Kombu Çayı: Sıradışı Bir Çay

90'lı yıllarda kombu çayı oldukça popüler olmuştu, o kadar iddialı şekilde pazarladılar ki "kansere kesin çare oluyor" dendi. O zamanlar insanlar el altından birbirine kombu çayı verd, tabii o zamanlar çok zor bulunan bir mantardı, hatta kambu mantarı hakkında kitapçıklar bile çıkardıları, kitapçıklarda  madde madde şuna iyi geliyor buna iyi geliyor diye yazdılar. Bir kaç sadece meşhur olan kombu çayı şimdilerde yine dilden dile dolaşmaya başladı, ben de doğaladoğru.com yazarı olarak hem kombu mantarını hem de kombu çayını ele almaya kendime görev bildim. Bugün kombu ya da kamboçya olarak bilinen çayın tarihinden hazırlanışına, potansiyel yararlarından kilo kaybına olan etkisine, zararlarından kullanmaması gereken popülasyona kadar aklınızdaki tüm soruları taptaze bilgilerle yanıtlayacağım. Kombu çayı çay mantarının, siyah çay ve bir miktar da şeker fermantasyonuyla üretilen ekşi tatlı arası, asidik ve karbonatlı içeriği ile sodayı andıran bir tada sahip fermente bir içecektir. Kombu mayası fermantasyon sürecini başlatır, içeceğin içerisinde asit ve az miktarda alkol üretilmesine neden olur. Genellikle siyah çayla hazırlansa da siyah çay yerine yeşil çay, oolong çayı, nane, oğul otu, limon veya yasemin gibi çeşitli tat verici besinler de kullanılabilir. Kombu önceleri Çin, Rusya ve Almanya'da tüketilirken günümüzde tüm dünyada geleneksel fermente besinler arasında oldukça popüler. Kombucha adı verilen bir mantar türüyle hazırlandığı için kombucha çayı, kamboçya çayı gibi isimlerle anılan komu çayının en büyük özelliği de bu mantar aslında. Son yıllarda adı daha bir duyulur olduysa da kendisi aslında binlerce yıl öncesine dayanan bir geçmişe sahip. Kombu çayı MÖ. 220'de doğu Asya ülkelerinde yetişiyordu. o zamanlar da doğal tedavi aracı olarak görülen bu çaya Kore'den Japonya'ya çay mantarını götüren Doktor Kombu'dan dolayı bu ad verilmiş. Yine Kombu çayı ile ilgili bilinen diğer kayıtlar ise Birinci Dünya Savaşı’na aittir. Rusya ve Ukrayna’ya savaşa giden Alman askerler tarafından Almanya’ya getirilmiştir. Bu şekilde tüm dünyaya yayılan kombu mantarı, savaş sonrasında Alman eczanelerinde Japon mantarı olarak satılmaya başlanır. İçilerek tüketilebildiği gibi temizlik ve güzellik için de kullanılabilen özelliklere sahiptir. Hazırlanırken çay ve şeker bulunan özel bir solüsyonun içinde bekletilen kombucha mantarı, bu sıvının içinde yaşıyor ve ürüyor. İsmi ilginç ve kimilerine göre görüntüsü itici  gibi gelse de aslında çay bu sayede kendini bildiğimiz çaylardan çok daha farklı bir konuma taşıyor. Hadi diyelim ki, yapmaya veya içmeye karar verdiniz, ne gibi faydaları var derseniz hemen onu da yazayım;

Kombu Çayının Faydaları Nelerdir?

• Kombu mantarı yağ yakımını hızlandıran bileşenleri sayesinde kilo vermeye yardımcı olur.
• Vücutta oluşan iltihaplanmaları engeller ve iltihapların daha hızlı iyileşmesi için destek sağlar.
• Glukonik asit içeren kombu çayı vücutta yer alan ağır metallerin dışarıya atılmasını sağlar. Vücutta oluşan toksin etki yaratan zararlı maddelerin atımını destekler.
• Kan dolaşımını düzenleyen etkisi sayesinde özellikle yüksek tansiyonun dengelenmesine yardımcı olur.
• Kalp damar hastalıklarına yakalanma riskini azaltır ve varolan hastalıkların negatif etkilerini azaltır.
• Sinir sisteminin düzenli çalışmasını destekler.
• Kan şekerinin ve pankreastan insülin salınımının düzenlenmesinde etkin rol oynar.
• Alerjik reaksiyonlara karşı vücudu korur ve alerjilerin daha hafif atlatılmasına yardımcı olur.

