Çay şekeri olarak adlandırdığımız şeker, şeker kamışı veya şeker pancarından elde edilmektedir. Önceleri sadece şeker kamışından üretilebiliyordu, zenginlik göstergesiydi. Şeker üretimi o kadar fazla kazanç sağlıyordu ki şeker kamışı tarlası olanlara altın tarlası varmış gözüyle bakılıyordu. Hatta bir dönem “beyaz altın” olarak adlandırılıyordu. 1800’lü yıllarda şeker pancarından da elde edilebileceği keşfedildi ve şeker üretimi hızla yayıldı. Hem üretimi hem de tüketimi arttı. ABD’de 19. yüzyılın sonlarına doğru yıllık kişi başı şeker tüketimi 2,3 kg iken günümüzde 45,9 kg’a kadar yükseldi. Türkiye’de ise bu miktar kişi başı yıllık 12,7 kg. Gazlı içecekler, hazır sebze suları, şekerlemeler, dondurmalar, kekler, kurabiyeler, çikolatalar ve reçeller ilave şeker ile hazırlanmış besinler arasında yer alıyor ve bizler bu kadar fazla şeker içeren gıdaları tükettiğimizi fark etmiyoruz maalesef. Şimdi dilerseniz şeker kullandığınızda, hem çocuklarınızın hem de sizin vücudunuza nasıl zararlar veriyorsanız şekeri yaşam tahtınızdan indirmenize sebep olacak zararlarına buyurun aşağıda yazdığım listede hep beraber bakalım:
- Güncel makaleler, şekerli gıda alımının aynı eroin ve diğer opioidler gibi beyindeki opioid reseptörlerini aktif hale getirdiğini ve madde bağımlılığına benzer bir dürtü ve ödül sistemini etkinleştirdiğini söylemektedir. Günümüzde çocuklarda şeker bağımlılığı çok sık karşılaştığımız durumlardan biri.
- İlave şekerler diyetle aldığımız toplam enerjiyi artırırken, diyetin besin içeriği kalitesini azaltır. Çünkü ilave şekerlerin herhangi bir besleyici değeri yoktur ve boş enerji kaynaklarıdır. Bu nedenle, ilave şeker içeren besinlerin aşırı miktarda tüketilmesi dengesiz beslenmeye sebep olur.
- Yüksek şeker içerikli besinlerin tüketimi kan şekerini hızla arttırır, pankreas yükselen kan şekerini regüle etmek adına aşırı insülin salgılar. Bu da kan şekeri seviyemizin aniden düşmesine yol açar. Kan şekerindeki ani düşüş ise tekrar acıkma hissine ve şeker ihtiyacına neden olur.
- Şekerli besinlerin aşırı miktarda tüketimi yağ dokusunda artışlara neden olur. Ayrıca şeker tüketimi doyma sinyalini beyne ileten leptin hormonunun işlevini bozar ve doyma sinyali beyne ulaşmadığı için besin alımı daha fazla olmaktadır. Tüm bunların beraberinde artan yağ dokusu kalp ve damar hastalıkları, diyabet, hipertansiyon ve kanser gibi çeşitli hastalıkların görülme riskini yükseltir.
- Şeker içeren yiyecek ve içeceklerin sık aralıklarla tüketimi ve bu besinlerin ağızda uzun süre kalması ağız bakterilerinin şekeri kullanarak diş çürüklerine yol açan asit oluşumunu arttırır.
- Aşırı miktarda şeker tüketimi sağlıklı bağırsak florasında mantar ve parazitlerin çoğalmasına neden olur ve bu da bir takım sağlık problemlerine yol açarak immün sistemi zayıflatabilir.
Amerikan Kalp Birliği önerilerinde 2 yaşına kadar çocukların ilave şeker içeren hiçbir yiyecek ve içecek ile tanışmaması gerektiğini bildiriliyor. Şeker ve şekerli besinlerden çocuklarımızı uzak tutmak zor olsa da mümkün. Mutfağınızdan şeker yerine kullanabileceğiniz birbirinden tatlı, doğal besinlere buyurun hep beraber bakalım.
