Kiristof Kolomb, Jamaika'da uzun ağaçların dallarından sarkan tohuma benzeyen bir şeyler görür. tohumları koklayınca, bu kokunun karanfil, tarçın ve küçük hindistan cevizi kokularının karışımı olduğunu düşünür ve bütün baharatların kokusunu yenibahar baharatından alır. Zengin aroması ile “tüm baharatlar” olarak adlandırılan bitki Anadolu’da Jamaika biberi, pimento ve pimenta gibi isimler ile bilinir. Dört mevsim yaprağını dökmeyen yenibahar bitkisinin meyveleri olgunlaşmadan toplanır ve kurutulur. Kurutulan yenibahar tohumları öğütülerek toz haline getirilir ve baharat olarak tüketilir. İngilizce ’de Jamaica pepper, pepper, myrtle pepper, pimenta, allspice olarak bilinir. Yenibahar, özellikle Jamaika’da Karayip mutfağının önemli bir parçasıdır ancak Orta Doğu’yu ve Kuzey Amerika’nın bir bölümünü de içeren dünyanın birçok yerinde diğer kültürler tarafından da benimsenmiştir. Bu baharatı, tatlı veya tuzlu yemeklerde kullanabilirsiniz genellikle tatlılarda, chilis, çorbalar, et yemekleri, soslar, köriler ve hatta bazen içeceklerde bile kullanılır. Özellikle İsveç mutfağında çok özel bir yere sahip olan yenibahar tozu, Türk yemek kültüründe ise lezzetli dolmaların sırrıdır. Küçük, pürüzlü ve taneli yapısı ile ilk görüldüğünde karabiber sanılabilen baharat, neredeyse 10 metreye ulaşan yenibahar bitkisinde yetişir. Küçük yapısına rağmen oldukça faydalı olan yenibahar bitkisi, yalnızca tohumu ile karşımıza çıkmaz. Küçük tohumlardan elde edilen yenibahar yağı, faydaları ile alternatif tıpta kendine geniş bir yer de bulmuştur.

Yenibahar Hangi Yemeklerde Kullanılır?

• Yenibahar nerelerde kullanılır, yenibahar baharatı hangi yemeklerde kullanılır diyenlere tatlıdan tuzluya birçok tarife dahil edildiğini söyleyelim:
• Özellikle pirinç bazlı (dolma içi, pilav, iç pilav) tariflerin vazgeçilmezi olarak dolmalardan pilavlara kadar birçok yemeğin lezzet verici unsuru halini alır. Yerini tek başına hiçbir baharatın dolduramayacağı tat, kırmızı ete ve tavuğa da enfes bir aroma verir.
• Sulu et yemeklerinde tam olarak adını çıkaramadığımız gizemli bir lezzet olarak tabağımızda yerini alır. Bilhassa köftelerin içinde etle birleşerek yediden yetmişe herkesin iştahını açan o enfes kokunun kaynağı olur.

• Çorbalarda ve zeytinyağlı yemeklerde de doğru kullanıldığında ortaya harikalar çıkaran yenibahar, yalnızca yemeklerde değil tatlılarda da boy gösterir.
• Pasta, kek, çörek, kurabiye gibi tatlıların ve hamur işlerinin alternatif misafiridir. Ev yapımı pudinglerin, bisküvilerin, jölelerin tercih edilen ilk baharatı olarak kendine yer bulur.
• Gıda endüstrisinde ise hazır çorbaların, krakerlerin, baharatlı atıştırmalıkların içine katılan ürün, ev yapımı turşulara aromatik lezzet veren ana malzemedir.
• Yenibaharın mutfakta kullanımından bahsettiğimizde çayına değinmeden geçmek yazık olur. Taneli yapısından ziyade toz haliyle çay olarak demlenerek faydalarından yararlanılan baharat, sağlığa iyi gelmesinin yanında benzersiz lezzeti ile farkını gösterir.

Yenibahar Faydaları Nelerdir?

 

• Yenibahar, mide ve bağırsak gazlarını gidererek hazmı kolaylaştırır. Mide kramplarına ve rahatsızlıklarına karşı rahatlatıcı etkisi ile geleneksel tıpta kullanılan baharat, mide bulantısı ve ishal sorunlarına karşı iyileştirici etki gösterir.
• Önemli miktarda demir ve bakır içeren yapısı ile kan hücrelerini artırarak kan dolaşımını hızlandırır. Özellikle kış aylarında çok üşüyenlerin başvuracağı yenibahar, mucizevi etkileri ve hafif acı tadıyla vücut ısısını arttırır.
• Küçük bünyesine rağmen yüksek oranda A ve C vitamini içererek kemik gelişimine katkı sağlar. Özellikle kalsiyum içerdiği için çocukların gelişimini destekler ve onların iştahla tüketmesi için köfte gibi besinlere katılabilir.
• Bağışıklık sistemini güçlendirirken yine A vitaminin etkisiyle diş sağlığı ve saç sağlığı için önemli bir kaynak kabul edilir. Diş eti iltihaplanmasına karşı faydalı olmakla kalmayıp ağız içinde bakteri oluşumunu azaltmaya yardımcı olur.

• Hafızayı güçlendirme özelliği de yenibaharın faydaları arasında yer alır. Unutkanlığı azaltırken dikkatini toplamakta zorlananlar için doğal bir kaynak olan besin, düzenli tüketildiğinde hafıza sorunu olanlara fayda sağlar.
• İçeriğindeki C vitamini ile soğuk algınlığı, nezle, bronşit ya da kuru öksürük gibi rahatsızlıklara karşı iyileştirici ve canlandırıcı etkisi bulunur. Özellikle sık sık hastalananlar için vücut direncini arttırır.
• Yenibahar tohumu dışında yağı ile de mucizevi etkilere sahiptir. Rahatlatıcı etkisiyle çoğunlukla masaj yağı olarak kullanılan yenibahar yağı, eklem ağrısı gibi rahatsızlıklara karşı oldukça etkilidir.
• Ağrıyan eklemlere masaj yapılarak anestezi etkisini gösterir ve rahatlama sağlar.
• Yenibahar yağı ayrıca mantar tedavisinde de kullanılır.