Tamam kabul edelim hepimiz zaman zaman biraz heyecan istediğimizde korku filmi izlemeyi severiz. Her ne kadar bazılarımız korku filmi izlemesini sevse de izlerken ani yükselen çığlıklar kalp atışımızı hızlandırıyor, bir yerde okumuştum korku filmi izlemek kalori yaktırıyor diye, fakat bazen öyle korku filmleri var ki “ben kalori yakmamaya razıyım, izlemiyorum” dersin. Hastaların koridorlarda çığlık attığı veya dışarı çıkmak için duvarlara tırmandığı karanlık, pis psikiyatri koğuşlarının korkunç görüntülerini hepimiz görmüşüzdür. Ya da katilin, kurbanlarının derisini giysi olarak giyen, kılık değiştirmiş bir seri katil olduğu filmler (evet teksas katliamından bahsediyorum) Hemen hemen her korku filminde katil “deli” olarak tasvir edilir. İzleyicide yalnızca korku duygusu uyandırmakla kalmayan, aynı zamanda zihinsel sağlık sorunları olan birinin nasıl göründüğüne dair tehlikeli ve rahatsız edici bir tablo çizen bir görüntü. Bu şekilde bazı insanların zaten sahip olduğu korkuları ve anlayış eksikliğini alıyor ve bireyin tehdit edici veya korkutucu olduğu bir anlatı sunarak bunları kullanıyor…
Filmde Akıl Sağlığı Stereotipleri Nasıl Sansasyonelleştirilir?
Korku filmlerinin eğlendirmek için tasarlanmasına rağmen, sorun şu ki, zihinsel sağlık bozukluklarını çevreleyen bu olumsuz klişelerin gerçek dünyada sonuçları olabilir ve sonuçta insanların zihinsel sağlık bozukluğu olanlarla ilgili algısını etkileyebilir. Bu klişeler, akıl hastalığı olan insanlarla ilişkili korku ve tehlikeliliği artırır; halka bu bireylerden korkması için bir neden veriyor, ve sonuçları oldukça zararlı olabilir… Eğer son zamanlarda çevrenizden birisi birisi intihar düşüncesi gösteriyorsa, bir ruh sağlığı uzmanının polisi araması gerektiğinizi belirtmek isterim… Gerçek şu ki, akıl hastalığı tehlikeliliği öngörmez ve öyle de değildir, doğası gereği tehlikelilikle ilişkilidir. Belirli akıl sağlığı bozuklukları ve hatta psikiyatri hastanelerinin kendileri defalarca haksız yere yanlış tanıtılıyor ve beyaz perdede damgalanıyor. İşte medyanın terörün neye benzediğine dair ana akım düşünceye nasıl katkıda bulunduğuna dair bazı örnekler.
Çoklu Kişilik Bozukluğu: Birçok Filmde Kötülüğün Yüzü
Örneğin 2016 psikolojik korku filmi Split'te ana karakter, insanüstü güce ve hayvani eğilimlere sahip, kendisinin tam anlamıyla canavar bir versiyonu olan "canavar" da dahil olmak üzere 24 farklı kişiliğe sahiptir, kurbanlarını öldürmeden önce onları besler. Bu tasvirin gösterdiği şey, şeytani, tehlikeli ve şiddetli çoklu kişilik bozukluğu olan biridir. Bu durumdaki kişiler hakkında sahip oldukları mantıksız korkuları doğrular ve onlara korkmaları için bir neden verir. Gerçek şu ki, çoklu kişilik bozukluğu olan çoğu insan, doğası gereği şiddet uygulayan insanlar değildir. Öte yandan, şiddet uygulayan insanları akıl hastası olarak etiketliyoruz ve bu da doğru veya adil değildir.
Psikiyatri Hastaneleri Gerçeği
Korku filmlerinde çoğu zaman slasher'ın akıl hastanesinden çıkmaktadır. Örneğin Cadılar Bayramında katil Michael Meyers, sadece kurbanlarını öldürmek için bir sanatoryumdan kaçar. Sonra, en kötü kabuslarınızdan, aksi halde akıl hastaneleri olarak bilinen yerlerde geçen sayısız film var. 2018 yapımlı saplantı filminde, akıl hastası olmayan ve bir psikiyatri hastanesinde kapana kısılan birinin hikayesi ve bunun dehşetini görebilirsiniz. Kurgulanmış ve ürkütücü bir psikiyatri hastanesinin bu görüntülerini görmek, gerçekten yardıma ihtiyacı olan insanlara korku salıyor.
