Çağımızda hepimiz neredeyse teknolojiye bağımlı insanlar hale geldik, öyle ki gündelik hayatımızda bir boşluğumuzda bile istemsizce elimiz hemen telefonlara gidiyor, bir 5 dakika sosyal medyaya girmek için baktığınızda bu saatlerinizi alabiliyor, dolayısıyla bundan en fazla etkilenen gözlerimiz oluyor, özellikle benim de içinde bulunduğum bir sendrom bu, gözünüzü hareket ettirdiğinizde ve göz kırptığınızda gözünüze bir şeyler batıyormuş hissi yaşatan, uykusuzluk ile birlikte iyi bir voltran oluşturan insanın dış dünya ile en etkileşimli organını felç edebilen çekilmez bir durum desem yeridir. Yapılan araştırmalara göre bilgisayar ekranında görev yapan kişilerin yaklaşık olarak % 50-90’ının minumum birkaç semptom yaşadığını tespit etmişlerdir. Ancak, etkilenen sadece çalışan yetişkinler değildir. Sekmelere veya bilgisayarlara çok uzun süre bakan çocuklar, özellikle ışıklandırma ve duruşları ideal olmaktan uzaksa, sorunlar da ortaya çıkabilmektedir.
Bilgisayar Görme Sendromu (Computer Vision Syndrome), karpal tünel sendromu ile bağdaştırmak mümkündür bunun yanı sıra, uzun süre gözlerin aynı hareketi tekrarlamasından dolayı gözlerde, diğer olası iş yaralanmalarına benzer bir yaralanma oluşur. Sürekli olarak bilgisayara bakıldığından dolayı, gözlerin sürekli olarak tekrar tekrar yeniden odaklanması gerekir. Bilgisayara bakarken aralarda başka şeylere odaklanmak, bilgisayar ekranında değişen görüntülere tepki vermek zorunda kalırlar. Bu eylem kolay gibi gözükse de, göz kasları için çok çaba gerektiren bir durumdur.
Tüm bunların yanında ekranlarda yayılan mavi ışık hem yararlı hem zararlıdır, yararı nedir derseniz eğer; bu mavi ışık sayesinde, bu cihazlar daha az enerji tüketir, fakat yine yapılan araştırmalara göre aynı ışığın retinamızın sağlığı için tehlikeli olduğunu da göstermiştir. Bir çok kişi belki farkında değildir ama güneş de mavi ışık yayar, dolayısıyla gözlerimiz bu ışık tipini doğduğumuz günden beri bilmektedir. Ekranlardan gelen mavi ışık ile ilgili problem, bunun gözlerimize çok daha yakın olan bir kaynaktan gelmesidir, ve hasarın geldiği yer tam da burasıdır. Fiziksel olarak konuşmam gerekirse mavi ışık kısa dalgalı ve yüksek enerjili bir ışıktır, bu özellikleri göz önüne alındığında gözlerimizin odaklanmak için daha büyük bir efor göstermesi gerekir. Özellikle telefonların yaydığı mavi ışık göz retinamızın sağlığı için oldukça tehlikelidir.
Bilgisayar Göz Sendromu Nedenleri
Bilgisayarla görme sendromunun bazı yaygın nedenleri vardır. Bu nedenleri şu şekilde sıralayabilirim:
- Okuma ve ekran parlamasını önleyici gözlükleri düzenli olarak kullanmamak
- İlerleyen yaş
- Düzeltilmemiş oküler (vizyon) etiyoloji
- Zayıf aydınlatma
- Dijital ekranlarda parlama
- Yanlış duruş veya görüş mesafeleri
Bu sendromdan mustarip olanlar aşağıda listelenen belirtileri ve semptomları gösterir.
Bilgisayar Göz Sendromu Belirtileri
Bilgisayar görme sendromuna dair ortak belirtileri ise şunlardır;
- Bulanık veya çift görme
- Göz yorgunluğu
- Görme bozukluğu
- Gözlerde yanma hissi
- Kuru gözler
- Gözlerin kızarması ve yaşarması
- Tahriş olmuş gözler
- Baş ağrısı
- Sırt veya boyun ağrısı
Bilgisayar Göz Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?
- Yukarıdaki belirtilerden herhangi biri olduğunu zaten uzun zamandır varsa veya yeni oluşmaya başladıysa Göz doktoru, göz muayenesi yaparak hastalığı teşhis etmeye size yardımcı olabilir.
- Gözlerin nasıl işlev gördüğüne ve bilgisayar ekranından farklı mesafelere tepki verilmesine özel dikkat gösterilebilir.
- Ayrıca sizi belirtiler ve tanıyı doğrulamak için bilgisayar ekranının önünde ne kadar zaman harcandığını da sorabilir.
- Teşhis konduktan sonra, çalışma tarzınızda birkaç basit değişiklik yapılması istenebilir.
Bilgisayar Göz Sendromu Tedavisi Nasıl Yapılır?
- Bilgisayarla görme sendromu teşhisiniz konduktan sonra, görme duyusunun daha da kötüye gitmesini önlemek için göz doktoruna düzenli olarak gidilerek kontrol olmalısınız.
- Tedavi şekilleri tıbbi reçeteler, ihtiyaca göre gözlük veya kontakt lens içerebilir.
- Ekrana bakarken düzenli olarak gözlük kullanılması istenebilir.
