Çocuklar gözlerini açtıkları andan itibaren belirli belirsiz sesleri sezmeye başlarlar. Bu seslerin başında çevresel uyarıcılar ve aile bireyleri gelmektedir. Anne karnından başlayan bu sesler, çocuk kelimeleri telaffuz etmeye çabalayana kadar süregelmektedir.
İletişim de bu olay örgüsünün devamında ortaya çıkan bir olgudur. Çocukların kendilerini özgürce ve isteyerek ifade edebilmeleri, karşısındaki kişinin duygu ve düşüncelerini hissedip anlamaları bu döngünün devamında olan olaylardır. Ebeveynler, çocuklarıyla iletişim kurarken çocuğunun kendisini dinlemediğini, bir şeyi defalarca tekrar etmek zorunda kaldıklarını, çocuklarına sözlerini geçiremediklerinden yakınmaktadırlar. Bunun asıl sebebi ve sorunu ne çocuktur ne de ebeveyn. Olay sadece etkili iletişim ile çözüme kavuşmaktadır. Peki bu etkili,sağlıklı iletişim nedir? Nasıl sağlanır?
- Çocuklarınız dinlemeyi de sever kendilerini ifade ettikçe özgüven kazanmayı da. Lakin yaptığımız en büyük hata, bir yetişkin ile konuşur gibi çocuklarımızla konuşmamızdır. Çünkü çocuklarımızın duyguları yetişkinlerden farklıdır, onlar gibi değildir. Sizin düşünmediğiniz olayları merakla hayal edip, sizin yaşınızdakiler gibi düş kuramayacakları için sizin seviyenizde asla olamazlar. O sebeple çocuğunuz ile konuşurken ayaküstü değil, sağlıklı ve sessiz bir ortamda, doğru yer ve zamanda iletişiminizi gerçekleştirmeniz gerekmektedir. Çocuklar sınırlardan ve kurallardan hoşlanırlar. Ani olaylar, onların beklenmedik tepki vermesine sebep olabilir.
- Çocuklar ani olaylardan hoşlanmaz demiştik. O sebeple çocuğunuz ile konuşurken uygun imkanları sağladıktan sonra onlarıla göz teması kurmalısınız. Çocuğunuza bir şey anlatırken veya bir şey yapmasını isterken, gözlerinin içine bakmalı ve o şekilde konuşmalarınızı sürdürmelisiniz. Elinizde telefon varken, televizyon seyrederken, başka bir iş ile meşgulken çocuğunuz ile iletişim kurmamalı, ondan bir şey istememelisiniz. Çünkü çocuklar, sizlerin gözlerinin içine baktıkları zaman sevgiyi ve mutluluğu hissederler. Kendisine değer verdiğinizi anlarlar ve söyleneni anlayıp yaparlar.
- Bir başka sağlık iletişim yolu ise, çocuklarınızla konuşurken aynı boyda olmanız gerektiğidir. Konuşurken çocuğunuzun gözlerinin içine bakabilmeniz için, boy hizasını sağlamanız çok önemlidir. Bu sayede çocuğunuz, kendisine verdiğiniz değeri anlar ve empati yoluyla sizin ona hissettirmek istediklerinizi kolaylıkla algılar. "Annem de, babam da benimle benim gibi konuşabiliyor." düşüncesi ile yaklaşımınıza karşılık verir ve söyleneni kolaylıkla hisseder.
- Çocuğunuz ile bir konu hakkında konuşmak istiyorsunuz. Lakin çocuğunuz size değil, çevresine bakıyor. Bunun sebebi sizi dinlemek istememesi değil, etrafta çok fazla uyarıcının olmasındandır. Örneğin televizyon açıkken çocuğunuz ile iletişim kurmaya çalışırsanız, elbette çocuğunuz size değil televizyona odaklanacaktır. O sebep ile çocuğunuzla konuşurken uyarıcıların az olduğu, mümkünse hiç olmadığı ortamlarda iletişiminizi sürdürmeye çalışmalısınız.
- Bir başka yapmamanız gereken madde ise, çocuklarınız ile konuşurken ısrarcı davranmanız ve sizin dediğiniz hiçbir şeyi çocuğunuz sanki hiç yapmıyormuş gibi düşünmemeniz gerektiğidir. Çünkü çocuklar bunları hisseder, sizin gözünüzde anlamıyor gibi görünse de, aslında çocuğunuz her şeyi çok iyi anlıyor, yalnızca sizler çok fazla ısrarcı davranıyorsunuz ve çocuğunuzun hiç anlamadığını düşünüyor ve hatta bunu onun yanındayken tekrar ediyorsunuz.
Akşamları aileniz toplandıktan ve bir araya geldikten sonra, gerçekten çocuklarınız ile sağlıklı zaman geçirdiğinizi düşünüyor musunuz? Yoksa elinize telefonunuzu alıp başka şeyler ile mi ilgileniyorsunuz? Çocuklar, ne gördüyse onu yapmayı isterler. Eğer ailede bir iletişim mevcut değil ise, çocuk da bu olayı farklı bir olay gibi algılar ve değişik duygular içerisine girer. Çocuklarla ilgilenmemek, onların dil gelişimini de olumsuz yönde etkiler. Mümkün olduğunca her gün çocuklarınız ile beraber kaliteli zaman geçirmelisiniz. Beraber oyun oynamalı, o gün yaşadıklarınız hakkında sohbet etmeli, birbirinizin duygu ve düşüncelerini öğrenmek istemelisiniz. Özellikle de çocuğunuzu da bu sohbetin içine alarak, onun bir birey olduğunu hissettirmelisiniz.
Sağlıklı iletişim, karşılıklı devam eden bir süreçtir. Sadece sizin konuştuğunuz, çocuğunuzun sustuğu konuşma türü iletişim değildir. Konuşurken çocuğunuzun cümlelerini de duymalısınız, onaylamalı ve üzerinde sohbet etmelisiniz. Çocuğunuz yatmadan önce ona okuduğunuz kitap bile aslında aranızdaki iletişimi artıran bir materyaldir. O nedenle bu durumu alışkanlık haline getirip, çocuğunuz ile kitap okuyarak kaliteli bir zaman geçirmeniz mümkündür. Çocuklar ilgiyi hissettikleri gibi, iletişimin bir parçası olduğunu da hissedeceklerdir. Onlara benliklerini kazandırmanın yolu iletişim aracılığıyla sağlanmaktadır. Sevgiyle kalmanız dileğimle.