Keçiboynuzu Özü
- Keçiboynuzu meyvesinden üretilir. Soğuk sıkım olmasına özen gösterilmenizde fayda vardır.
- İçeriğinde insan sağlığı için gerekli olan tüm mineralleri içerir ve vitamin değeri de yüksektir.
- Pişirilebildiği için de keklerinizde, kurabiyelerinizde çok rahatlıkla kullanabilirsiniz.
Bal
- Süper besin ve doğal tatlandırıcıdır, fakat balı sakın ısıtmayın.
- Çünkü ısındığında bal içeriğinde bulunan özelliklerini kaybeder.
- Bu nedenle salatalarınızda ya da yoğurt karışımlarınızda kullanabilirsiniz.
- Çayınızın içine karıştırırken de sıcakken değil de çayınız ılık olana kadar beklemeniz gerekmektedir.
Hurma
- İçeriğinde kalsiyum, magnezyum, sodyum, demir, potasyum, kükürt, klor, fosfor, B grubu vitaminleri, A, C vitamini, beta-karoten bulunmaktadır.
- Düzenli tüketilen hurma kabızlık gibi sindirim problemlerine engel olur.
- Besin öğesi ve lif açısından zengin olan hurma bebek ve çocuk beslenmesinde şeker yerine kullanılabilecek en doğal alternatiflerden biridir.
- 2 adet küçük hurma 1 porsiyon meyveye denktir ve yaklaşık 60 kaloridir.
- Hurmayı kurabiyelerinizde kullanabilir ya da sıcak suda yumuşayıncaya kadar bekletip, blenderdan geçirebilir, daha sonra dövülmüş ceviz ilave edip minik toplar haline getirerek hem pratik hem sağlıklı bir tatlı elde edebilirsiniz.
Stevia
- Sofra şekerinden daha tatlıdır. Yaprakları doğal olarak tatlı olduğundan “tatlı bitki” de denmektedir.
- Kalori ve karbonhidrat değerleri sıfırdır. En ideal doğal tatlandırıcılardandır.
- Bu bitkinin yapraklarından stevyozit A ve B, stevyobiyozit, rebaudiyozit A, B, C, D, E gibi tatlı tat veren bileşikler izole edilmektedir. Stevyozitler, tatlı tadı veren yaprak ekstresindeki ana bileşendir ve çay şekerine oranla 200-300 kat daha tatlıdır.
- Kalori içermiyor ve 200 °C ısıya kadar dayanıklı bu sayede kek, kurabiyelerde kullanımı uygun.
Muz
- B grubu vitaminleri, C vitamini, potasyum ve lifin en önemli kaynaklarındandır.
- 100 g muz 1 porsiyon meyveye karşılık gelmektedir ve yaklaşık 60 kaloridir.
- Mutfağınızda şeker yerine muzlu kek, muffin, smoothie, pancake yaparken rahatlıkla tercih edebilirsiniz.
Akçaağaç Şurubu
- İyi bir manganez kaynağıdır.
- Güçlü bir antioksidan kaynağıdır.
- Vitamin ve mineraller açısından zengindir.
- Isıya dayanıklı olduğu için krep, pasta ve keklerinizde kullanabilirsiniz.
- Çay ve kahvenizi de tatlandırmak için kullanabilirsiniz.
Hindistan Cevizi Şekeri
- Rengi kahverengi şekere benzer.
- Pancar ve şekerkamışına göre daha sağlıklı bir alternatiftir.
- Potasyum, çinko, demir, B1, B2, B3 ve B6 vitaminlerini içerir.
- Glisemik indeksi diğerlerine oranla daha düşüktür.
- Tariflerinizde rafine şeker miktarını Hindistan cevizi şekeri ile değiştirip uygulayabilirsiniz.