Hayatımıza daha sağlıklı devam etmemiz için vücudumuzun uykuya ihtiyacı vardır. Çünkü, uyku vücudumuzu onarmasını ve temel biyolojik işlevlerinin yerine getirmesini sağlar. Uykusuzluk sorununu genellikle üniversite öğrencileri, gece vardiyasında çalışanlar ve sağlık sektöründe çalışanlar çok iyi bilir... Bir yetişkinin ortalama her gece yaklaşık 7 ila 8 saat uykuya ihtiyacı vardır. Elbette ki ki bu yazılı bir kural değildir, bazı kişiler günde 10 saate kadar uyuyabilirken, bazıları ise günde dört saat uyur. Tabii 3 -4 saat gibi bu uç örnekler değil de, ideal süre, vücudun yenilenmesine daha fazla katkıda bulunur. Kaliteli bir uykuda kaslar gevşer, sindirim ve dolaşım sistemi dengelenir, cildi ve hücreleri yenileyen gençleştirici hormon olan melatonin salgılanır. Biraz önce de dediğim gibi yoğun iş temposu ve yaşam föktörleri uyku kalitenizi bozabiliyor. Eğer var olan bir uyku eksikliğiniz var ise uzun süreli devam etmesi durumunda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Kronik hastalıklar, zayıf zihinsen işlevler ve güçsüz bağışıklık sistemi bunlardan birkaçı. Uyku yoksunluğu denen uykusuzluğunun 5 aşaması bulunmaktarı... Bu aşamalar genellikle 12 saatlik veya 24 saatlik artışlarla devam ediyor. Belirtiler uyku eksikliği ne kadar çok devam ederse o kadar çok artıyor. Gelin o zaman detaylara beraber bakalım.
1. Aşama: 24 saatuyku eksikliğinde sizi neler bekler?
Uyku yoksunluğu için evrensel bir zaman çizelgesi bulunmuyor. Aşamalar ise kaç saat uyumadığınıza göre belirleniyor. Uyku eksikliğinin belirtileri her aşamada kötüleşiyor. Birinci aşamada, vücudunuzdaki belirtiler 24 saat sonra kendini gösterebiliyor. 24 saat boyunca uyumamak, ciddi sağlık sorunlarına neden olmamakla beraber kendinizi yorgun ve zihinsel olarak kapalı hissetmenize sebep olabiliyor. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) göre, 24 saatlik uyku yoksunluğu, kandaki alkolün yüzde 0,10 olmasıyla eş değer. Bu, yasal olarak araç kullanma sınırından daha yüksek. 24 saat uyanık kalmak aşağıdaki semptomlara neden olabilir:
- Uyuşukluk
- Sinirlilik
- Stres
- Konsantrasyon eksikliği
- Bilinç kararması
- Tükenmişlik
- Titreme
- Yeme isteği
- Şiş gözler
- Koyu göz altı halkaları
2. Aşama: 36 saat uyku eksikliğinde sizi neler bekler?
Bu aşama ikinci aşama olarak kabul ediliyor. 36 saatlik uyku eksikliğinde semptomlarınız daha ağır hale geliyor. Uyumak için çok ezici bir dürtü hissedersiniz. Farkında olmadan mikro uykular veya kısa süreli uykular yaşamaya başlayabilirsiniz. Bir mikro uyku genellikle 30 saniyeye kadar sürüyor. Beyninizin farklı bölümleri birbirleriyle iletişim kurmakta zorlanmaya başlar. Bu, bilişsel performansınızı ciddi şekilde bozar ve aşağıdaki semptomlar görülebilir.
- Hafıza zayıflığı
- Yeni bilgileri öğrenmede zorluk
- Artan inflamasyon
- Aşırı yorgunluk
- Sosyal ipuçlarını anlamada zorluk
3. Aşama: 48 saat uyku eksikliğinde sizi neler bekler?
48 saat boyunca uykusuzluk, aşırı uyku yoksunluğu olarak bilinir. Bu noktada, uyanık kalmak daha da zor. Mikro uykulara sahip olma olasılığınız daha yüksektir. Halüsinasyon görmeye bile başlayabilirsiniz. Diğer olası etkiler arasında şunlar bulunuyor:
- Duyarsızlaşma
- Endişe
- Artan stres seviyesi
- Artan sinirlilik
- Aşırı yorgunluk
4. Aşama: 72 saat uyku eksikliğinde sizi neler bekler?
Uyku yoksunluğunun 4. aşamasında sizi daha ağır belirtiler bekliyor. Uyku yoksunluğu algınızı önemli ölçüde bozmaya başlar. Mikro uykular görülür. Halüsinasyonlarınız daha karmaşık hale gelebilir. Bunun yanında başka etkiler de görülebilir.
- Yanılsamalar
- Sanrılar
- Düzensiz düşünme
- Duyarsızlaşma
5. Aşama: 96 saat uyku eksikliğinde sizi neler bekler?
4 gün uyku eksikliği gerçeklik algınız ciddi şekilde bozmaya başlar. Uyku dürtünüz de dayanılmaz bir hale gelir. Gerçeği yorumlayamayacak kadar çok uyku eksikliği görüldüğünde uyku yoksunluğu psikozu yaşanır. Tipik olarak, uyku yoksunluğu psikozu, yeterince uyuduğunuzda ortadan kalkar.
Uyku psikozundan kurtulmak için ne yapmak gerekir?
Bu belirtilerden kurtulmak için her gece en az 7-8 saat dinlenmek gerekiyor.Bu vücudunuzun programa geri dönmesine yardımcı olacak. Geç yatmak yerine erken yatarak başlayabilirsiniz. Ayrıca her gece en az 7-8 saat dinlenmek iyi bir fikir. Bir uyku yoksunluğunun belirtilerinden kurtulmak günler veya haftalar alabilir. Sadece 1 saatlik uyku kaybının iyileşmesi için 4 gün gerekir. Ne kadar uzun süre uyanık kalırsanız, belirtileri düzeltmek de o kadar zaman alıyor.En iyi tedavi ne kadar uyku eksikliği yaşadığınıza göre belirleniyor. Uyku eksikliğinin belirtilerini daha kolay atlatmanız için size bazı tavsiyelerimiz var.
Şekerleme yapın
Sadece birkaç saat uykunuzu kaybettiyseniz, biraz kestirmek semptomlarınızı azaltabilir. Geceleri uyku kalitenizi bozabilecek 30 dakikadan fazla şekerleme yapmaktan kaçının.
Uyku hijyenine dikkat edin
Sağlıklı uyku alışkanlıkları uygulamak, uyku yoksunluğunu önlemenin ve tedavi etmenin anahtarı. Temiz çarşaflar ve yastık kılıfları kullandığınızdan emin olun.
Reçetesiz uykuya yardımcı ilaçlar alabilirsiniz
Reçetesiz (OTC) uyku yardımcıları, ara sıra uykusuz geceler için ideal. Onlara karşı bir tolerans geliştirebilirsiniz, bu yüzden belirli bir ölçüye göre kullanmak en iyisi. Doktorunuzdan uyku hapları isteyebilirsiniz.
Işık terapisi görün
Uzun günler uykusuzluk çektiyseniz, doktorunuz ışık tedavisi önerebilir. Bu tedavi, vücudunuzun iç saatini sıfırlamaya yardımcı olmak için tavsiye edilir.
Kaynak: 1