Yiyecek kabuklarındaki küçük düzensiz şekilli delikler veya birbirine yakın toplanmış daireler sizi rahatsız veya endişeli hissettiriyor mu? Eğer öyleyse, “tripofobi” yaşıyor olabilirsiniz. Resmen zihinsel bir sağlık sorunu olarak tanınmasa ve son 10 yılda ortaya çıkan yeni bir terim olsa da, aşırı sıkıntı yaşanırsa özel bir fobi olarak kabul edilebilir. Tripofobi, küçük delikler, tümsekler veya desen kümelerinden kaçınma veya korkudur. İnsanlar bu tür bir kümeyi gördüklerinde, iğrenme veya korku belirtileri yaşarlar. Bir korku tepkisini tetikleyebilecek nesnelere örnek olarak tohum kabukları veya birinin gözeneklerinin yakından görüntüsü verilebilir. Araştırmalar trifobinin gerçek olup olmadığı konusunda devam etse de bu trifobiyi yaşayan kişiler tarafından spesifik fobilerin geniş sınıflandırmasına girmiştir. "Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız Dünyanın En İlginç Fobileri" hakkında yazımızı okuyarak daha önce duymadığınız fobiler hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
Tripofobi Nedir?
Tripofobi genellikle "delik korkusu" olarak tanımlanır, ancak aynı zamanda birbirine yakın kümelenmiş tümsekler veya diğer kalıplar için de geçerli olabileceğini unutmamak önemlidir. İnsanlar tetikleyici nesneleri gördüklerinde şiddetli korku, mide bulantısı, kaşıntı, terleme, titreme ve hatta panik atak gibi belirtiler yaşarlar. Korku yaygın bir semptomdur, ancak iğrenme genellikle insanların bu fobiyle hissettiği ezici duygu olarak tanımlanır. Tripofobi ayrıca oldukça görsel olma eğilimindedir. Görüntüleri çevrimiçi veya basılı olarak görmek, iğrenme veya endişe duygularını tetiklemek için yeterlidir.
Tripofobiye Ne Sebep Olur?
Bu alandaki araştırmalar sınırlı olduğu için tripofobinin kesin nedeni bilinmemektedir. Petek, baloncuklu naylon veya meyve tohumları gibi çeşitli tripofobi tetikleyicileri tanımlanmıştır. Belirli desenler, tümsekler, desenli hayvanlar ve görüntüler de tripofobik reaksiyonları tetikleyebilir. Araştırmacılar, evrimsel nedenler, benzer görsel imgelerin tehlikeli hayvanlar ve hastalıklarla olan ilişkileri, görsel uyaranlara doğal bir tepki ve diğer bozukluklarla bağlantılar dahil olmak üzere tripofobinin kökenlerini açıklamak için çeşitli teoriler öne sürdüler.
Tripofobik reaksiyonlar, zamanla tehlike veya hastalıktan kaçınmak için hayatta kalma mekanizmaları olarak gelişen bilinçsiz refleks reaksiyonları olarak açıklanabilir. Örneğin, desenli deri veya kümelenmiş vücut parçalarına sahip yılanlar veya böcekler gibi zehirli hayvanların görüntüleri, tripofobik reaksiyonları tetikleyebilir. Kümelenmiş delikler veya tümsekler ile karakterize hastalıklı cilt görüntüleri de tripofobik korkuya neden olabilir. Araştırmacılar, bu tür uyaranlara karşı iğrenme veya korku duymanın, insanları tehlikeli organizmalara ve bulaşıcı hastalıklara karşı uyarmayı amaçlayan uyarlanabilir bir evrimsel tepki olabileceğini varsaydılar. Öte yandan, aksine araştırmalar, tripofobik reaksiyonların, gerçek bir fobinin aksine, belirli görsel uyaranlara verilen doğal bir insan tepkisi olabileceğini öne sürüyor.
Tripofobi Ne Kadar Yaygındır?
Yetişkinlerin %15'inin bir dereceye kadar tripofobi yaşayabileceği ve tripofobinin genellikle kadınlarda erkeklere kıyasla daha yaygın olduğu tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, tripofobinin kesin prevalansı bilinmemektedir.
Tripofobinin Belirti ve Semptomları Nelerdir?
Tripofobi belirtileri, tetikleyicilerden kaçınmayı içerebilir. Belirli yiyecekler ve hayvanlar gibi kümelenmiş deliklerle ilişkili görüntüler veya nesneler. Tripofobinin semptomları tipik olarak bir tetikleyiciyle karşılaştıktan sonra ortaya çıkar ve diğer spesifik fobilerinkine benzer bunlar;
• Panik atak, terleme ve çarpıntı ile sonuçlanabilen korku ve iğrenme duyguları.
• Tripofobinin diğer semptomları arasında rahatsızlık hissi, vücut titremeleri, tüylerin diken diken olması, kaşıntı, mide bulantısı ve kusma sayılabilir.
Tripofobi Nasıl Tedavi Edilir?
Tripofobi için spesifik tedaviler olmamasına rağmen, diğer spesifik fobiler için kullanılan tedavilerin birçoğunun tripofobi semptomlarını da hafifletmesi muhtemeldir. Spesifik fobilerin tedavisi genellikle semptomların ciddiyetine ve bireyin tıbbi geçmişine bağlıdır. Tedaviler yaşam tarzı değişiklikleri, psikoterapi ve bazen ilaçları içerebilir.
Yaşam tarzı değişiklikleri, rahatlatıcı görüntüleri görselleştirmek, yeterince dinlenmek ve dikkat, meditasyon veya yoga yapmak gibi gevşeme stratejilerini içerebilir. Kafein alımını azaltmak ve fiziksel aktiviteyi artırmak, bireylerin korku tepkilerinin şiddetini azaltmasına yardımcı olabilir. Bir ruh sağlığı uzmanı veya destek grubuyla yapılan genel konuşma terapisi, fobiyi yönetenler için de faydalı olabilir. Bu yaşam tarzı değişiklikleri, pozitif başa çıkma mekanizmalarını ve genel sağlık ve zindeliği teşvik ederek tripofobinin korku ve iğrenme semptomlarını azaltmaya yardımcı olmayı amaçlamaktadır.
Kaynak: 1
