatları balkonunuzda, mutfağınızda ya da gün ışığı alan başka bir odada yetiştirebilirsiniz. Mis gibi aromaları ile evde güzel kokular yayacak olmaları ise cabası! Yemek yaparken herkesin yemeğe lezzet katmak için kullandığı ve her zaman el altında bulundurduğu baharatlar vardır. Bunlar en çok kekik, nane, fesleğen, defne ve biberiyedir. Genelde kurutulmuş olarak kullanılırlar. Ama taptaze dalından kopartılan nanenin salataya verdiği ferahlık, ve saksısında rüzgar estikçe mis gibi kokan fesleğenin yemeklere kattığı Akdeniz havası, kurutulmuşlarında yoktur. Büyük saksılara farklı türde baharatlar bir arada dikebilirsiniz ama her farklı baharatın ayrı saksılarda yetiştirilmesi önerilir. Böylece farklı bakım ve sulama gerektirenlere ayrı özeni gösterebilirsiniz. Toprak ya da plastik saksılar kullanılabilir, evdeki eski çaydanlıkları ve dekoratif kapları da saksı olarak kullanabilirsiniz. NANE Mis gibi kokan taze nane, toprak altında yayılan kökleri ile kalıcı bir bitkidir. Saksıda nane yetiştirmek baharatlar arasında en kolay olanıdır. Yarı gölgede yetişir. Bol su ister. Tazeliğini koruması için sık sık üstteki yaprakları toplanır. Birkaç yılda bir kökünden sökerek taze kökleri tekrar seyrekçe dikerek yenileyebilirsiniz. Bereketlidir nane. Sizi bitkisiz bırakmaz, hızlıca ve sıklıkla koparılan filizlerin yerini doldurur. Ayrıca nane yapraklarını topladıktan sonra yıkayıp kurutabilir, kendi kuru nanenizi elde edebilirsiniz. Naneyi yemeklerin haricinde çay, su ve limonata gibi içeceklerinize ekleyebilirsiniz. FESLEĞEN Fesleğen, genelde saksıda yetişen bir baharattır. Yarı gölgede daha büyük yapraklı ve gür yetişir ve daha uzun dayanır. Güneşte çok kaldığı zaman çiçeklenir ve bozulur. Yeni ekildiği zaman azar azar sulamak gerekir, yetişkin olunca bol su ister. Fesleğenin diğer adı halk arasında reyhan olarak bilinir ama reyhan bir fesleğen türüdür demek daha doğru olur ikisi aynı şey değil. Ayrıca fesleğenin sinekleri uzaklaştırdığı da bilinir. Be sebeple özellikle yaz aylarında pencere kenarlarında muhafaza edebilirsiniz. Fesleğeni de yemeklerin haricinde, yapraklarını formları bozulmadan kurutulup, pirinçlerin nemlenmesini engellemek için pirinç kavanozlarına koyabilirsiniz. REYHAN Fesleğen ile aynı aileden olan ve saksıda kolaylıkla yetişen reyhanın kenarları mor ve dişli yaprakları, oldukça dekoratiftir. Güneşte ya da gölgede yetiştirilebilir. Kalıcı ve bir yıllık reyhan türleri vardır ve kalıcı olan nane gibi her yıl köklerinden sürebilir. DEFNE Yemeklerde kullanılırken kuru olanı tercih edilir çünkü taze yaprakları acıdır. Kurutulduğunda bu acılık kaybolur. Saksıda yetiştirilmeye uygundur, saksı en az 30-40 cm yüksekliğinde ve 40-45 cm çapında olmalıdır. Yazın bol su ister, kışın daha az sulanabilir. Hafif gölgede yetiştirin, defne aşırı güneşi sevmez. Genellikle defne yaprakları et ve balık yemeklerinde kullanılır. Ayrıca güzel koku istenen tüm yiyeceklere ekleyebilirsiniz. Bu sebeple Türk Dil Kurumu Sözlüğünde “Çeşitli yiyeceklere güzel koku versin diye katılan yaprak” şeklinde bir tanım bulunmaktadır. KEKİK Kekik, güneşi ve kumlu toprağı sevdiği için, toprağın sıcak olduğu kayalık ve dağlık bölgelerde sıkça görülür. Kokusu ve lezzeti ile et ve tavuk yemeklerinin vazgeçilmezidir. Saksıda kekik yetiştirme teknikleri oldukça basittir. Toprağı hafif kuruduğu zaman sulanmalıdır. Her mevsim yeşil kalan bir bitkidir. Soğuktan çok zarar görmez, yıl boyu taze olarak kullanılabilir. Yemeklere ek olarak damıtılarak suyu elde edilir ve ilaç olarak mide hastalıklarında tüketilir, çayı demlenir. BİBERİYE Yılın her mevsimi yeşil kalan bu hoş kokulu ve sivri yapraklı bitki, şifa kaynağıdır. Mavimsi yeşil olan dalları çabuk uzar ve ağaç gibi olmaması için sık sık makasla budamak gerekir. Saksıda biberiye nasıl yetiştirilir derseniz, fide olarak alıp saksıya ektiğinizde, bahçenizdeymiş gibi bakımına devam edebilirsiniz. Fide olarak alınır ama büyüdüğü zaman daha büyük bir saksıya almanız gerekir. Yemeklerde ve salatalarda kullanılan biberiye, kaynamış suyun içerisinde bekletilerek tüketildiğinde de oldukça faydalıdır. Çit görünümü sebebi ile balkonunuzun kenarlarına dekor olarak yerleştirebilirsiniz. MAYDANOZ Maydanoz tohumdan yetiştirilir. İçeride yetiştirilecekse şubat ayında, dışarıda yetiştirilecekse nisan başında ekilir. Toprağa seyrek biçimde koyup ve üzerini ince bir toprakla örtün. Tohumlar çıkana kadar spreyle sulayın, filizlenmeleri 1 ayı bulabilir. Frenk maydanozu denilen kıvırcık maydanoz cinsi saksıda yetiştirmek için daha uygundur. Her yıl yeniden ekilmelidir. DEREOTU Dereotu, maydanoz gibi tohumdan yetiştirilir. Mevsimlik olduğu için zamanı çabuk geçer. Küçük saksılara her ay tohumları azar azar ekerseniz, evde yıl boyunca dereotu bulabilirsiniz. Yarı gölgeyi ve suyu çok sever. Havalar soğuyunca kapalı ortamda yetiştirilmeye devam edilir ama güneşsiz de bırakılmamalıdır. Yemeklerin ve salataların vazgeçilmez lezzetlerindendir. ADAÇAYI Adaçayı, yumuşak ve tüylü grimsi yapraklı bir bitkidir. Taze yaprakları sık sık toplanarak kurutulur. Yaz başında mavi-mor çiçekler açar. Çiçekleri geçtikten sonra hafifçe budayabilirsiniz. Fide olarak satın alırsanız daha kolay yetiştirebilirsiniz. Özellikle kış aylarında çayı şifadır, ayrıca sirkesi ve gargarası yapılır. Yağı çıkarılarak masajlarda da kullanılır. REZENE Rezene, dereotuna benzer, ancak rezene dereotu gibi kısa ömürlü değildir. Soğanımsı kökünden her yıl tekrar yeşerebilir. Hoş kokulu ve güzel bir bitkidir. Ektiğiniz saksı büyük ve derin olmalıdır. Uzun boylu olduğu için destek gerekebilir. Sakinleştirici etkisi olduğu bilinir. Et ve balık yemeklerinde tercih edilen rezene, salatalara hoş koku versin diye ilave edilir, ayrıca çayı içilir.