- Ekran parlamasını filtrelerken kontrastı artırmak için tek, bifokal lensler veya renkli lensler de önerilebilir.
Bilgisayar göz sendromunuzun tedavisine yardımcı olabilecek bazı değişiklikler yaparak doğal yöntemler uygulayarak iyileştirmeye destek olabilirsiniz.
Bilgisayar Göz Sendromu Alınacak Yöntemler
- Bilgisayarın ekranında parlama yaratabilecek herhangi bir aydınlatma varsa değiştirmelisiniz, ayrıca, yakındaki bir pencereden gelen ışık varsa bilgisayarın yerini değiştirmeniz oldukça yararınıza olacaktır.
- Ekranda parlama yaratabilecek tavan armatürlerinin bir kısmı kapatılmalıdır.
- Çalışma masası göz seviyesinin biraz altına ve yüzden 20-28 inç uzağa gelecek şekilde olmalıdır.
- Her 20 dakikada bir 20 saniye boyunca en az 20 feet uzağa bakarak gözlere mola verdirilmelidir,buna 20-20-20 kuralı denir.
- Bilgisayarın yazı tipi boyutu ve parlaklığı azaltılmalıdır. Böylece gözleri çok fazla germek zorunda kalınmaz.
Bilgisayar Göz Sendromunu Önleme İpuçları
Bilgisayar görme sendromunun baş göstermemesi veya tekrar etmemesi için bazı önlemler alabilirsiniz. Bu önlemler arasında ekran başında geçirilen saatler azaltılabilirsiniz, tabii hiç bilgisayar başına oturmamak mümkün olmayabilir. Bunun için bilgisayarın nasıl kullanılması gerektiği ile ilgili bazı alışkanlıklar edinmek faydalı olur.
- Bu alışkanlıklar ve yapacağınız değişiklikleri şu şekilde sıralayabilirim:
- Bilgisayar, telefon ve tablet ekranlarında parlama önleyici ekran filtresi veya mat ekran filtresi taktırılmalıdır.
- 20-20-20 kuralı uygulanmalıdır.( Nedir bu kural? 20 dakikada bir, 20 saniye süresince, 20 metre ve ötesine bakarak gözlerimizin dinlenmesine imkân tanıyabilir, göz kuruluğunun önüne geçebilirsiniz)
- Ekranı her 2 saat sürekli kullandıktan sonra yaklaşık 15 dakika ara verilmelidir.
- Gözlerde sık sık kuruluk hissediliyorsa, sulandırmak için yapay gözyaşları kullanılmalıdır.
- Gözlerinizin kurumasını önlemek için ekrana yakın bir odaya bir nemlendirici yerleştirilmelidir
En önemlisi Ortamın aydınlatmasının ekran için yeterince aydınlık olduğundan emin olmalısınız.
- Kontakt lens kullananlar, gözlüklerini takmalı ve bilgisayar ekranını kullanırken lenslerini dinlendirmelidir.
- Gözler düzenli olarak bir göz bakım uzmanına kontrol ettirilmelidir.
- Çeşitli vitamin ve mineraller bakımından zengin olan sağlıklı bir diyet uygulanmalıdır.
- Yavaşça göz kırpma, gözleri saat yönünde çevirme veya sadece birkaç saniye uzağa bakma gibi göz alıştırmaları yapılmalıdır.
Tüm bunların haricinde ekranın başında oturma şekliniz ve bilgisayar ekranına olan mesafeniz, bilgisayar göz sendromu tedavisinde de önemli bir rol oynamaktadır.
Bilgisayar Kullanırken Doğru Vücut Konumlandırması Nasıl Olmalıdır?
- Klavyeye yakın oturulmalı ve klavye vücudun tam önüne yerleştirilmelidir.
- Klavye seviyesi omuzların gevşek olacağı şekilde, bilek ve ellerin klavyeye paralel olacak şekilde ayarlanmalıdır
- Bilek desteklerinden yardım alınmalıdır
- Bilgisayar ekranına bir kolun uzunluğunda uzak olunmalıdır.
- Ekran göz seviyesinin biraz altına yerleştirilmelidir.
- Ekranın merkezi, göz seviyesinin en az 10-15 derece altında olmalıdır.
- Her 1-2 saatte bir küçük aralar verilmeli ve dinlenilmelidir.
- Mola sırasında dijital ekranlar kullanılmamalıdır.
- Gözlerinizi sürekli strese maruz bırakmak için, her 20 dakikada bir göz kırpılmalı ve uzağa bakılmalıdır. Ayrıca avuç içi tabanı birkaç saniye gözlere yerleştirerek dinlenmesi deneyebilirsiniz.
Not: Bilgisayarla görme sendromunun uzun vadeli etkileri yoktur ve genellikle geçici bir durumdur, yoğun bir günlük yaşamda gözlerinizin sağlığını göz ardı etmek çok kolaydır. Bununla birlikte, küçük bir özen ve birkaç yaşam tarzı değişikliği sağlıklı gözlerin geliştirilmesinde uzun bir yol kat edebilirsiniz. Bilgisayar göz sendromu birkaç dakikadan birkaç güne kadar sürebilecek geçici bir durumdur. Yalnız unutmayın! Bu duruma kayıtsız kalırsanız gözlerinize daha fazla zarar verebilirsiniz. Bu yüzden alacağınız önlemlere dikkat etmelisiniz.