Büyük bir heyecanla hastaneye gidiyorsunuz, kan testlerinizin sonucu hamile olduğunuzu öğreniyorsunuz, fakat doktorunuz ultrasonla bebeğinizi göremiyor, çeşitli kan testleri sonucu doktorunuz size "dış gebesiniz" diyor... O büyük heyecan, daha haberi alır almaz kurulan hayallerle birlikte siz de yıkılıyorsunuz. Hamileliğinizde bu haberi aldıktan sonra ultrasonda kesenin görünmesi önemlidir fakat ne yazık ki boş gebelikte bu kese görünüyor, yani daha da fazla umutlanmanıza sebep oluyor. Çünkü bazen doktorlar 4 haftalıkken bile "bebeğiniz gözükmüyor, siz de dış gebelik var" teşhisi koyabiliyor. Çok yakın bir tanıdığımın başına gelmişti, hamile olduğunun öğrendiği 4. haftasında doktora gidiyor doktoru "bebek gözükmüyor, sende dış gebelik var" diyor. Arkadaşım doktorun verdiği “ektopik gebelik” raporuyla ne yapacağını bilmeden "başka bir doktora daha gideceğim" diyor ve bir umut başka bir hastaneye gidiyor ve 10 saniyelik bir kontrolden sonra doktorundan "Ben keseyi gördüm, dış gebeliği de nereden çıkarmış." cümlesini duyarak günü aydınlanıyor. Bazen maalesef böyle aksilikler olabiliyor ve yanlış teşhis konulabiliyor. Eğer size dış gebelik tespiti yapılıyorsa, mutlaka 2 hatta 3 farklı doktordan teyit alın öyle hareket edin. Umutsuzluğa kapılmayın, her iki durumda da çok çok geçmiş olsun diyor ve dış gebelik hakkında daha detaylı bilgileri almak için sizi aşağıya doğru almak istiyorum.

Dış gebelik tıp dilinde "ektopik gebelik" olarak da adlandırılır. Döllenmeden doğuma kadar, hamilelik bir kadının vücudunda birkaç adım gerektirir. Bu adımlardan biri, döllenmiş bir yumurtanın rahime bağlanmak için gitmesidir. Dış gebelik durumunda döllenmiş yumurta rahme yapışmaz. Bunun yerine fallop tüpüne, karın boşluğuna veya servikse yapışabilir. Araştırmalar dış gebeliğin  Türk toplumunda %2’lik kısmında, ABD’de ise her 50 kadının 1'inde meydana geldiğiniz ortaya koyuyor. Dış gebelik yaşayan anne adaylarının hayatlarını, tehlikeye sokabilecek kadar önemlidir. Yumurtalık kanallarının iltihaplanması sonucu meydana gelen dış gebelik,  yumurtalık kanalları iltihaplanınca daralır, döllenen yumurta spermle birleşip büyümeye başlayınca kanaldan geçip rahimin yolunu bulamaz, orada yerleşir ve büyümeye başlar. Büyüyen yumurta kanalı patlatarak karın boşluğuna çıkar, bu esnada döllenmiş yumurta çoktan embriyo haline gelmiştir ancak karın boşluğunda embriyonun büyümesine imkan verecek yer olmadığından cenin oracıkta ölür. Bu durumda da mide bulantısı ve karın ağrıları eşliğinde kanama başlar.

Embriyo kaybı yaşandığı gibi annenin hayatı da söz konusudur. Hayatı tehdit eden kanamalara neden olabildiği için ilk 3 aylık içinde maalesef anne adaylarının ölümlerine bile sebep olabiliyor. Bu yüzden hiç vakit kaybetmeden doktor kontrolünden olmanız şarttır. En çok sorulan sorulardan birisi de "Dış gebelik denilip normal gebeliğe dönüşebilir mi?" Maalesef hayır, dış gebelik normal gebeliğe dönüşemez.

Dış gebeliğe sebep olan faktörler nelerdir?

Dış gebeliğin nedeni her zaman net değildir. Bazı durumlarda, aşağıdaki koşullar dış  gebelikle ilişkilendirilmiştir:

• Fallop tüplerinin önceki bir tıbbi durum, enfeksiyon veya ameliyattan kaynaklanan iltihaplanması ve yara izi
• Hormonal faktörler
• Genetik anormallikler
• Doğum kusurları
• Fallop tüplerinin ve üreme organlarının şeklini ve durumunu etkileyen tıbbi durumlar.

Dış gebelikte kimler risk altındadır?