Antisosyal Kişilik Bozukluğu ve Seri Katiller
Bunun bir sosyopat için klinik terimini kullanacağım. American Psycho (2000) gibi bir filme bakarsanız, ana karakter klasik işaretleri sunar… O narsist.. O nevrotik… Çok manipülatif ve diğer insanlara karşı empatiden yoksundur. Ayrıca, birden fazla kurbanı ve bir tanesini elektrikli testereyle vahşice öldüren bir seri katil. Antisosyal davranışlarla yaşayan çoğu insan asla şiddet içeren düşüncelere sahip değildi.
Eğer Bir Korku Filmi İzlemek Sizi Endişelendiriyorsa
Bir korku filmi izleme deneyiminin önemli bir parçası olan bu heyecanlı tepki, uyumayı da zorlaştırabilir ve ekranda gördüğümüz ürkütücü şeyler, REM uykumuzu bozan kabusları tetikleyebilir. İyi bir gece uykusu almak hem fiziksel hem de zihinsel sağlık için hayati derecede önemlidir ve uyku kaybının veya kalitesiz uykunun, ertesi gün beynimizin duyguları işleme biçimini olumsuz etkilediği, hatta zayıf uykunun diğer zihinsel sağlık sorunlarıyla bağlantılı olduğu gösterilmiştir.
Profesyoneller, heyecanın tadını çıkarırken bir korku filminin etkisini yumuşatmanın en iyi yolunun, her şeyden önce sizin için ne kadar ve ne tür korku olduğunu bulmak ve korku türünden, sıçramalı veya psikolojik olsun, kaçınmak aslında en doğrusu olduğunu söylüyor. Sınırlarınızı belirlemek ve sizi rahatsız eden görüntü ve duyumlardan kaçınmak da önemlidir. Psikolojik ihtiyaçlarınızı ilk sıraya koyun ve başkalarının sizi üzecek ya da üzecek şeyleri izlemeniz için baskı yapmasına izin vermeyin.
Korku filmlerini izlemenin sorun yaratabileceğinden endişeleniyorsanız, bu filmleri ışıklar açıkken veya gündüz vakti izlemek, daha sonra güvendiğiniz kişilerle birlikte izlemek ve olay örgüsü hakkında önceden bilgi vermek iyi bir fikir olabilir. Ne olduğunu bildiğinizi, çünkü bu endişe duygularını hafifletmeye yardımcı olacaktır. Çok fazla buluyorsanız bir mola verin ve aşırıya kaçmamaya dikkat edin, filmlere ve TV şovlarına aşırı derecede düşkünlüğün uykuyu bozduğu, kaygıyı artırdığı ve daha yüksek depresyon seviyelerine neden olduğu gösterilmiştir.
Ancak korku filmleri, bize korkularımızla güvenli bir ortamda yüzleşme fırsatı veren bir tür maruz kalma terapisi sağlayarak olumlu etkilere de sahip olabilir. Bu, örneğin anksiyete bozukluğu veya OKB'den mustarip olanlar için yardımcı olabilir ve sıkıntıya dayanma yeteneğimize olan güvenimizi geliştirmemize yardımcı olabilir (ancak bunun sizin için uygun olup olmadığı konusunda önce bir sağlık uzmanıyla konuştuğunuzdan emin olmalısınız).
Sonuç olarak, bir korku filmi izlemek için oturduğunuzda, bunun size nasıl hissettirdiğini ve ne kadar iyi uyuduğunuz üzerinde bir etkisi olup olmadığını not edin, eğer bunun endişenizi artırdığını ve uykuya dalmanızı zorlaştırdığını fark ederseniz. İyi bir gece uykusu, bir dahaki sefere bunun yerine daha az korkutucu bir şey izlemeyi düşünmek iyi bir fikir olabilir.
