Fenilalanin Nedir? İçeren Besinler Nelerdir?

Amino asitler vücudumuzda hemen hemen her metabolik süreçte kullanılmaktadır. 20 çeşit aminoasit vardır. Amino asitler esansiyel ve esansiyel olmayan amino asitler olarak 2 gruba ayrılırlar. Esansiyel amino asitler vücudumuzda üretilmez, sadece dışarıdan besin yolu ile alınırlar. Bunlar; fenilalanin, metiyonin, lisin, valin, lösin, treonin, izolösin ve triptofan olmak üzere sekiz tanedir. Esansiyel olmayan aminoasitler ise vücutta üretilebilirler. Bunlar; aspartik asit, histidin, tirozin, alanin, glutamik asit, sistein, arjinin, sistin, hidroksiprolin, glisin, serin ve prolindir. Fenilalanin birçok aminoasitin metabolik öncüsüdür. Tirozin de bunlardan biridir. Vücutta tirozin aminoasidine dönüşür, tirozinden ise ruh halini ve ağrı hislerini yöneten dopamin ve noradrenalin üretilir. Bu da sentetik fenilananin kullan kişide ruhsal bağımlılığa neden olur. Ayrıca fenilalanindem cinsel dürtüleri yöneten feniletilamin meydana gelir ve aşık olma duygusunu tetikler. Fenilalaninden üretilen hormonlar fikir üretimi sürecinde etkin rol oynadığından hafıza, öğrenme ve düşünme kapasitesi de doğrudan etkilenir. Bu yüzden yapay fenilalanin bağımlısı insanlar çikolata yemeden veya aspartamlı bir içecek içmeden zihinsel çalışma yapamazlar.

Fenilalanin eksikliğinde iştah kaybı, ödem, anoreksiya, halsizlik, amino asidüri, ödem, yeme bozuklukları, karaciğer hasarı, depresyon, gözlerde kanlanma, deride pigmentasyon kaybı, hafıza sorunları, katarakt, cinsel istekte azalma, büyüme ve gelişmenin yavaşlaması gibi etkiler görülebilir.

Fenilalanin Görevi Nedir?

İnsan vücudu protein üretmek için aminoasitlere ihtiyaç duyar. İç organlarda, beyinde, kaslarda kısacası vücuttaki neredeyse her alanda pek çok önemli protein yer alır.
Fenilalanin dopamin üretimi için çok önemlidir. Fenilalanin, bir molekül olan dopamini üretmek için kullanılabilir. Dopamin öğrenme becerilerini ve anıları şekillendirir.
Dopamin bozukluğu bazı depresyon formlarıyla yakından ilişkilidir. Bu nedenle fenilalanin depresyon tedavisinde kullanılmaktadır.
Bazı çalışmalar fenilalaninin lekelenmeye ve cilt renginin kaybolmasına sebep olan vitiligonun tedavi edilmesinde etkili olabileceğini belirtmiştir.
Bazı araştırmalarda fenilalanin takviyelerinin kullanılmasının ultraviyole (UV) ışık maruziyetine sahip olan kişilerde cilt ve pigmentasyonunu artırabileceğini belirtmiştir.
Yapılan bazı çalışmalarda fenilalaninin diğer aminoasitlerle beraber alkol yoksunluğu belirtilerini hafifletmeye yardım edebileceğini ortaya çıkarmıştır.
Sınırlı araştırmalara göre fenilalanin Parkinson hastalığının tedavisinde yararlı olabileceği düşünülmektedir. Fakat bunun için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Fenilalanin Beslenme Önerisi

Fenilalanin diyeti, PKU ya da fenilketonüri hastaları için uygun görülen bir beslenme biçimidir.
Fenilketonüri hastaları ve bu kalıtsal hastalıkla doğan çocukların bünyeleri protein açısından zengin yiyeceklerde bulunan ve bir çeşit amino asit olan fenilalanini sindiremez.
Sindiremedikleri gibi fenilalanin fazlalığı özellikle gelişme çağındaki çocukların beyin aktivitelerini olumsuz etkiler.
Bu nedenle, PKU teşhisi konulmuş hastalar protein açısından yüksek değere sahip besinlere sınırlama getirmelidir. Uzman diyetisyen ve doktor kontrolü ile hastanın bünyesine uygun düşük proteinli bir diyet listesi hazırlanır.
Et ve süt ürünleri başta olmak üzere fenilalanin değeri düşük besin grupları içeren bir diyettir.