Yunanca “pro biyo” köklerinden “yaşam için” anlamında olan probiyotikler, vücudumuzdaki ikinci beynimiz olarak tanımlanan sindirim sisteminde belli sayılarda bulunan, kullananın bağırsak mikrobiyal dengesini düzelterek yararlı bir şekilde etkileyen ve temel beslenmenin yanında sağlık açısından yararlı olan canlı organizmalardır. Bu organizmaların sistemdeki eksikliğinin giderilmesi amacıyla bakteriyel gıda katkısı içeren ürünler için de aynı terim kullanılır. Hazmı kolaylaştıran, bağışıklığımıza destek olan, bağırsak fonksiyonlarımızı düzenleyen, mide-bağırsak hastalıklarından koruyan ve daha pek çok alanda sağlığımıza son derece önemli katkıları olan bu faydalı bakterilerden oluşur probiyotikler. Probiyotik özellik taşıyan mikroorganizmaların insan sağlığı üzerindeki olumlu etkileri ilk defa 1908 yılında, Nobel ödüllü Rus araştırmacı Elie Metchnikoff tarafından ortaya atılmıştır. Rus araştırmacı, Bulgar köylülerinin daha uzun yaşadığını fark etmiş ve bunu araştırdığında bu insanların bol miktarda yoğurt tükettiklerini görüp, yoğurdu incelediğinde canlı bakterilerle karşılaşmış. Dolayısıyla bağırsak hareketlerinin ve florasının normale dönmesi ve daha iyi çalışması için kullanılan probiyotik yiyecekler, tüm vücut sağlığının korunmasında da aktif rol oynar.

Peki, Probiyotik Besinler Nelerdir?

• Probiyotikler oldukça dayanıklı mikroorganizmalardır. Satış raflarında ve besin depolarında bulunan probiyotikler ağızdan alınıp mide ince bağırsak gelinceye kadar canlılıklarını korur.
• Bu dost bakterilerden yararlanabilmek için bağırsaktaki epitelyum yüzeylere yapışması şarttır.
• Probiyotik gıdalar tüketilerek bağırsak florasının daha sağlıklı ve güçlü olmasını sağlanabilir.
• Fermente besinler ve süt ürünleri dışında kimi meyve ve sebzeler de probiyotik açısından zengindir.
• Örneğin muz, elma ve şeftali gibi taze meyvelerin yanı sıra kuru incir ve kuru kayısı; sebzeler listesinde ise pırasa, bezelye, soğan, pancar ve lahana probiyotik kaynağıdır.
• Kuru fasulye, nohut, mercimek ve bulgur bakliyat grubunda bu listede yer alabilir.
• Boza, nar ekşisi, turşu ve sirke gibi fermente besinler, probiyotik süt ürünleri, probiyotik süt, ayran, kefir, peynir, probiyotik peynir, yoğurt, probiyotik yoğurt ve ev yapımı yoğurt bağırsak florasında probiyotiklerin çoğalmasında etkin probiyotik ürünler arasında yer alır.
• Bebeklerde yaşanan bağırsak problemleri içinse özel olarak üretilen probiyotik mama çeşitleri kullanılır.

Probiyotik Faydaları Nelerdir?

• Probiyotikler bağırsak duvarına yerleşerek buradaki hastalık yapıcı mikroorganizmaların çoğalmasını engeller.
• Bağırsak florasının asitliğini yükselterek mayaların çoğalmasını önler.
• Salgıladıkları bazı enzimler östrojen seviyesini arttırıcı özellik gösterir.
• Bağırsaklarda B grubu vitaminlerinin sentezi yapılır. Probiyotikler bu vitaminlerin sentezinde görev alır.
• Hastalık yapan mikroorganizmaların ürettikleri toksinlerin vücuttan atılımını sağlar.
• Kanser yapısı maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasında görev alır.
• Probiyotik depresyon ve stres yönetiminde etkin olan serotonin maddesinin salınımında fonksiyon gösterir.
• Kandaki kolesterol seviyesinin düzenlenmesinde yardımcıdır. Düzenli olarak kullanılan probiyotik sivilce oluşumunu engeller.
• Antibiyotik kullanımı bağırsak florasında hasar meydana getirir. Düzenli olarak kullanılan probiyotikler, hasar gören bağırsak florasını iyileştirici etki gösterir.

Probiyotik Nasıl Kullanılır?

• Vücutta oluşan sağlık problemleri ile mücadele etmede probiyotik kullanımı oldukça yaygındır.
• Antibiyotikler nedeniyle bağırsak florasının değişmesi sonucu oluşan ishallerde, Irritabl (hassas) barsak sendromunda, inflamatuar barsak hastalıklarında ve enfeksiyon nedeniyle oluşan ishallerde probiyotik desteği yapılır.
• Özellikle hafif karın ağrısı, gaz ve şişkinlik problemlerinde kefir, probiyotik yoğurt gibi probiyotikli ürünler ve probiyotik tozlar semptomların azalmasını sağlayabilir.
• Daha ağır bir tabloda seyreden ülseratif kolit hastalığında yüksek doz Streptococcus, Bifidobacterium ve Lactobacillus içeren ilaçlar kullanılır.
• Yeterli ve dengeli bir beslenme programına ek olarak tüketilen probiyotik tablet, probiyotik şaseler ve probiyotik haplar bağırsak florasının daha güçlü olmasını sağlar.