Epilepsi son zamanlar oldukça merak uyandıran hastalıkların başında gelmektedir. Oldukça önemli bir konu olan Epilepsi hastalığına çok dikkat edilmelidir. Hakkında merak edilen pek çok nokta barındıran Epilepsi hakkında, belkide en çok merak edilen konuların başında "genetik mi? değil mi?" sorusu gelmektedir. 26 Mart Mor gün, yani Epilepsi haftası olarak bilien bu haftaya özel olarak sizler için "Epilepsi Genetik Mi?" sorusuna yanıt olacak cevaplar hazırladık. İyi okumalar!
Epilepsi Genetik Bir Hastalık Mı?
Kesin tedavisi ve hastalığın nedenleri konusunda belirsizlikleri olan epilepsi hastalığının, en çok tartışılan konularından birisi de hastalığın genetik faktörlere bağlı olarak gelişip gelişmediğidir. Hastalığın dış etmenlere bağlı olarak gelişmesi ve hastalık üzerinde yapılan çalışmaların devam etmesinden dolayı hastalığın genetik faktöre dayanıp dayanmadığına yönelik kesin bilgi yoktur.
Bu konuyla alakalı olarak, Prof. Dr Serap Uysal epilepsi hastalığının nedenlerinden birisinin de genetik olduğunu fakat bunun ilk sıralarda yer almadığını ve çok fazla görülmediğini belirtiyor. Prof. Dr Uysal, tek yumurta ikizlerinden birisinin epilepsi diğerinin epilepsi olmadan dünyaya gelebileceğini düşüncesine örnek olarak sunuyor.
Prof. Dr Yavuz Gürer ise epilepsi hastalığında genetik faktörlerin etkisi olmadığını belirtiyor. Toplumda çok az görülen epilepsi hastalığının yaygın olarak çocuklarda görüldüğünü de vurguluyor.
Dr Erdi Şahin ve Dr Nerses Bebek, epilepsi hastalığında kalıtımsal yatkınlıklar mevcuttur. Epilepsi hastalığının temelinde kromozomsal bozukluklar, tek gen defekteri, kompleks kalıtım gibi genetik modelleri yer almaktadır. Bunun hastalığa etkisi yüzde 1’dir.
Abd’de epilepsi hastalığının genetik faktörleri üzerine yapılan araştırmalarda, epilepsi hastalığına genetiğin etkisi bulunmaktadır. Ailesinde epilepsi hastalığı olanların, olmayanlara oranla bu hastalığı yakalanma oranı 2.5 kat daha fazladır. Ayrıca annesi epilepsi olanların, babası epilepsi olanlara göre bu hastalığa yakalanma riski daha fazladır.
Peki Epilepsi Hastalığı Neden Olur?
Kesin tedavisi bulunmayan epilepsi hastalığının altında yatan temel nedenler, kişinin yaşadığı olaylara göre değişkenlik gösterebilir. Her 3 hastanın 2’sinin hastalık nedenleri kesin olan bilinmeyen epilepsi hastalığına neden olan durumlar şu şekildedir:
Anne ve bebek için yaşanan zorlu ve sıkıntılı doğum süreci,
- Yüksek ateşli hastalıklar,
- İnme ve Felç geçirme,
- Beyinde oluşan tümörler,
- Parazit, virüs ve bakterilerin beyinde yaşattığı enfeksiyon,
- Kazaya bağlı kafa travması ve beyin hasarının olması,
- Doğum sırasında yaşanan oksijen kaybı,
- Down Sendromu, Alzheimer gibi hastalığının bulunması,
- İleri yaşlarda beyin damarlarında görülen vasküler anormallikler,
- Aşırı alkol, uyuşturucu, sigara gibi kötü madde kullanımıdır.
Epilepsi Kriz Nöbet Geçiren Hastaya Yapılması Gerekenler
Yolda, otobüste, kafede ve diğer yaşam alanlarında kriz geçirebilen epilepsi hastalarına, ilk yardım müdahalesi edilmeden önce sağlık ekiplerine haber verilmesi önemlidir. Epilepsi hastalarına müdahalede yapılması ve yapılmaması gerekenler şu şekildedir:
- Nöbet krizi geçiren hastaya müdahale ederken sakin olup, hastayı kendisine zarar getirmeyecek yan pozisyonuna çevirin,
- Nöbet sırasında yaşanan hareketleri zor kullanarak durdurmaya çalışmayın ve çenesini açıp, dilini dışarı çıkartmayın,
- Nöbet geçiren hastada varsa kravat, papyon gevşetip, gömlek düğmelerini açıp rahat ettirin,
- Epilepsi nöbet krizi geçiren hastaya kalp masajı yaparak hayata döndürmeye çalışmayın, öldürebilirsiniz,
- Su içirmeye çalışmayın, nöbet geçiren hastayı boğabilirsiniz,
- Kolonya, soğan gibi faydası olmayan ürünleri koklatmayın, hasta daha çok tehlike altında hisseder.
Epilepsi konusu hakkında daha detaylı bilgi almak için bu makaleleri okuyabilirsiniz;
Süleyman Demirel Üniversitesi makalesi