Günümüzde bağışıklık sistemini düzenlemek, kilo vermek, kilo almak, genç kalabilmek ve buna benzer çeşitli nedenlerde supleman yani besin destekleyiciler kullanılmaktadır. Beslenmeyi takviye etme amacıyla tercih edilen bu ürünler, vitamin, mineral, protein, karbonhidrat, lif, yağ asidi, amino asit, bitkisel ve hayvansal kaynaklı maddelerin kullanım amacına uygun çeşitli ekstraktlarıdır. Bu takviyeler tablet, kapsül, sıvı ampül veya toz halinde bulunabilmekte fakat bilinçsiz kullanımı sonucu insan sağlığına çok ciddi zararlar verebilmektedir.
Besin Takviyelerinden En Çok Tercih Edilenleri:
- Vitaminler
- Mineraller
- Multivitaminler
- Bitkisel ürün formülasyonları
- Bazı spesifik takviye ediciler
L-Karnitin: Et ve balıkta, süt ürünlerinde, avokadoda, fermente edilmiş soya fasulyesinde bulunmaktadır.
Omega-3: Genel olarak balıklarda, koyu yeşil yapraklı sebzelerde, cevizde, ayçekirdeği ve keten tohumunda bulunmaktadır.
Chromium pikolinat: Yani diğer adıyla krom, yumurta sarısında, işletmiş ette, bira mayasında ve tam tahıllı ürünlerde bulunmaktadır.
Koenzim Q10: Deniz ürünlerinde, kümes hayvanlarında ve ette, soya faulyesinde, ıspanak ve brokolide bulunmaktadır.
Konjuge linoleik asit (CLA): Genel olarak ette, süt ürünlerinde, yumurtada bulunmaktadır.
Gıdalar sağlıklı beslenmenin ön koşuludur. Fakat zaman zaman doktor tavsiyesi ile takviyeler alınması fayda sağlamaktadır. Bağışıklık sistemi sorunlarında, kilo kontrolü amaçlı, çeşitli hastalıkların tedavisinde yardımcı olarak, yaşlanma etkilerini geciktirici olarak, bazı cinsel sorunlarda, gebelik ve menopoz gibi durumlarda, vejetaryen bireylerin demir, B12 ve D vitamini gibi bazı ihtiyaçları için, yatağa bağımlı rahatsızlıklarda D vitamini desteği için, bazı hastalıklar yüzünden vücutta besin emilimi düzeni bozulduğunda besin destekleyiciler kullanılmaktadır.
Besin Destekleyiciler Ölümcül Sonuçlara Neden Olabilir!
Yanlış ve fazla kullanım sonucu toksik etki gösterebilen bu takviye ediciler, mutlaka doktor ve beslenme uzmanlarının tavsiyesiyle, belirlenen ölçülerde kullanılmalıdır. “Günlük alınması gereken miktar” kurallarına uyulmalıdır. Özellikle yağda eriyen vitaminler olarak adlandırılan A, E, D ve K vitaminleri, vücutta depolanabilirler. Bu durumda uzun süre fazla miktarda takviye olarak da kullanılmaları toksik etkilere neden olarak, devam edilmesi halinde de ölüme kadar varabilen riskler yaratmaktadır.
Bazı besin desteklerinin günlük miktara dikkat edilmeden ve bilinçsizce kullanımı sonucu; mide bulantıları, saçlarda dökülme, sinir sistemi işleyişinde bozulmalar, karaciğer rahatsızlıkları, doğumsal anormallikler oluşabilmektedir. Yapılan çalışmalarda B6 vitaminin aşırı ve uzun süre kullanılması sonucu sinir sistemi geri dönüşü olmayan şekilde bozduğu ortaya konmuştur. Bir diğer çalışmada ise A vitamininin aşırı kullanımı sonucu karaciğer bozuklukları ve kemiklerde hasar sorunları oluşturduğu bildirilmiştir. Bu nedenle besin destekleyicileri seçerken; bireyler öncelikle kendi ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmalıdır. Doktor tavsiyesi veya beslenme uzmanı tarafından yapılan çeşitli kontroller sonucu, bilinen ve güvenilir markalar tercih edilmelidir. Günlük kullanım miktarlarına, önerilen dozlara kesinlikle uyulmalıdır. Besin takviyeleri konusunda bilinçli olunmalı, zorunlu olmadıkça veya ihtiyaç olmadığında kullanılmamalıdır. En sağlıklı yöntemin, çeşitli beslenmek ve tercihi organik gıdalardan yana kullanmak olduğu unutulmamalıdır.