Sürüngen gövdeli kabakgillerden (Cucumis melo) olan kavun, tür ve çeşidine göre adlandırılmakta, meyvesinin içi sulu, çekirdekli ve etlidir. Türkiye’deki başlıca türleri: Meriç, Topatan, Hasanbey, Van kavunu, Altınbaş Kızılırmak, Ankara kavunu, Kırkağaç (Manisa) kavunudur. Bunlar dışında birçok hibrit türleri de bulunmaktadır. Yeşil, sarı, beyaz renkli çeşitleri olan kavunların Avrupa, İspanya, Yunanistan ve İtalya’daki başlıca çeşitleri: Mini kavun, pürüzsüz dikey çizgili Ballı kavun, bir ağ ile kaplanmış görünen kabuğa sahip olan Galia kavunu, yuvarlak ve koyu yeşil çizgiler barındıran Charentais kavundur.
Kalorisi ve İçerdiği Vitaminler/Mineraller
Bir porsiyonunda (150 gr) 1.5 gram lif ve 25-50 kcal (kilokalori) bulunmaktadır. Ve yine bir porsiyonunda “11,84 g karbonhidrat, 2,00 g protein, 0,18 g yağ, 1,62 g lif, 16,20 mg sodyum, 327,60 mg potasyum, 19,80 mg kalsiyum” bulunmaktadır. İçerisindeki vitamin ve mineraller türüne göre değişim gösterse de kavunlar; A, C, B1, B2, B5, E vitaminleri, potasyum, sodyum, kalsiyum, magnezyum ve fosfat açısından oldukça zengindir. Beta karoten ve lif açısından da güçlü olan kavun, likopen ve fitokimyasallar da içermektedir.
Kavunun Faydaları
- Özellikle düzenli tüketimde bağışıklık sistemini güçlendiren potasyum ve C vitamini ihtiva etmektedir. Bilindiği gibi bağışıklık sistemi hastalıklarla savaşan ve vücut direnci sağlayan sistemimizdir.
- İçerdiği yüksek oranda su ile, vücudun su kaybını önlemede yardımcı olur. Sporcular için de bu bakımdan sağlıklı bir meyve olan kavun su-elektrolit dengesi kurulmasında rol oynar.
- Kalp sağlığını destekleyerek, kan akışındaki faydalarıyla kansızlığa ve tansiyona iyi geldiği bilinmektedir. Yüksek potasyum içeriği nedeniyle kronik rahatsızlıkları olanların kontrollü tüketmeleri gerekmektedir.
- Yine kontrollü tüketmeleri gereken börek hastalarının, böbrek kumlarının ve taşlarının düşürülmesinde yardımcı olabilmektedir.
- Kavun, sinir sistemini yatıştırır ve böylelikle uyku sorunları yaşayanlara iyi geldiği bilinmektedir.
- İçerisindeki A vitaminin sayesinde düzenli tüketimi canlı ve parlak saçlar için yardımcı olmaktadır.
- Kavun, beta-karoten lutein, zeaksantin gibi antioksidan içeriği sayesinde gözlere faydalıdır ve görmeyi korumaktadır.
- İdrar söktürücü özelliğe sahiptir.
- Zengin lifleri sayesinde sindirim sistemine oldukça yararlıdır ve kabızlığı gidericidir.
- İçesindeki A vitamini nefes darlığı sorunu yaşayanlar için yardımcı olabilmektedir.
Kavun Seçerken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Olgun ve kabuğunda hasarsız olanlar öncelikle tercih edilmelidir. Olgun kavun seçebilmek için, kabuğu çok sert olmamalı ve kokusu hoş ve tatlı olanlar tercih edilmelidir. Çok sert kabuk, genellikle kavunun yeterince olgunlaşmadığına dair bir göstergedir. Sapının kolayca çekilebilmesi de olgun olduğuna bir işarettir. Yoğun ve hoş koku yayanların daha aromatik olduğu göz önünde bulundurularak seçim yapılmalıdır.
Birçok faydasına rağmen içerdiği şeker oranı nedeniyle diyabet hastaları kavun tüketirken mutlaka porsiyon kontrolüne dikkat etmelidir. Kavun çekirdeklerinin içerdiği vitamin ve minerallerden yararlanabilmek için ise çekirdekler, bütün yutulmadan, öğütülüp, doğranıp veya çiğnenerek tüketilmelidir.
