Doğanın insanoğluna sunduğu sonsuz bitkiler dünyasına bir kere girdiniz mi bir daha çıkamıyorsunuz. Mesela aktara gittiğinizde daha önce bilmediğiniz ya da duymadığınız bitkileri gördüğünüzde şaşırıyor ve hayran kalıyorsunuz değil mi? Bugün yine ismi pek bilinmeyen ama faydaları konusunda her evin mutfağında bulunmayı hak eden bir bitkiden bahsedeceğim size... Havlıcan! Görüntüsü tıpkı zencefili andırıyor, dolayısıyla havlıcan, zencefil ve zerdeçala benzerliğinden de anlayabileceğiniz gibi zencefilgiller ailesinin az bilinen bir üyesi.
Dünyanın farklı yerlerinde alphinia officinaum, alphina ya da galanga ve küçük galanga gibi isimlerle anılan, halk arasında "havlucan" şeklinde de telaffuz edilen bu bitkinin ana vatanının Güney Çin olduğu biliniyor. Dünya üzerinde en çok yetiştirildiği yerler arasında Endonezya, Doğu Hindistan ve Tayland geliyor. Aslında ülkemizde az bilinen bit bitki olmasının sebebi de yine yetişme koşulları diyebiliriz. Çünkü havlıcan bitkisinin yetişebilmesi için tropikal iklim ve bol bol nem gerekiyor, bu da ülkemiz sınırları içinde yetiştirilmeye pek de uygun bir bitki olmadığı anlamına geliyor. Çok yıllık bir bitki olan havlıcanın faydalı olarak anılan ve yiyecek-içecek olarak kullanılan kısmı ise "köksap" olarak anılan kısımları, farklı bir deyişle toprağın üst kısmına sapların çıkmasını saplayan yer altındaki gövde kısmı.
Havlıcanın faydaları nelerdir?
- Havlıcan, romatizma ve eklem ağrılarını en aza indiriyor.
- Ödem söktürücü etkiler göstererek vücutta ödeme bağlı oluşan şişkinliklerin yok olmasını sağlıyor.
- Bu özelliği sayesinde idrar söktürücü bir etki de oluşturuyor.
- Havlıcan aynı zamanda iştah açıcı bir etki oluşturduğundan kilo almak isteyenlere tavsiye ediliyor.
- Doğru miktarda kullanıldığında birçok mide sorununa iyi geliyor, sindirim sistemini düzenliyor.
- Baş ağrılarının azalmasına destek olurken baş dönmelerine de çözüm olabiliyor.
- Havlıcan, bağışıklık sistemini güçlendirerek grip, nezle gibi hastalıklara yakalanma riskini azaltıyor, var olan hastalıkların ise daha hızlı iyileşmesine destek oluyor.
- Özellikle bu dönemlerde oluşan balgam sorununu kısa sürede çözüyor, balgam söktürücü bir özellik gösteriyor.
- Adet düzensizliklerinin düzene girmesine yardımcı oluyor.
- Düzenli kullanımında ağız kokusuna çözüm olduğu söyleniyor.
- Havlıcan aynı zamanda ağız içinde oluşan ve aft adı verilen yaraların da hızla iyileşmesine destek oluyor.
- Son olarak havlıcanın vücuda enerji verdiği ve özellikle erkeklerde cinsel gücü artırıcı bir etki oluşturduğu da söyleniyor.
Havlıcan nerelerde kullanılır ve bulunur?
Biraz önce dediğim gibi havlıcan ülkemizde kolay kolay yetiştirilebilecek bir bitki değil. Bu nedenle havlıcana en kolay olarak aktarlardan ulaşabilirsiniz. Kurutulmuş gövde halinde, ince ince dilimlenmiş şekilde ya da toz olarak aktarlardan temin edebileceğiniz havlıcanı nasıl kullanacağınıza gelirsek, kendisini çayını demleyerek tüketebilirsiniz. En temel havlıcan çayı tarifini de vermeden geçmeyelim: Bir bardak sıcak içme suyunun içine yarım tatlı kaşığı kadar havlıcan ilave edin ve 5-8 dakika kadar demleyip afiyetle için. Biraz keskin bir tadı olan havlıcan çayını bu şekilde tüketemezseniz dilerseniz içine tarçın çubuğu, bal gibi farklı tatlandırıcılar ilave edebilirsiniz. Havlıcanı keten tohumu, arı poleni ve bal ile karıştırıp macun haline getirerek de tüketebilir, tüm bunlara ek olarak bir bardak sütün içine 1 çay kaşığı toz havlıcan ilave edip karıştırarak da değerlendirebilirsiniz.