• Kanser hücrelerinin oluşumunu engeller ve kanserin yayılmasını yavaşlatır. Tedavi görenlerin kullanmadan önce doktora danışmaları gerekir.
• Bağışıklık sistemini destekleyerek kronik yorgunluk ve halsizlik gibi sorunların üstesinden gelmede vücudu destekler.
• Sinir sistemi üzerinde yatıştırıcı bir etkiye sahiptir ve baş ağrılarının daha hızlı geçmesini sağlar.
• Saçların daha sağlıklı uzamasını sağlayan kombu mantarı daha güçlü bir saç kökü oluşmasını destekler.
• Kombu mantarı harici olarak da kullanılabilir. Sık karşılaşılan kombu mantarı cilde sürülür mü sorusunun cevabı olumludur. Cildin yaşlanma etkilerini yavaşlatarak nemlendirir, kahverengi lekeleri ortadan kaldırır ve kırışıklıkları önler.

Kombu Çayı Nasıl Hazırlanır?

Yapılışına geçmeden önce kombucha mantarı olarak bilinen bu mantar türünü nereden temin edeceğinizden bahsetmek istiyorum. Biraz önce de söylediğim gibi kendisi ülkemizde öyle her aktarda bulabileceğini kadar yaygın bir mantar türü değil. Bu nedenle güvendiğiniz aktarlardan ya da güvendiğiniz online alışveriş sitelerinden kombucha kültürü ya da mayası olarak anılan maddeye ulaşabilirsiniz. Eğer " ben evde yapamam kendime güvenmiyorum" diyorsanız, hazır olarak piyasaya sunulan ve yine güvendiğiniz aktarlardan ya da online alışveriş sitelerinden elde edebileceğiniz kombu çayını da deneyebilirsiniz. Şimdi gelelim yapılışına...  

Malzemeler

• 3 litre su (Kaynak ya da memba suyu olması tercih sebebi)
• Kombucha kültürü (mayası)
• 1,5 su bardağı, yani 300 gram kadar toz şeker
• 9-10 poşet ya da 25-30 gram kadar siyah çay (yeşil çay da tercih edebilirsiniz)

Hazırlanışı

• Çelik bir tencere alın ve içine 3 litre suyu koyup ocağa alın. Su kaynamaya başlayınca içine toz şekeri ilave edin ve 5 dakika kadar bu bu şekilde karıştırarak kaynatın.
• Karıştırma işlemini yaparken tahta değil metal kaşık kullanın. 5 dakikanın sonunda şekerli suyun bulunduğu tencereyi ocaktan alın ve içine sayı ekleyin.
• Yaklaşık 15 dakika çayın iyice demlenmesini bekledikten sonra yine metal bir kaşık yardımıyla çayları karışımın içinden tamamen çıkarın ve karışımı soğumaya bırakın.
• Soğuyan bu karışımı, kombu çayını hazırlamak istediğiniz büyükçe bir kavanoza aktarın. Kombucha kültürünü ılık bir suda yıkadıktan sonra oda sıcaklığına getirdiğiniz kavanozdaki sıvının içine bırakın.

• Kavanozun ağzını hava alacak şekilde kapatabilmek için steril bir bez ya da tülbentle örtüp paket lastiğiyle bu bezi sabitleyin.
• Kavanozdaki çayı bu şekilde 4-10 gün arası mayalayın. Bu süre içinde kavanozun doğrudan güneş ışığına maruz kalmamasına ve oda sıcaklığında beklemesine özen gösterin.
• 4 günden sonra mayalanan kombu çayını afiyetle tüketmeye başlayabilirsiniz.
• Ancak ne kadar mayalanırsa o kadar daha etkili olacağından 7-10 gün kadar mayalayıp o şekilde tüketmeniz daha faydalı olacaktır.

Kullanımı Nasıl Olmalı?

Kombu çayınız mayalanıp da tüketme vaktiniz geldiğinde şunları bilmeniz de önemli.

• Çayı aç karnına içmeli, mümkünse taze sıkışmış portakal suyu gibi farklı meyve sularıyla karıştırarak tüketmelisiniz.
• Çayı bardağınıza alırken süzgeçten geçirmeyi ihmal etmemeli ve günde yarım su bardağını geçmeyecek kadar tüketmelisiniz.

Kombu Çayının Zararları Nelerdir?

• Elbette bu yararları, aşırı tüketilmesi, herhangi bir hastalığı tedavi amaçlı kullanılması gibi durumlarda zarara dönüşebiliyor. Bu nedenle tedbiri elden bırakmamak, kombu çayını içerken ölçülü davranmak gerekiyor.
• Elbette hamilelik ya da emzirme dönemlerinde olan kadınların da tüketmesi tavsiye edilmiyor.
• Sonuç olarak kombu çayı, fermente, şekerli ve asidik bir içecektir.
• Fermente bir ürün olması nedeniyle probiyotik özellikleri ile pazarlanan bu içeceğin, şimdiye kadar herhangi bir hastalığa şifa olduğu gösterilmemiştir.
• Ayrıca kombuchanın ciddi sağlık riskleri olduğu bilinmeli ve herkese önerilmemelidir, benden söylemesi...