• Daha önce dış gebelik yaşayan kadınlar
• 35 yaş üzerindeki kadınlar
• Fallop tüplerinde iltihaplanma olanlar
• Bebek tedavisi gören kadınlar
• Bir defadan fazla kürtaj olanlar
• Yumurtalık kisti nedeniyle tedavi görenler ve
• Sigara gibi kötü alışkanlığı olanlar diyebiliriz.
• Ayrıca dış gebelik karın içine, rahim ağzı içine ve ikiz bebeklerde farklı dokulara yerleşerek meydana gelebilir.
• Her durumda rahimde olmadığı için tehlike arz eder.

Dış gebelik belirtileri nelerdir?

Çoğu zaman, gebeliğin ilk birkaç haftasında dış gebelik meydana gelir. Hamile olduğunuzu bile bilmeyebilir ve herhangi bir sorun fark etmeyebilirsiniz.

• Her kadında farklılık gösterse de dış gebelik belirtileri normal gebelik ile benzerdir. Regl gecikmesi ile bir şüphe uyandırır.
• Dış gebelik ağrısı mide bulantıları, göğüslerde şişkinlik ve baş dönmesi en sık görülen belirtisidir.
• Belirtiler kendini gösterdiğinde hamilelik testi yapan kadınların pek çoğu test sonucunda “pozitif” olduğunu görür, yani dış gebelikte çift çizgi çıkar mı diyorsanız evet çıkabilir.
• Buraya kadar her şey normal kabul edilirken, test sonucuna güvenip bebek odası ve kıyafetleri planlarken; ağrılarla bu planları bir kenara bırakabilirsiniz.
• Çünkü dış gebelik sancı, ağrı ve kanamalar ile yolunda olmayan bazı şeylerin olduğunu haber verir.

Gebelik şüphesinde olan anne adaylarında:

• Şiddetli ağrılar varsa ve bu ağrılar boyun ve omuz bölgesine kadar hissediliyorsa
• Mide ve bağırsak sağlığınız bozulduysa
• Kanama ile beraber yoğun baş dönmesi yaşanıyorsa
• Yorgun ve güçsüz hissediliyorsa derhal doktora gitmeniz ve sağlığınızı bu tehlikeden kurtarmanız gereklidir.

Dış gebelik nasıl tedavi edilir?

• Dış gebeliğin tedavi edilmesinin birkaç yolu vardır. Bazı durumlarda, doktorunuz gebeliğin büyümesini durdurmak için iğne tedavisi önerebilir, bu ilaç hamileliğinizi sonlandıracaktır.
• İlaç tedavisi ameliyattan daha az risklidir,  ancak sağlayıcınızla hCG seviyelerinizin kontrolleri için doktorunuz tarafından gözlem altında olursunuz.
• İğne tedavisinde başarı oranı genelde % 85'dir
• Bu iğne kitlenin bulunduğu bölgeye veya kas dokusuna yapılır.
• Bu tedavinin süresi 8 gündür.
• Kandaki hCG oranı düşene kadar iğne uygulanır.
• Tehlikeli bir uygulama değildir.
• Dış gebeliği sonlandırmak adına tercih edilir.
• Karaciğer ve böbrek hastalığı yaşayan anne adayları için tehlikeli olabilir. Bu nedenle tedaviden önce, annenin sağlık geçmişi incelenmelidir.
• Dış gebelik ameliyatı sonrası hastanın bir süre dinlenmesi ve sağlıklı beslenmesi gereklidir.
• Ameliyat olan kadınların sonraki gebeliğinde ilk günden itibaren doktor kontrolü ile gebeliğine devam etmesi önerilir.
• Ağır kaldırmaması ve kan değerlerinin dengelenmesi için bol sıvı tüketmesi gerekir.
• Oluşacak herhangi bir sağlık sorununun önüne geçmek için doktor gözlemi yerinde olacaktır.
• Ayrıca dış gebelik geçiren kadınlar şu sorunun cevabını öğrenmek isteyebilir:
• Dış gebelik sonrası hamile kalma mümkün müdür? Yaklaşık %65’lik bir çoğunluk dış gebelik sonrasında ilk 18 ay içinde hamile kalabilir.
• Bazı durumlarda dış gebeliğin kendiliğinden sonlanması mümkündür ve sonrasında kişi normal şekilde adet görmeye devam eder.
• Dış gebelik sürecinde pozitif çıkan gebelik testleri artık negatif sonuç verir.

Kaynaklar: 

1- Plannedparenthood.org: Ectopic Pregnancy 2- Webmd.com: Ectopic (Extrauterine) Pregnancy

3- Healthline.com: What is an ectopic pregnancy? 4- Aafp.org: Ectopic Pregnancy